\\Ъ 5 И. Нугыманүлы, Ж. Ә. Шоқыбаев

Білімнің козі осы корнекі қүралдар болып табылатын эдістер - корнекі эдістер, ал созбен түсіндірілетіндері - соз эдістер деп аталады. Соз- корнекі эдістер ішінде жиі қолданылатыны - тэжірибелерді корнекі корсету (корнекі корсету эксперименті). Ол; 1) оқушылардың тэжірибелік білігі мен дағдысы жеткіліксіз; 2) эксперимент күрделі; 3) эксперимент “қауіпті” болғанда; 4) аз мѳлшерлі реактивтер нэтиже бермегенде; 5) уақытты үнемдеу жэне қүрал -жабдық жеткіліксіз болғанда қолданылады.

Оқу-тэрбиелік міндеттерді орындау үшін корнекі корсетілетін экспериментке мынадай талаптар қойылады;

0. 
   Корнекілік - корнекі корсету зерзаты оқушылардың бэріне кѳрінуі үшін арнаулы корнекі корсететін үстелде жәНе үстелшеде, ірі ыдыстарда жасалады. Жасанды жарық, экран - кадоскоп қолданылады;
   

0. 
   Қарапайымдылық - тэжірибе жасалатын қүрал қүрылысының күрделі болмағаны жон, егер қүрал күрделі болса, оқушылардың назары болінеді, қүбылысты бақылауға кедергі жасайды;
   

0. 
   Қауіпсіздік - корнекі корсетілетін тэжірибелер оқушылар үшін қауіпсіз болуы керек. Улы заттар түзілетін, қопарылыс қаупі бар тэжірибелерді алдын-ала дайындауға, сақтық шараларын ескеруге жете коңіл бѳлінуі керек;
   

0. 
   Сенімділік - тэжірибе міндетті түрде шығуы тиіс. Кұмэнді болған жағдайда мүғалімнің алдын ала ескертуі керек;
   

0. 
   Түсіндіру. Корнекі корсетуді түсіндіру. Корнекілікті созбен үштасгыру эдістері түрғысьшан шешіледі, оның корнекі түсіндіру немесе зерттеу сипаты болуы мүмкін.
   

0. 
   Тэжірибенің мақсатын хабарлау (немесе мэселе қою). Оқушылар тэжірибенің не үшін жасалатынын, нэтижесінде неге кѳзі жететінін анық түсінуі керек.
   

0. 
   Құралды сипаттау, тэжірибенің жағдайлары, заттардың сипаттамалары.
   

0. 
   Оқушылардың бақылауын ұйымдастыру. Мұғалім нені қалай бақылау керегін түсіндіреді, реакцияның белгілеріне кѳңіл аударады.
   

0. 
   Қорытынды жэне теориялық негіздеу. Кѳрнекі корсету, тэжірибенің білім, тэрбие беру жэне дамыту қызметінің созбен ұштастырылу тэсіліне тікелей байланысты, 4 түрлі болуы мүмкін .
   
1. 
   Білімнің козі тэжірибе, мұғалімнің сѳзі оқушылардың оздігінен бақылауын бағыттайды;
   

0. 
   Екінші жағдайда да білім тэжірибеден алынады, мұғалім құбылыстың тікелей бақыланбайтын жақтарын түсіндіреді, ол үшін оқушылардың бұрыннан бар білімін ескереді;
   
1. 
   Сурет бойынша түсіндіру эдісі. Мұғалім алдымен созбен түсіндіріп растау үшін тэжірибе кѳрсетеді;
   

0. 
   Сурет бойынша түсіндіру әдісінің екінші жағдайында мұғалім корнекі корсету арқылы түсіндіріп, құбылысты оқушыларға белгілі теория тұрғысынан сипаттайды.