Асептика. Анықтамасы, асептиканың түрлері
Сепсистiн, теориялары Сепсистiн пайда болуында бiрнеше теориялар бар
жүктеу/скачать 388.97 Kb.
|
| Сепсистiн, теориялары Сепсистiн пайда болуында бiрнеше теориялар бар, олардын iшiндегi тари- хи жоспарда келесiлерi кызыгушылык тудырады. Микробиологиялык теория бойынша (P. Коx) сепсис – ipiндi кан, микробтардын адам канында даму, кобею процесi болып табылады. Келесi зерттеулердiн керсеткенiндей, сепсисте байкалатын бактериемия – тiндерде жэне агзаларда орналаскан бiрiншiлiк ошактардан микроорганизмдердiн канга шыгуына байланысты екiншiлiк процес. X. Шотмюллер бойынша, сепсис жергiлiктi кабыну процесiнiн озiне ерекше сипаты. Бул теорияны Р. Вирхов колдады. Алайда, келесi зерттеулер жeргiлikтi процестiн мундай арнайылыгын bекiтnедi. И.В. Давыдовский сепсистi организмнiн инфекцияга, кабынуга ерекше реакциясы ретiнде карастырды. Бул кезкараста организмнiн сенсибилиза- циясына, аллергияга айтарлыктай роль берiлдi. Бул теория неriзiнeн неriзri, копшiлiк мойындаган, сонгы жылдары усынылатын теорияларды жокка шыгармай керiсiнше колдайды, бул теорияны гылыми зерттеулердiн заманауи денгейiнде толыктырады. Ал Россл бойынша бактериалды токсиндер аллерген болуы мумкiн, ал сепсис, организмнiн бактериалды токсиндерге аллергиялык реакциясы – сепсистiн аллергиялык теориясы. Оны А.И. Абрикосов колдады. Цитокиндi сепсистiн дамуында В. Эртель, жетекшi рольдi организмнiн кабынуга жалпы жауабынын дамуында неriзri манызы бар, ци- токиндер шыгарылуы мен интерлейкиндердiн (IL-1, IL-6, IL-8) секрециясын
Инфекциянын закымдану ошагынан таралуы (генерализациясы) гематогендi немесе лимфогендi жолдармен, я болмаса екеуiмен бiр уакытта орын алады. Инфекциянын гематогендi жолмен таралуы кезiнде эдетте, аймактык веналар закымданады – тромбтардын, эмболдардын тузiлу козi табылатын жогарылаушы флебит, тромбофлебит, перифлебит дамиды, олардын тасымалдануы екiншiлiк ipiндi ошактардын пайда болуына экеледi. Ошактан инфекциянын лимфогендi жолмен таралуы оте сирек, себебi ол сузгiлiк тоскауыл релiн аткарады, лимфа туйiндерiнде микроорганизмдер kiдiредi жэне жойылады. Eкiншiлiк ipihдiктер эдетте, жогарылаушы тромбо- флебит кезiндeri ipiндi кабынудын бiрiншiлiк ошагынан каннын агысымен тасымалданып, инфицирленген тромбтын шеккен кейде жерriлiктi тромбоздарда инфарктын ipiндеуi натижеiнде дамиды. Екiншiлiк ipiндi (инфекциянын метастаздары) бiрен-саран немесе кептеген мумкiн, эртурлi аfзаларда жэне тiндерде дамиды (теpi асты май- да, буйректерде, бауырда, окпелерде, улкен мида, куык асты безiнде т.б.), бул кезде бiрiншi орында жиiлiri бойынша теpi асты шел май кабаты, содан – екпелер турады. Сепсистiн дамуына организмнiн иммунологиялык кушiнiн жагдайы эсерiн корсетедi. Организмнiн сепсиске тозiмдiлiriн, шок, анемия, наукастын жудеуi (алдында ауырган ауруынан кейiн, тамактанудын жеткiлiксiздiri), авитами- ноз, кайталанган жаракаттар, зат алмасуынын бузылысы немесе эндокриндi жуйенiн патологиясы темендетедi. Сепсистiн патогенезi Корыта келгенде, сепсис – екiншiлiк процесс, онын манi организмнiн жукпалы кабыну ошагына эдеттегiден тыс реакциясын тугызады. Мундай реакцияны ipiндi кабыну ошагы жэне макроорганизмнiн жагдайы туында- тады. Генерализацияланган инфекциянын дамуы ушiн, белгiлi бip жагдай жаратылуы керек. Белгiлi болгандай, кабыну сипатына жане орналасуына карамастан, организмнiн эдеrtеri реакциясын шакырады, бул дене кызуынын жогарылауымен, интоксикациямен, iшкi агзалар жагынан озгерiстермен корiнедi. Жалпы корiнicтердiн айкындылык дэрежесiнe ipiндi кабынудын ауырлыты мен таралушылыты сэйкес келедi. Организм ушiн белгiлi бip колайсыз жагдайларда (иммунды тапшылыкты жагдай, аллергия) онын кабынуга, инфекцияга, бактериалды токсиндерге жалпы жауабы, эдетtеri Сепсис heriзri уш фактордын болуымен сипатталады: • инфекция козi (ошагы); • ЖКРС; • агзалык-жуйелiк жетiспеушiлiк немесе инфекциянын екiншiлiк (метастаздык) ошактарынын болуы. Жалпы iрiндi инфекция, жаралык процестiн аскынушы агымы, колемдi, ipiндi жаралар кезiнде кеш сепсис типiнде дамиды. Инфекциянын гене- рализациясына жарадагы коп мелшерде некрозданган тiндердiн жэне кан уйындыларынын болуы, микрофлоранын каркынды oсуiне жэне дамуына колайлы жагдайды жаратады (4-схема). Бактериалды экзо- жэне эндотоксиндер грануляциялык тiннiн, жанадан тузiлген кантамырлардын закымдануын шакырып, олардын тромбозына, кантамырлык кабырганын откi3riwririkiн жогарылауына, микрофлоранын енуiне отiмдi болып калатын корганыстык тоскауылдын екiншiлiк некрозына немесе бузылуына экеледi. Бактериялардан жане олардын токсиндерiнен баска, жалпы ipiндi инфекциянын агымына бiрiншiлiк жэне екiншiлiк ошактардагы тiндердiн ыдырау онiмдерi коп эсер корсетедi: канга сiнгеннен кейiн олар аyыр интоксикацияга экеледi. Сепсистiн дамуы, онын агымынын ауырлыты, бол- жамы жане агымы басында агзалар кызметiнiн ауыр бузылысына, содан сон морфологиялык озгерiciнe экелетiн, эндогендi интоксикациямен айтарлыктай дэрежеде аныкталады. жүктеу/скачать 388.97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|