1-билет Гольджи аппаратының құрылысы жǝне қызметі, оның синтездегі, сеĸрет шығарудағы жǝне ĸлетĸаға басқа заттарды өтĸізудегі рөліне анықтама беріңіз
Жүйке ұлпасының құрылысы, функциясына түсінік беріңіз
жүктеу/скачать 161.36 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 10-билет Клетканың химиялық құрамына анықтама беріңіз.
| Жүйке ұлпасының құрылысы, функциясына түсінік беріңіз.
Жүйке ұлпасының негізгі қызметі белгілі бір органның немесе мүшелер жүйесінің дұрыс жұмыс істеуі үшін барлық қажетті реттеуші жағдайларды жасау болып табылады. Бұл функция жүйке жүйесінің орталықтары (ми мен жұлын), сондай-ақ оның орталық түйіндері мен соңғы мүшелер арасында жіңішке жүйке талшықтары жүйесі арқылы тұрақты байланыстар жасау арқылы жүзеге асырылады. Жүйке жүйесі сонымен қатар жоғары жүйке қызметіне – қоршаған ортамен әрекеттесу процестеріне жауап береді, тітіркенуді қамтамасыз етеді және сырттан келетін ақпаратты қабылдауға, өңдеуге және сақтауға жауап береді. Барлық эндокриндік органдардың жұмысын реттейді, бұл өз кезегінде жүйке жүйесіне кумулятивтік тежеуші немесе ынталандырушы әсер етеді. Жүйке ұлпасы екі негізгі құрылымдық элементтерден – нейрондардан және нейроглиядан тұрады. Нейрондар – сигналдарды тасымалдауға қабілетті жасушалар. Олардың денесі ұзын процестермен - аксондармен, ал қысқалары - дендриттермен жабдықталған. Дендриттер нейрондар арасында белгілі бір желіні құруға қызмет етеді, ал аксондар салыстырмалы түрде ұзақ қашықтыққа сигнал беруді қамтамасыз етеді. Нейроглия - құрылымы мен физиологиясы нейрондардан түбегейлі ерекшеленетін жасушалардың күрделі жиынтығы. Олардың негізгі рөлі нейрондардың қалыпты жұмыс істеуі үшін барлық жағдайларды қамтамасыз ету (жүйкелер мен жеке құрылымдарда трофикалық, тірек, секреторлық және басқа функцияларды қамтамасыз ету. 10-билет Клетканың химиялық құрамына анықтама беріңіз. Тірі организмдердің жасушаларында көміртегі, сутегі, оттегі және азот сияқты ең химиялық элементтер бар. Олар бірге жасуша массасының 98% құрайды. Жасуша массасының шамамен 2% сегіз элементтен тұрады: калий, натрий, кальций, хлор, магний, темір, фосфор және күкірт. Тірі тіршілік иелерінің клеткасында ең көп таралған бейорганикалық заттар су мен минералды тұздар, ал органикалық заттарға белоктар, майлар және көмірсулар жатады. Су - тірі табиғатта ең көп таралған зат, оның мөлшері дене салмағының 98% жетуі мүмкін (мысалы, медузада). Адам ағзасының жасушаларында су аз, бірақ тіпті сүйектерде кем дегенде 20%, ал тіс эмальында кемінде 10% су бар. Минералды тұздар жасуша массасының 1% құрайды. Олар әртүрлі функцияларды орындайды. Мысалы, кальций тұздары сүйек пен тіс эмальына, сондай-ақ моллюска қабығына күш береді. Магний тұздары жүректің қалыпты жұмыс істеуі үшін қажет. Натрий және калий тұздары тітіркену сияқты маңызды дене функциясының орындалуын қамтамасыз етеді. Белоктар – жасушаның негізгі органикалық заттары. Егер жасушаның құрамы сусызданса, онда жасушаның құрғақ массасының 50% (немесе одан да көп) белоктар болады. Белок молекулалары өте күрделі құрылымға ие. Олар айтарлықтай үлкен: олар жүздеген, тіпті мыңдаған атомдардан тұрады. Ағзадағы белоктардың рөлі де үлкен. Белок молекулаларынан бұлшықеттер, шеміршек, шаш, тырнақтар, мүйіздер, тұяқтар түзілген. Мысалы, қанға қызыл түс беретін гемоглобин белогы оттегін тасымалдап, ағзадағы барлық жасушалардың тыныс алуын қамтамасыз етеді. Бұлшықет белоктары жиырылу және созылу арқылы денеге әртүрлі қозғалыстарды жасауға мүмкіндік береді. Асқазан сөлінің құрамындағы ақуыздық ферменттер тағамды қорытуға көмектеседі. Сондай-ақ ағзаны инфекциялардан қорғайтын арнайы антидене ақуыздары бар. Майлар мен майлар өте қоректік және жануарлар денесін немесе өсімдік көшеттерін өмірге қажетті энергиямен қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, тері асты майы денені жылу жоғалтудан сақтайды, ал ыдырағанда су түзеді: 100 г майдан тотығу кезінде 107 г су түзіледі. Бұл шөл жануарлары мен қыстайтын жануарлар үшін маңызды. Көмірсулар – құрылымы мен қасиеттері жағынан алуан түрлі органикалық заттар тобы. жүктеу/скачать 161.36 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|