\\Ъ 5 И. Нугыманүлы, Ж. Ә. Шоқыбаев



бет27/162
Дата19.12.2023
өлшемі2.23 Mb.
#486989
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   162
Нұғманұлы учебник

шаруашылығында.


гидрометаллургияда, химия


ѳнеркэсібінде т.б.
Физикалық қасиеті: иісі жоқ сарғыш түсті сұйық зат.



Химиялық қасиеті: металдар.


Металдар МеО.


Негіздер.


Тұздар.
Сабақ соңында 1-2 минут қалғанда студенттерге “қайсы дүрыс” тесті бойынша бес сүрақ оқылып, бірден жауабы тексеріледі.



    1. Сі2 молекулалысының салыстырмалы молекулалық массасы: а) 71; э)74; 6)73; в) 75.




  1. Ауада түтіндеп, газ бѳлінетін қышқыл:

a)H 2S04; э)НгСОз; б)НзР04; в) НС1 (конц.).





  1. 1 моль газдың (қ.ж.) алатын кѳлемі (л/моль);




  1. Түз қышқылында хлордың тотығу дәрежесі қандай: а)-1; ә)-2; б)-3; в) О?

  2. Қан плазмасындағы түз мѳлшері (%):

а) 0,1%; ә)0,2%; б) 0,9%; в) 0,75%.


Осындай тірек сызба арқылы түз қышқылының физикалық, химиялық қасиеттері және алынуы мен қолданылуы туралы жаңа білім берілгеннен кейін түз қышқылының түздарына тоқталамыз.





58

Олар: NaCl, KCl, MgCl, СаСіг т.б. Осылардың ішінде күнделікті түрмыста пайдаланылып жүрген - ас түзы.
Кен орындары - Батые Қазақстанда - Индер ауданы, Павлодарда



  1. Жамантүз, Арал маңында - Жақсы қылыш, Кѳкшетауда - Жақсытүз




  1. 73 кмі

Арал еңіріндегі түз қоры - 39 млн.т. Бүл Қазақстандағы түз ѳндірісінің 70 пайызын қүрайды. Оны ең алғаш зерттеген орыс кѳпесі И.Астахов болды. 1913 жылы “Сольтрест”, 1933 жылы “Аралсульфат” кэсіпорындары қүрылды. Адам тэулігіне 15 г түз қабылдауы қажет. Түз ағзада зат алмасу үрдісіне қатысып, физиологиялық ерітіндіге айналады. Қан плазмасында - 0,9% ас түзы болады. Қарын солінің қышқылдылығы азайған жағдайда түз қышқылының ерітіндісі қолданылады.


Адам бір апта түзсыз тагам пайдаланса, ісіп-кеуіп, ауруға үшырайды. Еғер түз қьшіқылы сол қүрамында артып кетсе, адам асқазаны ауруға шалдығады. Түздың йодталуы қалқанша безінің жүмыс істеуін жақсартады. Егер йодталмаған түз пайдаланса, йод жетіспеуінен микседема, бақшаңкѳз ауруына үшырайды. Ас түзы Na'^+Cr иондарына ыдырап, жасушааралық осмостық қысымды реттейді. Еру үрдісіне қатысады. түз қышқылы және оның түздары туралы осындай бірнеше қосымша мәлімет келтіріледі. Эрі қарай жаңа сабақты бекіту дидактикалық тапсырмалар, ұлестірмелер, тест арқылы жүргізілді. Мүндағы мақсатымыз - оқытудың мотивациясын арттыру (күрделігіне сәйкес оқу материалын реттеу мүмкіндігі; болжау, талдау, жүмыс нәтижесіне жету, шығармашылыққа үмтылу, ізденуді қажетсіну т.б.).


Мына таңбалар нені білдіреді?



сі










ё ...



















ь




ё

-

1

1

Сі2

в-

НС1

1 1

NaCl

1

1

нею

КСЮз

ч

1




^

п

























и





































1Эле­







і.Хлор

15

і.Тотық-



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   162




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет