А 31Айсин М. Ж., Алиева Г. К. Жануарлар морфологиясы. Қостанай: А. Байтұрсынов атындағы ҚМУ, 2016. – 237 бет


Ұйқы безінің гистологиялық құрылысы



Pdf көрінісі
бет76/162
Дата05.02.2024
өлшемі6.78 Mb.
#490901
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   162
aisin m g, alieva g k ganuarlar morfologiysj

Ұйқы безінің гистологиялық құрылысы. Ұйқы безі құрсақ қуысында, он екі 
елі ішек ілмегі аралығында орналасады. Ол сыртынан дәнекер ұлпалық 
қапшықпен қапталған. Қапшықтан без ішіне тарамдала енетін дәнекер ұлпалық 
аралықтар без паренхимасын бөлікшелерге бөледі. Бөлікшелер аралық дәнекер 
ұлпалық аралықтарда қан және лимфа тамырлары, жүйке талшықтары, ұйқы 
безінің бөлікшелер аралық шығару өзектері, қапшықталған сезімтал жүйке 
ұштары орналасады. Ұйқы безінің экзокринді бөлігі құрылысы жағынан 
күрделі көпіршікше-түтікше бездер. Бөлікшелерді пішіні дөңгелек не сопақ 
келген секрет бөлетін соңғы бөлімдер мен ендірме өзектер құрайды. Ұйқы 
безінің альвелоларының қабырғасын негіздік жарғақта бір қабатта орналасқан, 
пішіні конус тәрізді безді эпителиоциттер (гландулоциттер) түзеді. 
Гландолуциттер цитоплазмасының секрет бөлетін базальды бөлігі көкшіл 
түске, ал бөлінген бөлінді жиналатын апикальды бөлігі қызыл түске боялады. 
Түзілген сөл ұсақ тамшылар түрінде гландулоциттердің альвеола қуысына 
қараған апикальды бөлігінде жиналып, зимогенді полюс деп аталады. 
Қабырғасы бір қабат жалпақ эпителийден құралған ендірме бөлімдер ұйқы 
безінің секрет бөлетін соңғы бөлімдерінің қуысынан еніп тұрады. Ендірме 
бөлімдерден қабырғасы бірқабатты жалпақ эпителийден құралған ендірме 
өзектер басталады. Олар бір-бірімен қосылып, қабырғасы бірқабатты призма 
тәрізді эпителийден тұратын бөлшекшелер аралық шығару өзектерін құрайды 
Бақылау сұрақтары: 
1 Әртүрлі ауыл шаруашылық жануарлардың бауырының типографиясы мен 
анатомиялық құрылысы 
2 Ұйқы безінің анатомиялық-гистологиялық құрылысы 
3 Ұйқы безі өзегінің морфологиялық-қызметтік сипаттамасы
11.10 Жуан ішек 
Сабақ мақсаты: Жуан ішектің құрылысын игеру 
Жуан ішек (толстая кишка) – intestinum crassum – азық қорыту 
аппаратының артқы бөлімі. Ол бүйеннен, тоқ ішектен және артқы тесік ануспен 
аяқталатын, тік ішектен тұрады. Бұл ішектерде аш ішектен келген азық одан әрі 
қорытылып, қоректік заттар, су және тұздар сіңіріледі. Ал қорытылмаған азық 
қалдығынан нәжіс қалыптасып, сыртқа шығарылады. Кейбір жануарлар жуан 
ішектерінің қабырғаларында етті қабықтың ұзынша қабатынан түзілген ет 


126 
таспалары мен олардың аралықтарында қалташалар болады.Оның ұзындығы
6,4 метрден бастап 10-12 метрге дейін жетеді. 
Бүйен (слепая кишка) — intetinum caecum — жуан ішектің тұйық қалта 
тәрізді басталатын бөлігі. Барлық жануарларда ащы ішектің соңғы бөлігі 
мықын ішек бүйен мен тоқ ішектің шекарасына барып ашылып, жуан ішектің 
аталған екі бөлігінің шекарасы қызметін атқарады. Тек, жылқы малында ғана 
мықын ішек тікелей бүйенге ашылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   162




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет