Клиникалық көрінісі және диагностикасы
Тромбофлебит ең бастысы аяқтардың веналарында, жамбастың және ге-
Морроидалды веналарда дамиды. Қолдың веналары, кақпа венасы, ішек вена-
Лары үлкен мидың веналары сирек закымданады.
Науқасты тексерген кезде, аурудың дамуына ыкпал етуші факторларды
(қан ағысының баяулауы, оның құрамының өзгерісін, қантамырдың ішкі
Қабатының зақымдануын) анықтау керек. Бұған ұқсас жағдайды (көбінесе
Әйелдерде) жатырдың ауруларына, бүйректерге және несеп шығару жол-
Дарына, сан сүйегі мойнының сынығында жасалатын жедел араласу-
Ларда байқайды. Венозды іркіліс, қанағысының баяулауы, науқастың
Козғалыссыз болуының, жүрек жетіспеушігінің және жүктіліктің салдары-
Нан пайда болуы мүмкін. Инфекция көзі жедел және созылмалы жұқпалы
Аурулар (іш сүзегі, пневмония, грипп, септицемия т.б.) болуы мүмкін.
Қантамырлардың ішкі қабатының зақымдануы жарақаттану кезінде
Байкалады – сыныктарда, жаншылуларда, гематомаларда, езілгенде, им-
Мобилизацияда, қантамырда катетеризациялағанда байкалады. Қанның
Құрамы қан жүйесі ауруларында (анемияда, лейкозда т.б.), кейбір дәрілік
Заттармен (оймақгүл препараттарымен, сынапты диуретиктермен,
К витаминімен) емдегенде глюкокортикоидтармен және антибиотиктер-
Мен, әсіресе пенициллинмен өзгереді.
Жедел беткей тромбофлебит, әдеттегідей диагностикасы қиындық
Туғызбайды. Науқастар ауырсынуға, веналардын бойымен ауру сезімді
Тығыздануға шағымданады. Ауырсыну жүрген кезде белсенді және енжар
Кимылдарға күшейеді. Көбінесе санның және балтырдың варикозды кеңейген
Веналары зақымданады. Дене кызуы жоғарылайды, аяқтарды караған кез-
Де, веналардың бойында тығыз инфильтраттар, пальпацияда ауру сезімі
Анықталады. Тері гиперемияланған, ісінген (122-суретті қараңыз). Өзгермеген
Веналарлын закымлануынла
Әсіресе толык наукастарда, ауру сезімді,
Клиникалық көрінісі және диагностикасы
Тромбофлебит ең бастысы аяқтардың веналарында, жамбастың және ге-
Морроидалды веналарда дамиды. Қолдың веналары, кақпа венасы, ішек вена-
Лары үлкен мидың веналары сирек закымданады.
Наукасты тексерген кезде, аурудың дамуына ықпал етуші факторларды
(қан ағысының баяулауы, оның құрамының өзгерісін, қантамырдың ішкі
Кабатының зақымдануын) анықтау керек. Бұған ұқсас жағдайды (көбінесе
Әйелдерде) жатырдың ауруларына, бүйректерге және несеп шығару жол-
Дарына, сан сүйегі мойнының сынығында жасалатын жедел араласу-
Ларда байқайды. Венозды іркіліс, қанағысының баяулауы, науқастың
Козғалыссыз болуының, жүрек жетіспеушігінің және жүктіліктің салдары-
Нан пайда болуы мүмкін. Инфекция көзі жедел және созылмалы жұкпалы
Аурулар (іш сүзегі, пневмония, грипп, септицемия т.б.) болуы мүмкін.
Қантамырлардың ішкі қабатының закымдануы жарақаттану кезінде
Байкалады – сынықтарда, жаншылуларда, гематомаларда, езілгенде, им-
Мобилизацияда, кантамырда катетеризациялағанда байкалады. Қанның
Құрамы қан жүйесі ауруларында (анемияда, лейкозда т.б.), кейбір дәрілік
Заттармен (оймақгүл препараттарымен, сынапты диуретиктермен,
К витаминімен) емдегенде глюкокортикоидтармен және антибиотиктер-
Мен, әсіресе пенициллинмен өзгереді.
Жедел беткей тромбофлебит, әдеттегідей диагностикасы киындык
Туғызбайды. Науқастар ауырсынуға, веналардын бойымен ауру сезімді
Тығыздануға шағымданады. Ауырсыну жүрген кезде белсенді және енжар
Кимылдарға күшейеді. Көбінесе санның және балтырдың варикозды кеңейген
Веналары зақымданады. Дене қызуы жоғарылайды, аяқтарды караған кез-
Де, веналардың бойында тығыз инфильтраттар, пальпацияда ауру сезімі
Анықталады. Тері гиперемияланған, ісінген (122-суретті қараңыз). Өзгермеген
Веналардың зақымдануында, әсіресе толық науқастарда, ауру сезімді,
Сипағанда жіп тәрізді тығыздану қолға сезіледі.
Емі
Жедел кезеңде консервативті терапия, дене кызуы жоғары болғанда,
Аяғын жоғарылатып тыныштық беру, қабынуға қарсы және антикуагулянт-
Ты терапия (ацетилсалицил қышқылы, фенилбутазон, рутозид, троксе-
Рутин, натрий гепаринінін мазымен немесе рутозидпен таңғыш салу, натрий гепаринінін мазымен немесе рутозидпен таңғыш салу, на- трий гепаринімен прокаинды бөгет), физиотерапевтік емшаралар (УЖЖ, трипсиннің электрофорезі, калий йодиді), эластикалық бинтпен байланған аяқпен азырақ жүру. Операцияға көрсеткіш деп, тромбоздың бетке веналардың тесігінің аймағында орналасуын (процестің терең веналарға өту каупі туғанда және тромбоэмболияға), іріңді тромбофлебитті (сепсистің каупі) есептейді. Громбталған веналарды кесіп алып тастауды немесе оның терең венаға қосылатын жеріндегі тесігін байлауды жүргізеді. Аяқтың, беткей веналардың тромбофлебиті үшін қабынудың басым болуы, терең веналарының тромбофлебитінің клиникалық көрінісін жедел және со- 496 11-Тарау. Хирургиялық инфекция (іріңді-қабыну аурулары) зылмалы венозды жетіспеушілік анықтаушы болып табылады (13-тараудағы венозды қанайналымның жетіспеушілігін қара)
100. Остеомиелиттің анықтамасы. Остеомиелиттің себептері, жіктелуі. Остеомиелиттің патогенезі, заманауи даму теориялары. Аурудын жергілікті және жалпы белгілері. Остеомиелиттің зерттеу әдістері.Остеомиелиттің емдеу жалпы принциптері. Оперативті емі, оның көрсеткіштері. Остеомиелиттің асқынулары. Остеомиелиттің және остеомиелит асқынуларының алдына алуы.
Остеомиелит-сүйек тінінің қабынуымен және патологиялық процеске сүйек майының ,сүйектің тығыз бөлігінің ,сүйекүсті қабығының ,жиі қоршаған тіндерінің қатысуымен сипатталатын жұқпалы ауру.
Остеомиелит-полиэтиологиялық ауру, алуан түрлі іріңді инфекцияның бейарнамалы қоздырғыштары мен шақырылады ,олардың арасында жиі стафилококтар , сирек -стрептококтар ,пневмакоктар ,э энтеробактериялар т.б. ал 10-15% жағдайда микробтық ассоциациялар.Қоздырғыш ретінде арнамалы микроорганизмдер (туберкулез таяқшасы, іш сүзегі таяқшасы, бозғылт спирозета) болуы мүмкін,сонымен қатар саңырауқұлақтар (актиномиоциттер).
Остеомиелит жіктемесі этиологиясы бойынша:
-бейарнамалы остеомиелит
-арнамалы остеомиелит
Инфицирлену жолына байланысты
-гематогенді
-гематогенді емес
*Жарақаттық
Оқ тиген
Қатынастық
Операциялық
Клиникалық ағымы бойынша
Гематогенді
*Жедел
Біріншілік созылмалы
Екіншілік созылмалы
Гематогенді емес
*Жедел
Созылмалы
& ПАТОГЕНЕЗІ
Остеомиелит дамуына әсер ететін факторлар
-балалардағы сүйектердің қандағы ерекшеліктері,оларда сүйектердің диафизі қандануы магистральды типінде,ал эпифиздер мен метафиздерде ұсақ қантамырлар және коллатеральды ілмектің торы тән , бұл оларда микроорганизмдердің тұруына ықпал етеді (бобров лексердің эмболдық теориясы)
-остеомиелиттің дамуында организмнің биологиялық және иммунологиялық ерекшеліктері маңызды рөл ойнайды:бактериемия және микробтардың сүйек майының қантамырлар мен тасымалданған мен қабыну процесін тек организмнің белгілі бір реакциясында ғана бұрын әсер еткен әртүрлі факторларға -асептикалық қабыну, жұқпалы аурулар,организмдегі нәруыздардың ыдырау өнімдерәнің және басқа антигендердің әсеріне байланысты пайда болған сенсибилизация жағдайфнда шақырады.
-оған бейімдейтін жайттарды,сүйектердің жарақаттануы ,шаршауға жұқпалы ауруларға ,гиповитаминозға байланысты организмнің жалпы қарсыласу күшінің төмендеуі.
Клиникалық көрінісі –Жедел гематогенді остеомиелитпен ауыратын науқас сүйекте ,көбінесе кенеттен ірі буындар аймағының ауыратынымен шағымданады.Ауырсыну сырқырайтын ,қақсайтын сипатта оның қарқындылығы соншалықты күшті ,науқатар айқайлайды,ұйықтамайдынауқастар дімкәстікке бас ауруына ,қалтырауға,дене қызуының жоғарлауына шағымданады.Анамнез анықтаған кезде ,қол-аяқтың жаншылуы немесе суықтануы бұрын баспамен ауырғандығы,іріңді фарингит ,кариозды тістердңғ ,іріңді процестердің болуы сияқты ықпал етуші факторларды анықтауға болады.Мұның барлығы гематогендіостеомиелиттегі инфекция көзі болуы мүмкін.
Науқастарды қараған кезде жалп іріңді интоксикоция белгілерін анықтады:ынжықтануды,адинамия,тежелгендік сияқты ықпал
101)
«Сепсис» түсінігіне анықтама. Сепсистің пайда болу принциптері,хируругиялық науқастардағы сепсистің пайда болуына себепті факторлар. Сепсис патогенезі. Сепсистің жіктелуі (қоздырғышына, қайнар көзі, алғашқы ошақтың орналасқан жері,клиникалық ағымы, клинико-анатомиялық белгілеріне байланысты. Т.б.)
Сепсис -жалпы іріңді инфекция+полимикробты табиғаты организмнің ерекше реакциясымен және аурудың клиникалық көрінісі мен , ауыр , екіншілік жұқпалы ауру.
- Сепсистің жіктелуі
@Этиологиясы бойынша:
-стафилококты
Стрептококты
Пневмакок
Нормергиялық форма; гипергиялық форма. Сепсис эртурлі ірінді процестерін (abscestіn, flegmonalardýn, karbunkuldýn, іріһді плевриттин, октеомиелиттин т.б.) агимнан аскынуши экиншілік аура, сепсиски бельгир инкубаторы кезен тэн эмес, бірақбірірірілілійлік ирінді ошак Немезида инфекциянин киру қақпалары (жаракаттық киіктер) болады. Сепсистин дамуин кебінеске бірінші ошақ, шалпы ірінді инфекцияларды кваттап турады, бірқатар жағалауларда ол мардымсызсыз байқалуи мумкын. Шағымдар мен инфекциялар леди жылдамды, ауруды ұзақ мерзімді жарқын ертінді Болади-бірлікте сагаттан (naizagaylý formasý) бірлеске кунге нет-мезе апталарга дейін (жедель сепсис). Сепсис-сирек ауру, жаракаттар, операциялар кезінде онымен қатар, іріһді хирургия аураларын емдеудің тиімділігіне, хирургия инфекцияны альдын алуга байланисты.
Достарыңызбен бөлісу: |