Асептика. Анықтамасы, асептиканың түрлері
Анаэробты инфекция, оның анықтамасы. Нысанасы және таралу жолдары. Анаэробты инфекцияның жіктемесі (клострдиалды және клострдиалды емес инфекция.)
жүктеу/скачать 388.97 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 105. Патогенез газды гангрена клиникасы (жалпы және жергілікті белгілері). Газды гангренаны емдеу (арнайы және арнайы емес жолдары). Газды гангренаның алдын алу (арнайы және арнайы емес жолдары).
| 104. Анаэробты инфекция, оның анықтамасы. Нысанасы және таралу жолдары. Анаэробты инфекцияның жіктемесі (клострдиалды және клострдиалды емес инфекция.)
Арнамалы жаралық инфекция Газды гангрена Анаэробты клостридиальды инфекциялық жаралардын аскынуы, жыл- Дам дамуымен және тіндердің үдемелі некрозымен ісіктің, газдың түзілуімен, Ауыр интоксикациямен сипатталады. Анаэробты инфекцияны спора Түзуші анаэробты микробтардың (Cl. Perfringens, Cl. Oedematiens, Cl. Septicum, Cl. Hystoliticum) жараға енуінен шақырылады. Анаэробты инфекцияның ерте симптомдары науқасты мінез-кылығының Адекватты еместігі (мазасыздык, қозу немесе керісінше, тежелу, адинамия) Дене кызуының жоғарылауы, жиілеген тамыр соғысы, жарадағы кернеп ауыр- Сыну, қол-аяқтың қантамырлық шоғырының бойымен ауырсыну, таңғыштың Қысып тұруын сезіну болып табылады. Жараны қарағанда жаралық бөліністің сипатының өзгергенін, бұлшық Еттердін ісінуін, жараның жиектерінің ісінуін, теріде көпіршіктердің пай- Да болғанын, қол-аяққа салынған таңғыштың немесе лигатураның қысқан Іздерін (лигатура симптомы), тігістерді «қию» байқауға болады. Ісінген тіндер саусақпен басқаннан кейін өзгеріссіз қалады (басқан орны Калмайды). Тіндердің ісінгенін шаштардың түбіріндегі анық ойылу көрсетеді. Ісіну кол-аяқтардың сегменттеріне немесе бүтін қол-аяққа таралады. Тіндердегі газды пальпациялап анықтау (крепитация симптомы), теріге Аспаппен соққылаған кезде металдық дыбыстың шығуы (шпатель симптомы) Немесе түктерді қыру (ұстара симптомы) диагнозды даусыз растайды. Газдың Түзілуі әдетте, тіндердің терен қабаттарынан басталады, аурудың бастапқы Кезеңінде оны анықтау қиын. Бұл жағдайда тіндердің терең қабаттарындағы Газды аныктау үшін ренттенологиялык әдіс қолданылуы мүмкін, зерттеуді Қайталап жүргізудің көмегімен газ түзілудің өршігенін анықтауға болады. Жарадағы ауырсыну, жоғары дене қызуы, қол-аяқ көлемінің ұлғаюы – Белгілердің бұл триадасы, жараны шұғыл қарап шығудың көрсеткішіне жатады Және газды гангренаның басталғанын куәландырады. Баяу және жылдам үдейтін Анаэробты инфекцияны ажыратады. Баяу үдейтін, жергілікті зақымдануға тән. Инфекция біртіндеп дамиды, ауырсыну әлсіз айқындылықта, интоксикация Шамалы, жараның айналасында газдын жиналғаны байқалады, жаралық бөлініс Серозды-лас түсте, жағымсыз иісті болады. Жергілікті анаэробты инфекцияның Мұндай түрі клостридиалды панникулит (целлюлит) деп аталады. Жылдам дамитын, таскынды өтетін газды гангрена кезінде инкубациялык Кезен бірнеше сағаттан 2 тәулікке созылады. Содан сон, кол-аяқтын ісінуінің Тез өршуі болып, тері керіледі, қатпарлар тегістеледі. Тері жамылғылары Бозғылт-сарғыш түсте, осының соңынан қол-аяқта қалайы немесе қалайы- Жасыл-көкшіл түстегі дак пайда болады. Эпидермис ішінде мөлдір немесе Бұлыңғыр түсте сұйықтығы бар көпіршік түрінде сылынады (66-сурет кара). Тері асты шел май қабатында және бұлшық еттерде газдың жиналғаны Байқалады. Бұлшық еттер сұр түсте, жарадан бөртіп шығып тұрады. Интоксикация жылдам өршиді. Анаэробты инфекцияның мұндай түрін кло- Стридиалды некроздық миозит деп атайды. Инфекцияның соншалықты тез Дамуының себебі, соңына дейін анықталмаған. Клостридиалды некроздык Миозит, клостридиалды панникулитке карағанда сирек кездеседі, онын болу- Ында жиі қол-аяқты ампутациялауға жүгінуге тура келеді. Целлюлит пен некроздық миозиттің бір уакытта көрінуі өте сирек кездеседі (аралас форма). Жараны қараған кезде гангрена дамыған жағдайда, балауыз тәріздес бола- Тын, содан кейін қайнап піскен еттің түріне ұксап, бұлшық еттердің ісінгенін Анықтайды. 105. Патогенез газды гангрена клиникасы (жалпы және жергілікті белгілері). Газды гангренаны емдеу (арнайы және арнайы емес жолдары). Газды гангренаның алдын алу (арнайы және арнайы емес жолдары). Арнамалы жаралық инфекция Газды гангрена Газды гангренаның жіктемесі. I. Клинико-марфологиялық көрінісі бойынша: - клостридиалды миозит; - клостридиалды панникулит (целлюлит); - аралас форма. II. Таралғыштығы бойынша: - жергілікті форма; - жайылған форма. III. Найзағайлы; жылдам үдемелі; баяу үдемелі. Жарада анаэробты инфекцияның дамуына: аяқтың көлемді езіліп жарақаттануы, тіндердін соғылуы және жараның жермен, киімнің үзінділерімен және басқалармен айқын ластануы; жарақаттануға, магистраль- ды қантамырлардың таңылуына, қантамырлардың жгутпен, тартып байланған байламмен қысылуына байланысты кан айналымның бұзылысы, организмнің жалпы қарсыласуын төмендетуші факторлар: шок, анемия, салқын тию, ұзақ уақыт аш болу, авитаминоз, тасымалдау иммоблизациясының жеткіліксіздігі кезінде екіншілік жарақат ықпал етеді. Газды гангренаның коздырғыштары жаранын тереңінде некрозданған тіндердің болуында көбейе бастайды. Олар экзотоксиндерді тасқынды түрде бөледі (миотоксин, гемолизин, невротоксин т.б.). Экзотоксин тіндердің үдемелі некрозын шақырады. Тіндердің күрт ісінуі қан айналымның бұзылысын тереңдетеді, шандырлық қойнаулардың ішіндегі ісіну ишемияға және некрозға ықпалетеді. Тіндердегі қанның гемолизі, бұлшықеттердің ыды- рауы теріасты шел май қабатының имбибициясына әкеліп, көкшіл, қалайы түстес дактарды түзеді. Газдың түзілуі тән болғанымен, ол газды гангренаның шынайы белгісі емес, ол Cl. perfringens болуы кезінде тұрақтырақ болады. Экзотоксиндердің, тіндердің, гемолиздің ыдырау өнімдерінің сіңірілуі ауыр интоксикацияны шакырады. Өте жиі тіндердің екіншілік инфицирленуден, шіріп ыдырауы қосылады. Анаэробты инфекцияның ерте симптомдары науқасты мінез-кылығының адекватты еместігі (мазасыздык, қозу немесе керісінше, тежелу, адинамия) дене кызуының жоғарылауы, жиілеген тамыр соғысы, жарадағы кернеп ауыр- сыну, қол-аяқтың қантамырлық шоғырының бойымен ауырсыну, таңғыштың қысып тұруын сезіну болып табылады. Жараны қарағанда жаралық бөліністің сипатының өзгергенін, бұлшық еттердін ісінуін, жараның жиектерінің ісінуін, теріде көпіршіктердің пай- да болғанын, қол-аяққа салынған таңғыштың немесе лигатураның қысқан іздерін (лигатура симптомы), тігістерді «қию» байқауға болады. Ісінген тіндер саусақпен басқаннан кейін өзгеріссіз қалады (басқан орны калмайды). Тіндердің ісінгенін шаштардың түбіріндегі анық ойылу көрсетеді. Ісіну кол-аяқтардың сегменттеріне немесе бүтін қол-аяққа таралады. Тіндердегі газды пальпациялап анықтау (крепитация симптомы), теріге аспаппен соққылаған кезде металдық дыбыстың шығуы (шпатель симптомы) немесе түктерді қыру (ұстара симптомы) диагнозды даусыз растайды. Газдың түзілуі әдетте, тіндердің терен қабаттарынан басталады, аурудың бастапқы кезеңінде оны анықтау қиын. Бұл жағдайда тіндердің терең қабаттарындағы газды аныктау үшін ренттенологиялык әдіс қолданылуы мүмкін, зерттеуді қайталап жүргізудің көмегімен газ түзілудің өршігенін анықтауға болады. Жарадағы ауырсыну, жоғары дене қызуы, қол-аяқ көлемінің ұлғаюы - белгілердің бұл триадасы, жараны шұғыл қарап шығудың көрсеткішіне жатады және газды гангренаның басталғанын куәландырады. Баяу және жылдам үдейтін анаэробты инфекцияны ажыратады. Баяу үдейтін, жергілікті зақымдануға тән. Инфекция біртіндеп дамиды, ауырсыну әлсіз айқындылықта, интоксикация шамалы, жараның айналасында газдын жиналғаны байқалады, жаралық бөлініс серозды-лас түсте, жағымсыз иісті болады. Жергілікті анаэробты инфекцияның мұндай түрі клостридиалды панникулит (целлюлит) деп аталады. Жылдам дамитын, таскынды өтетін газды гангрена кезінде инкубациялык кезен бірнеше сағаттан 2 тәулікке созылады. Содан сон, кол-аяқтын ісінуінің тез өршуі болып, тері керіледі, қатпарлар тегістеледі. Тері жамылғылары бозғылт-сарғыш түсте, осының соңынан қол-аяқта қалайы немесе қалайы- жасыл-көкшіл түстегі дак пайда болады. Эпидермис ішінде мөлдір немесе бұлыңғыр түсте сұйықтығы бар көпіршік түрінде сылынады (66-сурет кара). Тері асты шел май қабатында және бұлшық еттерде газдың жиналғаны байқалады. Бұлшық еттер сұр түсте, жарадан бөртіп шығып тұрады. Интоксикация жылдам өршиді. Анаэробты инфекцияның мұндай түрін кло- стридиалды некроздық миозит деп атайды. Инфекцияның соншалықты тез дамуының себебі, соңына дейін анықталмаған. Клостридиалды некроздык миозит, клостридиалды панникулитке карағанда сирек кездеседі, онын болу- ында жиі қол-аяқты ампутациялауға жүгінуге тура келеді. Целлюлит пен некроздық миозиттің бір уакытта көрінуі өте сирек кездеседі (аралас форма). Жараны қараған кезде гангрена дамыған жағдайда, балауыз тәріздес бола- тын, содан кейін қайнап піскен еттің түріне ұксап, бұлшық еттердің ісінгенін анықтайды.Арнамалы емін бірден бастайды. Операция уақытында наркоз астында, сарысудың емдік дозасын (150 000 АЕ: 50 000 АЕ-тен үш негізгі қоздырғышқа карсы – Cl. Perfringens, Cl. Oedematiens, Cl. Septicum) вена ішіне тамшылатып ақырын енгізеді (1 мл/мин). Сарысуды натрий хлоридінің изотониялық ерітіндісінің 300-400 мл ерітеді. Онымен бір уақытта бұлшық ет ішіне сарысудың 5 алдын алудозасын енгізеді. Қоздырғышты анықтаған кезде шығу тегі бөгде нәруызға индивидуалды сезімталдықты анықтау үшін, алдын ала сынама жүргізіп, сәйкес сарысуды енгізеді: тері ішіне тест-ампуладан 0,1 мл сарысуды 1:100 сұйылтып енгізеді. Сынаманың оң нәтижесіне диаметрі 10 мм көпіршік және оның айналасының гиперемиясы жатады. Теріс тері ішілік сынамада 0,1 мл сарысуды тері астына енгізеді, егер 30 минуттан кейін реак- ция болмаса сарысудын барлық дозасын вена ішіне немесе бұлшық ет ішіне енгізеді. Кешенді емдеуде маңызды орынды дезинтоксикациялық трансфузиялық Терапия алады – тәулігіне 4 л дейін сұйықтық (полиионды ерітінділер, Дезинтоксикациялық әсер ететін қаналмастырушы сұйықтықтар Повидон+Натрий хлориді+Калий хлориді+ Кальций хлориді+ Магний Хлориді+Натрий гидрокарбонаты; микроциркуляцияны жаксартатын пре- Параттар – декстран [ор. Мол. Масса 30 000-40 000] т.б.; баска декстрозалар, Нәруызды қаналмастырушы сұйықтықтар) енгізеді. Науқасқа тыныштык ор- Нату, толыққанды тамақтану, симптомдық ем қажет. Антибактериалды препараттардан антибиотиктер (карбопенемдер, ванко- Мицин), химиялық антисептиктер (гидроксиметилхиноксилиндиоксид), ме- Тронидазолды қолданады. Емдік шаралардың кешенінде маңызды орынды гипербариялық оксгенация Алады – 2,5-3 атм қысымда барокамерада емдеу. Ол оперативті араласудың Көлемін азайтуға мүмкіндік береді, қол-аяқтың ерте ампутациясының алдын Алады. Бұл кездегі хирургиялық емнің негізгі принципі өзгеріссіз қалады. 106. Сіреспе, анықтамасы. Этиология, сіреспенің жіктемесі. Сіреспе патогенезі. Сіреспенің қазіргі кездегі даму теориясы. Сіреспе клиникасы және оның ерте белгілері. Диагностика. Сіреспенің арнайы алдын алу жолдары. Сіреспенің арнайы емес алдын алу жолдары. Сіреспенің емі. Сіреспе Сіреспе (грек. Tetanus – ұрықтандыру, тырысу) – тоникалық және Клоникалық тырысумен қабаттасатын жедел жұқпалы ауру. Сіреспенің клиникалык көрінісін алғаш рет Гиппократ жазып кеткен, Аурудың табиғаты жұқпалы болумүмкіндігін Н.И. Пирогов көрсеткен. Сіреспенің Қоздырғышы – спора түзуші таякша Cl. Tetani – анаэроб, оттегіге жоғары Сезімтал. Коздырғыштың споралық фориасы табиғатта кеңінен таралған, жердің Сынамаларында сіреспенің таяқша 20-100% жағдайда табылады. Аурудың қоздырғышы қоршаған ортадан адам организміне жарақаттанған Кезде, сонымен қатар босанууакытында, түсіктер кезінде асептика кағидаларын Бұзғанда түседі. Жаралардың жермен, шаңмен, киімнің үзінділерімен ласта- Нуы, басқа да бөгде заттардың кез келген кездейсоқ жарақаттану кезінде түсуі, Әсіресе оқ тиген, ауылшаруашылык, кұрылыс қызметкерлерінің жарақаттануы Кезінде, сіреспенің дамуы қауіп төндіреді. Жараның ластануы және онда Жаралар 355 Қоздырғыштың болуы, әрқашан да аурудың дамуына әкеледі. Тәжірибеге Сіреспенің арнамалы алдын алуын енгізгенге дейін (АҚШ азаматтық соғыс 1861-1865 ж.ж., франко-пруссиялык соғыс 1870-1871 ж.ж., орыс-жапон Соғысы 1904-1905 ж.ж., Бірінші дүниежүзілік соғыс 1914-1918 ж.ж.) сіреспе 1000 жарақаттанушының 2,4-8 дамыды. Сероалдын алуды енгізгеннен кейін, Аурушылдық 1000 жаракаттанушының 0,1-0,6 төмендеді (Екінші дүниежүзілік Соғыс 1939-1945 ж.ж. деректері бойынша). Инкубациялық кезең сіреспе кезінде 4-тен 14 күнге созылады, бірақ ауру Кейінірек дамуы мүмкін. Сіреспенің дамуы үшін белгілі бір жағдай жараты- Луы қажет: вирулентті қоздырғыш, микроорганизмнің жеткілікті мөлшері, Жарада тіршілік етуге қабілетсіз тіндердің болуы, жараның бастапқы кешіккен Өңделуі, анемия, суык тию, қол-аяқта жгуттың ұзақ уақыт тұруы, жарада бөгде Заттардың болуы, науқастың иммунитетінің болмауы. Инкубациялық кезең Қаншалыкты қыска болса, ауру соншалыкты ауыр өтеді. Оның дамуы және Ағымы организмнің тіндерінде қоздырғыштың тіршілік әрекетінің процесінде Бөлінетін сіреспелік токсинмен анықталады. Токсиннің кұрамына екі компонент кіреді – тырысуды шакыратын тета- Носпазмин, және эритроциттердің лизисін шақыратын тетанолизин. Токсин Пери- және эндоневралды саңылауларымен таралып, жұлыннын және Сопакша мидың қозғалтқыш орталықтарына жылжиды, токсиннің екінші та- Ралу жолы – гематогенді: токсиннің канмен ОЖЖ-не тасымалдануы. Сіреспе Кезіндегі өлім себебі – тонустык тырысу салдарынан немесе тыныс алу Орталығының салдануынан дамыған асфиксия. Өлім тырысудың, гипоксияның, асфиксияның әсер етуінен жүректің Тоқтауынан орын алуы мүмкін. Сіреспенің жіктемесі. • Қоздырғыштың ену қақпасына байланысты: - жарақаттық; - күйіктен кейінгі; - үсік шалудан кейінгі; - босанудан кейінгі немесе түсіктен кейінгі; -жаңа туған нәрестелер сіреспесі; е) криптогенді (ену қақпасы Аныкталмаған). Таралғыштығы бойынша: -жалпы (жайылған); Жергілікті (шектелген). • Тонустық ағымына қарай: - жедел форма; - жеделдеу форма; - жасырын форма. Сіреспенің диагностикасының болжамдық үлкен маңызы бар. Симптомдардың классикалық триадасы Тризм, risus sardonicus (сардоникалық күлімсіреу; 67-суретті қараңыз), опистотонус – аурудың Кешірек сатысында кездеседі. Бастапқы көріністеріне жалпы және жергілікті Белгілер, науқаста бұрын байқалмаған: жарадағы нервтік сабаулардың бой- Ымен иррадияцияланушы шаншып, түрткілеп ауру сезімі, жарадағы күйдіру Және солқылдау, жергілікті жоғары тершеңдік, бірқатар жағдайларда бұлшық Еттік тонустың жоғарылауымен кабаттасатын парестезиялардың пайда бо- Луы, кол-аяк калпының өзгерісі жатады. Аурудың продромалды кезеніндеымен иррадияцияланушы шаншып, түрткілеп ауру сезімі, жарадағы күйдіру және солқылдау, жергілікті жоғары тершеңдік, бірқатар жағдайларда бұлшық еттік тонустың жоғарылауымен кабаттасатын парестезиялардың пайда бо- луы, қол-аяқ қалпының өзгерісі жатады. Аурудың продромалды кезеңінде байқалатын жалпы белгілер: дімкәстік, әлсіздік, жоғары тершеңдік, тамақты жұтынғандағы қиындық. Көрсетілген белгілердің болуында бұлшық еттердің гиперрефлексиясын және ригидтілігін анықтау мақсатында жалпылама зерт- теу қажет. Жараны таңу уақытында жараны мұқият қарау керек, бұл кез- де жарадағы бұлшық еттердің тырысып жиырылғанын байқауға болады, жараға дейінгі жерін пинцетпен немесе дәкелі түйіршікпен түрткенде бұлшық еттердің дірілдеуі пайда болады. Ауыр жарақаттанған науқасты қараған кез- де, әсіресе ес-түссіз жатқанда зейін қойып, бұлшық еттер тонусын анықтау керек, оның ішінде шайнау (төменгі жақты әкету), шүйде бұлшық еттерінің ригидтілігі (басты еңкейту арқылы), жұтқыншақ бұлшық еттерін (жұту актісі арқылы). Ауыз ашық тұрғанда саусақпен иекке тоқылдату кезінде шайнау бұлшық еттерінің тырысып жиырылуы салдарынан оның күрт жабылуын шакырады. Дамыған сіреспе кезінде науқастар қорқыныш сезіміне, ұйқысыздыққа, қозымдылықтық жоғарылауына, шошынуға шағымданады. Дене қызуының жоғарылауы, жоғары тершеңдік тән. жүктеу/скачать 388.97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|