Фенолдан анилин қызыл сары бояуын алу. 1мл сілтіге ерітілген фенолды пробиркаға құйып, оның үстіне 1 мл хлорлы фенилдиазоний қосқанда, қызыл сары түсті пара-окси-азобензол түзіледі.
β-нефтолдан анилин қызыл сары бояуын алу. Пробиркаға 1 мл сілті ерітілген β-нафтол құйып, оның үстіне 1 мл хлорлы фенилдиазоний қосады. Мұндағы қызыл сары түсті γ-фенилазо-β-нафтол тұнбасы.
Түзілген пара-оксиазобензол мен γ-фенилазо-β-нафтолға аздап мұз салып, әрқайсысына 2 мл натрий ацетатынан қосып, оған ақ матаның қиығын салып, 3-4 мин шайқаса, мата қызыл түске боялады. Бояу сумен жуса да кетпейді.
Гелиантиннің (метилоранж) синтезделуі. Пробиркаға 0,5 мл сульфанил қышқылын құйып, оның үстіне 0,25 г NaNО2 салып, 2 мл NаОН қосып, ерітеді. Ерітіндіге аздап суық су мен 0,5 мл концентрациялы күкірт қышқылын құяды. Сол кезде диазобензол-сульфрқышқылының ақ, түсті тұнбасы түзіледі Екінші пробиркаға диметиланилиннен 0,75 мл құйып, оның үстіне бірнеше тамшы күкірт қышқылын қосады да алғашқы пробиркадағы түзілген диазобензолсульфоқышқылынан 1 мл қосып, оған күшті сілтілік орта түзілгенше 1 — 2 мл концентрациялы сілті құяды. Қоспадан қызыл сарытүсті гелинатин бояуының тұнбасы түзіледі. Мұны өндірісте мата бояу үшін қолданады:
NaNO2+H2SO4=NaHSO4+HNO2
O
||
H2N― ―S―OH+HNO2―N≡N+― ―SO2O-+2H2O
||
O CH3
N≡N+― ―SO2O-+H― ―N
CH3
CH3
HO―SO2― ―N=N― ―N +NaHSO4
CH3
CH3
NaOSO2― ―N=N― ―N +H2SO4
CH3
n-Диаметиламиноазобенсульфоқышқылды натрий тұзы немесе метилоранж.
Достарыңызбен бөлісу: |
