ҰҚС(жарақаттық токсикоз)-жұмсақ тіндердің ұзақ уақыт қысылуымен сипатталатын ауыр жарақат болып табылады.Негізгі патогенетикалық факторы-токсемия.Ол зақымдалған жасушалардың ыдырау өнімдерінің қан арнасына түсуінен пайда болады.Тағы бір патогенетикалық фактор-плазманың жоғалуы.Ұзақ уақыт қысылу нәтижесінде зақымдалған аяқ-қолда ишемия мен венозды тоқырау пайда болады.Патогенезінде гиперкалиемияның да маңызы зор,ол 7-12 ммол/л ге дейін жоғарылайды.Токсемияны зақымдалған бұлшықеттерден түсетін гистамин,аденил қышқылы,фосфор,креатинин де күшейте түседі.
Жарақаттық токсикоздың 3 кезеңін ажыратады:
1-кезең:Ісіну мен тамыр жетіспеушілігінң өршу кезеңі.Ол 1-3 күнге созылады.
2-кезең:Жедел бүйрек жетіспеушілігі.Ол 9-12 күнге созылады.
3-кезең:Жазылу кезеңі
Бірінші кезеңде жергілікті өзгерістер мен эндогенді интоксикация пайда болады.Клиникалық тұрғыда,ол:шок,ауыру сезімі,психоэмоцианальді стресс,гемодинамиканың тұрақсыздығы,гемоконцентрация,креатинемия.Тері жамылғылары бозғылт,тахикардия байқалады.Қысылған аяқтың ісінуі тез өршиді,онымен бір уақытта тамыр соғысы жиілейді,АҚ төмендейді.Емдеуде қысқа уақыттық сауығу болады.
Екінші кезеңде бүйрек жетіспеушілігі дамиды.Осы кезеңде қысылған аяқ-қолдың ісінуі күшейеді,гемоконцентрация гемодилюцияға ауысады,анемия үдей түседі,диурезі төмендеп,тіпті анурия дамиды.Қандағы несеп қышқылының,креатининнің деңгейі жоғары.Бұл кезеңде ауырсыну азаяды,АҚ қалыпты болып,шамалы тахикардия қалады-тамыр соғысы дене қызуына сәйкес-37,3-37,5 С.
Үшінші кезең-жазылу кезеңі 3 аптадан кейін басталады және бүйрек қызметінің,қандағы белоктар мен электролиттердің мөлшерінің қалпына кеуімен ерекшеленеді.Бірінші кезекке инфекциялық асқынулар шығады.
Емі-қол-аяқты қысылудан босағаннан кейін науқасқа тримепередин,морфин егізеді,қол аяқты серпімді бинтпен немесе қарапайым бинтпен қатты орайды,оған тасымалдық шинаны салады.
51.Шок. Коллапс, естен тану. Алғашқы көмек көрсетудің негіздері.
Шок-жіті басталушы,үдемелі тіршілікті қамтамасыз ететін жүйелердің жеткіліксіздігімен,қан айналымның жедел жеткіліксіщдігімен,тіндердің микроциркуляциясы және гипоксиясымен сипатталатын организмнің шекті межелік жағдайы.Оның мынадай түрлері бар:
Достарыңызбен бөлісу: |
