1 апта Қарапайым деңгей Коммуникацияға қатысу Грамматикалық тақырып
жүктеу/скачать 295.49 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Күшейтпелі шырайды
- Асырмалы шырай
- 4- тапсырма
| Салыстырмалы шырай аналит. тәсілмен жасалады, заттың ұқсас сапаларының артық я кемдігін -рақ, -рек, -ырақ, -ірек; -лау, -леу, -дау, -деу, -тау, -теу; -ғыл, -ғылт, -ғылтым, -шыл, -шылтым; -аң, -ғыш, -гіш, т.б. жұрнақтар арқылы салыстыра көрсетеді.
Күшейтпелі шырайды Төлеуов аналитикалық және синтетмкалық жолмен жасалады десе, Ысқақов осы екі тәсілді шырайдың екі түріне бөліп тастайды, яғни күшейтпелі буын күшейтпелі шырайды, ал күшейткіш үстеулер асырмалы шырайды жасайды деп есептейді. Күшейтпелі шырайдың негізгі көрсеткіші күшейтпелі буынның тіркесуі болып табылады, ол сын есімнің бастапқы буынының қысқарып, оған -п дыбысының жалғануы арқылы жасалады. Мысалы, қып-қызыл, үп-үлкен. Асырмалы шырай сын есімге өте, тым, аса, әбден, орасан, нағыз, нақ, шымқай күшейткіш үстеулерінің тіркесуінен жасалады: тым үлкен, аса бай. Кейде шырайлар аралас қолданылып, бірінің үстіне бірі жалғана береді Мысалы: тым қызылдау, үлкеніректеу. Кейбір зерттеушілер шырай категориясының лексика-грамматмкалық екі түрін ғана (салыстырмалы, күшейтпелі) атайды. 1-тапсырма.Сөйлемнің жалғасын тап
2-тапсырма.Мына сөйлемдерге тиісті тыныс белгілерін қой. Сен ауылға бардың ғой,иә Сөйлемді жазып шық Арман атасымен ұзақ әңгімелесті Кіммен сөйлесіп тұрғанымды білемін Отаным қандай кең байтақ, Астанам неткен тамаша 3-тапсырма.Салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын сәйкестендіріңдер
4- тапсырма: Төмендегі жай шырай сын есімдерді қатыстырып сөйлем құраңдар: Терең, таяз, әдемі, семіз, ауыр, жеңіл, қара, ұзын, тәуір, қышқыл, тәтті, аласа, биік. 5 тапсырма: Төмендегі сын есімдерден салыстырмалы шырай жасап жазыңдар: төмен, жуас, әділ, сүйкімді, қошқыл, сылбыр, тентек, тар, боз, сұйық, ыстық, келте, ашық, түзу, қисық, салтақ, саяз, бұжыр, қоңыр. жүктеу/скачать 295.49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|