\\Ъ 5 И. Нугыманүлы, Ж. Ә. Шоқыбаев


Химиялық ондірісті оқып, үйренудің эдістемелік мэселелері



бет138/162
Дата19.12.2023
өлшемі2.23 Mb.
#486989
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   162
Нұғманұлы учебник

Химиялық ондірісті оқып, үйренудің эдістемелік мэселелері.

Басқа оқу материалы тэрізді химиялық ѳндіріс ең алдымен сабақта ѳтіледі. Химияға қызығатын оқушылар үшін «Ѳнеркэсіптегі химия» деген факультатив ұйымдастырылады. Бұл факультативтің бағдарламасы, оқу құралы жэне эдістемелік талдаулары жасалған. Ондірісті нақтылы оқып, үйренетін оқу жұмысын ұйымдастырудың



312

ең тиімді турі - топсеруен. Жергілікті ѳндірістерді зерттеу оқу-ѳндірістік сарамандықтары кезінде жүзеге асырылуы мүмкін. Ѳндірістік материалдармен тереңірек танысуда сыныптан тыс жұмыстардың маңызы зор. Химиялық ѳндірістерге арналған политехиикалық кештер ѳткізіледі. Химия үйірмесінің мүшелері жергілікті ѳндіріс орындарын тыңғылықты зерттейді.

Аталған оқу жүмысын үйымдастырудың түрлерінде сѳз, сѳз-кѳрнекі, сѳз-кѳрнекі-сарамандық эдістер қолданылады. Бастапқыда ѳндірістік материал суреттеме жэне тарихи суреттеме тәсілдері арқылы баяндалады. Мұнда мүғалім кестелерді, макеттерді, фильмдерді, диафильмдерді, диапозитивтерді пайдаланып, білімді дайын күйінде хабарлайды.


Оқушылардың эзірлігі артқанда іздестіру, зерттеу жэне конструкция жасау тәсілдері кѳбірек орын алады. Ѳндірістің ерекшелігіне қарай бұл тэсілдердің қолданылуы алуан түрлі болуы мүмкін. Мәселен, шикізаттың құрамымен және қасиеттерімен танысқаннан кейін ѳнімге айналдыру реакцияларын оқушылардың ѳздері жоспарлайды. Технологиялық процестер жэне оларды оның жүзеге асыру жағдайлары талқыланған соң қажетті аппараттардың құрылысын, жасалатын материалдарын, жұмыс істеу эрекеттерін оқушылар ойлап табады.


Оқушылар сармандықпен шұғылданған кезде химиялық ѳнім алу кезінде жүретін реакцияларды зертханалық қондырғыларда жасайды. Бастапқы заттың жэне ѳнімнің қасиеттерін зерттейді. Заводтың жұмыс істейтін макеттерінің құрылысымен танысады және сынап кѳреді. Мұндай макеттер дайын күйінде алынады немесе үйірме жұмыстарында оқушылардың ѳздері жасайды.


Ѳндірістік материалдарды ойдағыдай игерудің пэрменді құралы





  1. ѳндірістік мазмұны бар есептер шығарту. Бұл есептер шикізат пен ѳнім арасындагы сандық қатынастарды терең аңғаруға, технологиялық процестер кезіндегі ысырапты, ѳнімнің шьн-ымын, шикізаттардың қоспасын ескере білуге үйретеді. Мұның бэрі ендірістің ѳнімділігін есептеуге, айлық және жылдық жұмысын жоспарлау үшін қажет екеніне оқушылардың кѳздерін жеткізеді.

Оқу жұмысын үйымдастырудың тиімді түрлерін жэне әдістерін жүзеге асырғанда оқушыларда химиялық технологияның заңдылықтары жѳнінде жалпы ұғым қалыптасады. Мұғалімнің есінде болатын нэрсе, бұл ұғым оқушылардың химиялық реакциялардың





313

түрлері және жүру заңцылықтары туралы жалпы химиялық үгымдарына негізделеді. Сондықтан адсорбция, гомогенді жэне гетерогенді реакциялар, реакциялардың жылдамдығы және оған эсер ететін жағдайлар туралы оқушылардың білімін үдайы есқеріп, үтымды пайдалану керек.

Пайдаланылатын жалпы үғымдардың тағы бірі - химиялық тепе-теңдік жэне оған эсер ететін мына жағдайлар: бастапқы заттардың қонцентрациясын арттыру; бір затты артық мѳлшерде алу; эрекеттесуші заттардың жанасу беттерін үлғайту; қолайлы температураны тақдау; қолайлы қысым тудыру; катализаторды қолдаңу; реакция ѳнімін бѳліп экету.






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   162




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет