Қысқа қашықтыққа жүгіру техникасы. Бастау, бастау үдеткіші, қашықтыққа жүгіру және аяқтау мәні.
Қысқа қашықтыққа жүгіру шартты түрде 4 фазаға бөлінеді: старт, старттық екпіндеп жүгіру, қашықтық бойынша, мәреге жету.
Старт. Спринтерлік жүгіруде неғүрлым жоғары жылдамдыққа қол жеткізу үшін төменгі стартшы қолын жерден ажыратқаннан кейін оның денесі тіректен ілгерілейді.
Жүгірістің тез қарқындылығы үшін старт колодкалары пайдаланылады. Ол спортшы үшін қапыл серпіліс кезінде берік тірек, әрі аяқ иіні үшін ыңғайлы бүрыш қызметін атқарады.
Төменгі старттық бірнеше нұсқасы бар. Бүлардың ішінде неғүрлым көп тарағаны қарапайым старт. Мүнда алдыңғы колодка старттық сызықтан 1-1,5 табан өлшемі аралығында (30-50см), ал артқысы алдыңғысынан бір жіліншік кейін орналасады.
Алдыңғы колодканың тірек бетінің бүрышы 40-50 градус, ал кейінгісі 60-80 градусқа тең. Колодка осьтерінің ара қашықтығы 18-20 см-ге тең. Жақындатылған стартта артқы колодкаға біртабан жақын болады. Алшақ старт кезінде алдыңғы колодка старт сызығынан біртабан ілгері орналасады. Бұл кезде тірек бетінің бұрышы да өзгереді.: колодка старттық сызыққа жақындаған сайын бұрыш кішірейеді, ал алыстаған сайын сәйкесінше үлкейе түседі. Колодкалардың старт сызығынан алшақтауы немесе оған жақын болуы спортшының дене бітіміне, жылдамдығына, күшіне және т.б. ерекшеліктеріне байланысты.
«Стартқа» деген бұйрық бойынша жүгіруші колодкалардың алдына келіп, старт сызығына қолын таяйды және күштірек аяғын алдыңғы колодкаға тіреп, екінші аяғын артқысына тақайды. Артқы тізерлеп бүгіп спортшы қолын өзіне қарай тартып екі иығы ара қашықтығына сәйкестер старт сызығына дәлме -дәл қояды. Бүл сызық бойында спортшының бармағы мен өзге саусақтары екі айырылып орналасады. Кеудені тік ұстап, басты кеуде бойынша түзеу керек. Осындай қалыпта дене салмағы екі қолға, алдыңғы аяқ табанына, артқы аяқтың тізесіне тең үлеседі.
«Дайындал» бүйрығы бойынша спортшы бөксесін иығынан сәл
жоғары деңгейге ақырын көтереді, артқы аяқ тізесін жерден ажыратып
аяғын түзейді, сөйтіп дене салмағы қолға ғана артылады. Табан колодканың
тірек бетіне нық тию керек. Ал кеуде бүрынғысынша тік үсталады.
Дайындалу кезінде тізе буынының иілу бүрышы маңызды.Серпуші аяқ тізесінің буын бүрышы 65-100, ал артқы аяқтың иілуіне 100 -120 ең оңтайлы қалып деп саналады. Жылдамдық пен күш деңгейі неғұрлым жоғары болса, иін бұрышы соғұрлым аз болады.
Бас кеудеге қатысты түзу қалпында сақталады.Спортшы көп аса сіреспей, төмен қарап тұруы керек. Өз қалпына назар аудару қажеттілігі маңызды.
Атуды естіген бойда / немесе басқа да спорттық белгі берілген де/ жүгіруші алға карай ұмтылады. Бүл ұмтылыс аяқтардың қарқынды серпілісі мен екі қолды кезек - кезек сермеуден басталады.Спорттық колодкаларға екі аяқтың салмағы бір уақытта түседі. Артқы аяқ сәл ғана бүгіліп, жамбас бойымен алға шығады; сонымен бірге алдыңғы аяқ тез арада жазылып, денені алға қарай серпеді. Старт кезінде дене қимылы барынша шапшаң болу керек.
Бірінші кезең – бастау
Бұл кезеңде жүгіруші аяқтарын блоктарға тірейді, қолдарын старт сызығына қояды, аяқтың тізесін артында бүгеді. Бастапқы қалыпта спортшының басы денесіне сәйкес келеді, тік қолдары иығынан сәл кеңірек, қолдар бас бармақ пен сұқ саусаққа тіреледі.
«Назар аудар!» пәрмені естілген кезде спортшы тізе мен жамбасты иыққа шамамен 7-15 см жоғары көтереді. Тиісті спринт техникасын сақтау үшін алдыңғы аяқтың жамбас пен төменгі аяғы арасындағы бұрыш 92-105 градус, ал артқы аяқ - 19-23 градус. Атқанда немесе «Наурыз!» дауыстық командасы. спортшы қолымен жолдан, ал аяқпен блоктардан итеріп, бір жерден басталады.
Екінші кезең - бастапқы жүгіру
Бастапқы жүгіру 15-30 метр қашықтықта орындалады. Бұл кезеңнің мақсаты - максималды жылдамдықты жылдам алу. Алғашқы қадамдар спортшы еңіспен жүгіреді, алтыншы немесе жетінші қадамда ол денені біртіндеп көтереді. Жылдамдық артқан сайын үдеу жылдамдығы төмендейді. Қозғалыс серпілмеуі үшін қадамдар тым ұзақ болмауы керек. Бастапқы жеделдету кезеңінде қолдар дене бойымен кеңінен қозғалады.
Үшінші кезең – қашықтыққа жүгіру
Жүгіру ережесіне сәйкес дененің еңісі вертикальға 10-15 градус. Жүгіру кезінде иықтар сәл артқа тартылады, жүгіруші аяқты дерлік бір сызыққа қояды, тірек аяқтың алдыңғы жағынан қозғалады, өкшеге жетпейді. Тізе буынындағы бүгілу бұрышы 140-150 градус. Жоғары сапалы спринтинг техникасы қазіргі уақытта қозғалысқа қатыспаған бұлшықеттерді босаңсу мүмкіндігін қамтиды.
Төртінші кезең – аяқтау
Аяқтау міндеті - максималды жылдамдықты мүмкіндігінше сақтау. Мұны істеу үшін қадамдардың жиілігін арттыру керек, бұл дұрыс қол қозғалысына көмектеседі. Мәреге тезірек тию үшін спортшы соңғы қадамда кеудесін алға лақтырып, күрт еңкейеді. Сондай-ақ қашықтықты аяқтаудың екінші жолы бар - мәре сызығына жағына бұрылу. Осылайша, жүгіруші иығымен лентаға тиеді. Бұл екі спортшы дерлік бір уақытта мәреге жеткен жағдайда маңызды. Сондықтан олардың біреуі артықшылықты жеңе алады, бірақ бұл дұрыс техникамен ғана мүмкін болады.
Достарыңызбен бөлісу: |