1-деңгей Бастауыш сыныптағы тәрбие процесі және оның сипаттамасы
Халық педагогикасының бала тәрбиелеудегі талаптары
жүктеу/скачать 124.07 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 26. Қазақ халқының ұлттық қозғалмалы және спорт ойындарының дене тәрбиесіндегі орны.
| 25. Халық педагогикасының бала тәрбиелеудегі талаптары.
Бала тәрбиесіне келгенде мұғаліммен ата-ананың орны ерекше. Бала туылған күннен бастап отбасының әке-шесесінің жанында болады және отбасына қарап тәрбие алып өседі. Бала жақсығада жаманға да бейімделіп өседі. Толығырақ айтатын болсақ ата-анасы қалай сойлейді, мінез-құлқы, қалай киінеді, қалай отырып-тұрады тіпті біреулер туралы қандай пікірде немесе біреулер ұшін қалай қуана алады немесе қалай ренжиді, соның барінен бала тәрбие алады екен, тіпті ата-анасы уйде жоқ болсада тәрбие алады екен. Бала мектепке барған күннен бастап баланың тәрбиесіне әсер ететін бирде-бір тұлға ол мұғалім, ал оған сүйеу болатын ата-ана. Сондықтан мұғалімнің бір жағына шығысып, оқу үлгеріміне күнделікті көңіл бөліп, қадағалап отыру керек. Баланың бойындағы адамгершілік белгілері отбасында басталады. Баланың жақсы тәрбиелі болып өсуі ол ең бірінші отбасынан басталады екен. Сондықтан отбасы өзінің басты міндеттерін жақсы біліп, түсінуі тиіс екен. Халық тәрбиешілері іс жүзінде адам жаңа нәрсені ерекше балалық шақтан бастаған кезде оқыту, Оқыту орынды болатынына, алған білімі өмір бойы жақсы қызмет ететініне сенімді болды. Баланың ақыл-ойын тәрбиелеу оның танымдық қабілеттерін жан-жақты дамытуды, әртүрлі ұғымдардың кеңдігі мен сезімталдығын, байқауды, есте сақтау түрлерін үйретуді, ойдың қиялын ынталандыруды қажет етеді. Мысалы: жұмбақтар-бұл халықтық педагогикада осы талапты орындау үшін құнды дидактикалық материал. Олар баланың ойлау қабілетін дамытуға ықпал етеді. 26. Қазақ халқының ұлттық қозғалмалы және спорт ойындарының дене тәрбиесіндегі орны. Ұлттық ойындар - ең маңызды дүниенің бірі. Өнер ойыны әр түрлі әдебиет пен мәдениеттің әртүрлі түрлерімен байланысты, бір-бірін толықтырады және байытады. Көптеген өлеңдер мен әндерде адамдар ойынды білім беру құралымен таниды, ол өзінің сапасын ашады, ол жастарды шабыттандырады және алаңдатады. Ойын жас жігіттің физикалық күшін арттырады, ептілік пен дәлдігін арттырады, сонымен қатар оған ақыл-ой мен өсуге көмектеседі. Ұлттық ойындар халық педагогикасының тұңғиығында тамырланған. Қазақ ұлттық ойындары батылдық, балқыту, табандылық танытады, сонымен қатар мінез-құлықтың ерекшеліктерімен қатар, қолдардың күші, дененің күші өседі. Сонымен бірге, бұл ойындар әділеттілік пен моральдың жоғары қағидаттарына негізделген. Қазақ ұлттық ойындары: Көкпар, конкурстар, жекпе-жек, теңге тастау, қыз қуу және басқалар. Спорттық дағдылармен қатар, ол да үлкен білім берудің маңызы болып табылады. Қазақ халқының ұлттық ойындары елдің өмірімен тығыз байланысты, оның экономикалық, әлеуметтік және мәдени өмірімен тығыз байланысты. Сондықтан оның білім құндылығы өте жоғары және құнды. Дене тәрбиесінің негізгі құралдары мен әдістерінің бірі ретінде, көп жолдық ойындар салқындату мен білім беру тапсырмаларын тиімді шешуге мүмкіндік береді. Спорт ойындарының символдары бар ойындар балалар қозғалтқыштарымен және балалардың қозғалмалы әдістері мен балалардың қозғалыс сезімін көбірек шоғырландыруды, ұйымдастыруды және ыңғайлы әдістерді қажет етеді. Мысалы: «Ақ серек, Көк серек», «Сокыр теке», «Доп тебу», «Аркан Тарту», «Асық» спорттық ойындары ... Тілдерді дамытудағы ойындардың рөлі ерекше. М.Горький айтқандай, бала сөзбен де ойнайды. Осы сөзбен ойнау, олар ана тілінің нәзіктік қасиеттерін білп, үйренед, тілдің музыкасын түсінеді. Ойындар көбінесе логикалық-математикалық, философиялық ойлауды дамытуға негізделген. Мысалы, «тоғызқұмалақ». Логикалық ойындарға шахмат және дойбы кіреді. Шахмат пен дойбы түрік заманынан бері келе жатыр. Тек осы жағдайда ғана халықтық ойындар тек көңіл көтеру ғана емес, сонымен қатар білім беру мақсаттары үшін де пайдалы екенін дәлелдейді. Халық ойындарын тәрбие жұмысында қолдану келесі шарттарға сәйкес тиімді. - салқын көшбасшылар, тәрбиешілер және т.б. Олар халықтық ойындарға жауапкершілік алады және оларды кез-келген уақытта ғана емес, сонымен қатар жоспарланған және күнделікті негізде де қолданады; - Оқу жылында жалпы білім беру жұмысының, сынып жетекшілерінің, сынып жетекшілерінің және пән мұғалімдерінің басшылығымен олардың жоспарларында халық ойындары болуы керек. - тәрбие жұмысы бастығы тәрбие жұмысының жоспарларына халықтың ойындарына қосылуды бақылау. - өткізу. жүктеу/скачать 124.07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|