З. Б. Молдашева Латын тілі және медициналық
жүктеу/скачать 0.79 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Екпін ережелері
§3 Лексикалық минимум
Нақыл сөздер: Salve, Salvete Амансын ба. Амансыз ба: Vale, valete Қош сау бол. Қош сау болыңыз. Invia est in medicina via sine lingua Latina. Латын тілсіз медицинаға жол жоқ Екпін ережелері Тақырып: Буынның ұзақтығы және қысқалығы. §4. Буынның ұзақтығы және қысқалығы. Латын тілінде екпіннің орны буынның ұзақтылығына немесе қысқалығына байланысты болады. Сөздер дауысты дыбыстар арқылы буынға бөлінеді. Терминде қанша дауысты дыбыстар болса , сонша буын болады. Латын тілде буындарының есебі соңынан басталады. Мысалы: li-ga- men-tum жалғама Дифтонг бір буын береді. Мысалы: di-ae-ta диета. Бір буынды сөздерде екпін сол буынға түседі: cor - жүрек Екі буынды терминде екпін соңғының алдындағы буынға түседі: costa кабырға Көп буынды терминде екпін соңғының алдындығы буынның ұзақтығына немесе қысқалығына байланысты. Буынның ұзак белгісі - ˉ, қысқа белгісі -ˇ Соңғының алдындағы буын ұзақ болады егер: 1. соңғының алдындағы буынның құрамында дифтонг болса: diaeta- диета 2. соңғының алдындағы дауысты дыбыс екі немесе үш дауыссыз дыбыстардың алдында тұрса: processus - өсіндi, ligamentum - жалгама 3. соңғының алдындағы дауысты дыбыс X,Z әріптердің алдында келсе: reflexus- рефлекс 4.соңғының алдындағы буынның құрамында ұзақ жұрнақтар болса:-al-, -ar-,-at-, -in-,-os-,-ur- lateralis - бүйірлік Сонымен, соңғының алдындағы буын ұзақтылығының 4 ережесі бар. Соңғының алдындағы буын қысқа егер: 1. соңғы және соңғының алдындағы дауысты дыбыстары қатар келсе: facies - беткей. 2. соңғының алдындағы дауысты дыбыс br, tr, pl әріп тіркестерінің алдында тұрса: vertebra - омыртқа, palpebra - қабақ. 3. соңғының алдындағы дауысты дыбыс ch, th, ph rh диграфтардың алдында болса: choledochus - өттік. 4. соңғының алдындағы буынның құрамында қысқа жұрнақтар болса -ul-, -cul-,-ol-,- ic- tuberculum - төмпешік. Кейбір терминдер жоғарғы ережелерге бағынбайтын жағдайда соңғының алдындағы буынның ұзақтылығы немесе қысқалығы сөздікте белгіленеді. жүктеу/скачать 0.79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|