А 31Айсин М. Ж., Алиева Г. К. Жануарлар морфологиясы. Қостанай: А. Байтұрсынов атындағы ҚМУ, 2016. – 237 бет



Pdf көрінісі
бет81/162
Дата05.02.2024
өлшемі6.78 Mb.
#490901
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   162
aisin m g, alieva g k ganuarlar morfologiysj

 
 
43 - сурет. Мұрың қаңсары 
Шошқамұрынның ұшында жалпақ тұмсық (rostrum) орналасады. Оның 
пішіні диск тәріздес қозғалмалы келеді. Тұмсыктың сыртқы бетінде 
жалпақтұмсыққаңсары(planum rostrale) болады. Жалпақ тұмсықтың мұрын 
тесіктері аралығындағы негізгі танау сүйек(os rostrale) құрайды. Ол мұрын 
сүйектің алдыңғыұшына, мұрын пердесіне және тұмсық сүйектерге 
байланысыпжатады. Танау сүйектің екі бүйірінде танау шеміршектері 
орналасады. Олар артқы бағытта бүйірлік мұрын шеміршектерімен жалғасады. 
Танау сүйектің вентральды бөлігінен біз тәрізді латеральды қосымша шеміршек 
(cartilage accessoria lateralia) бөлінеді. Ол мұрын тесігінің латеровентральды 
қабырғасында жатады. 
Шошқаның дөңгелек, не сәл сопақша келген мұрын қуысы жалпақ 
тұмсықта орналасады. Мұрын қуысының дорсальды кеуілжірі ұзын және 
жіңішкеболып келеді. Ал вентральды кеуілжір дорсальды және вентральды 


134 
оралымдардан тұрады. Олардың қуысы ортаңғы және вентральды мұрын 
жолдарымен қатысады.
Мұрын маңы қойнаулары (sinus paranasales) негізінен жалпақ 
бассүйектердің ішкі және сыртқы сүйек тақташалары аралығында орналасып
мұрын қуысымен тесіктер арқылы қатысады. Қойнаулар ішкі жағынан кілегейлі 
қабықтармен астарланған. Бұларға жоғары жаққойнауы(sinus maxillaries)мандай 
қойнауы(sinus frontalis), сынаша қойнауы(sinus sphenoidalis), тандай 
қойнауы(sinus palatinus) жатады. Аталған қойнаулардың даму деңгейі көп 
жағдайда азу тістердің көлеміне, маңдай сүйектің мүйіз өсінділерінің жетілуіне 
тікелей байланысты. Аталған қойнаулар сиыр мен ұсақмалдарда өте жақсы, 
жылқымен шошқадабіршама тәуір, ал иттенашар жетілген. 
Аңқа (носоглотка) — nasopharynx — жұтқыншақтың ауа өтетін бөлігі. Ол 
мұрын қуысын көмекеймен жалғастырады. Аңқаның кілегейлі қабығы тыныс 
жолдарына тән бірқабатты көпқатарлы кірпікшелі эпителиймен астарланған. 
Эпителий қабатының астында борпылдақ дәнекер ұлпасынан тұратын өзіндік 
тақташа болады.Қалған қабаттары мен қабықтары жұтқыншақта баяндалған. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   162




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет