Аяган Еркiн Сагынтайулы «Білім берудегі менеджмент» пәні бойынша Дәрістер курсы мамандығы: «5B011200-Химия, 5B011000-Физика» Қарағанды 2018 1- лекция
жүктеу/скачать 148.49 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Педагогикалыќ мониторингтіњ ж‰йелері . Педагогикалыќ менеджменттіњ єдістері мен ќ±ралдары.
| Тақырып 4.
Педагогикалыќ менеджменттегі мониторинг ж‰йелері. Жоспар: Педагогикалыќ менеджменттіњ єдістері мен ќ±ралдары. Мониторинг педагогикалыќ менеджменттіњ єдістері мен ќ±ралдары ретінде. Педагогикалыќ мониторингтіњ ж‰йелері. Педагогикалыќ менеджменттіњ єдістері мен ќ±ралдары. Педагогикалыќ менеджменттіњ ѓылыми негіздерін жасау педагогикалыќ менеджменттіњ ќойылѓан маќсатарына жету тєсілдері, оныњ негізгі функцияларын іске асыру тєсілдері болатын басќару єдістері мєселесін кµкейкестілендіреді. Бірінші топ, экономикалыќ єдістер, єркімді ќабілетіне ќарай, єркімді ењбегіне ќарай принципін µмірге ендіру жолымен іске асырылатын экономикалыќ ынталандыру єдістері. Біздіњ ќоѓамды жетілдіруге байланысты педагогикалыќ ќызметкерлерді экономикалыќ ынталандыру єдістері жетілдірілетін болады. Б±л ењбектіњ саны мен сапасына сєйкестік т±рѓысынан ж‰зеге асырылады. ¤йткені, педлагогикалыќ стаж белгілі бір мєнге ие болѓанымен педагогогикалыќ ењбектіњ м‰мкін тиімділігініњ абсолютті кµрсеткіші болмайды. Осы баѓыттаѓы зерттеулер категорияѓа, дєрежеге, сапаѓа т.с.с. байланысты аќыны енгізуге м‰мкіндік береді. Педагогикалыќ мененджмент экономикалыќ єдістерді тиімді пайдалану проблемасы жалпы білім беру ж‰йесінде т‰бегейлі µзгерістер болып жатќан кезењде оќып-‰йрене бастады. Б±л тек мемлекетік емес, сонымен бірге мемлекеттік ќоѓамдыќ, ќоѓамдыќ мемлекетік жєне жеке проблеме болып табылады. Сондыќтан б±л баѓытта сонғы жылдары істелініп жатќан терењ жєне к‰рделі зерттеулер ќажет. Педагогикалыќ менеджмент єдістерініњ екінші тобына ±йымдастыру, б±йрыќ беру немесе єкімшілік єдістері жатады. Олар орындаушылардыњ іс-єрекетін реттеу, ќалыпќа келтіру, н±сќау, б±йрыќ беру, талап ету формасында орындаушыларѓа баѓыт беру жолымен іске асырылады. Б±л єдістердіњ кµмегімен кадрларды тањдап алу, алмастыру, тєрбиелеу ж‰зеге асырылады. Ќызметіне байланысты н±сќаулар жасалады жєне енгізіледі. Б±л єдістерді ќолдану белгілі бір дєрежеде басќарудыњ ‰стемдік стилініњ ќалыптасуна ыќпал етеді жєне ±жым м‰шелерініњ шыѓармашылыќ ќабілеттіліктерінің дамуына кедергі жасайды. Демократиялыќ стиль кµп жаѓдайда педагогикалыќ менеджмент єдістерініњ ‰шінші тобын – психологиялыќ-педагогикалыќ ыќпал єдістерін пайдалану барысында ќалыптасады. Б±л єдістер кењес, µтініш, ынта-тілек, талапты н±сќа, мадаќтау, алѓыс т.с.с. т‰рде іске асырылады. Осы єдістердіњ кµмегімен ±жымныњ єлеуметтік дамуын жоспарлау ж‰зеге асырылады, ±жымда ќолайлы психологиялыќ климат орнатылады, оќу орыныњ барлыќ ж±мысшыларыныњ шыѓармашылыќ белсенділігі артады, топтыќ µзіндік білімін жетілдіру жєне ±жымдыќ жауапкершілік сезімі тєрбиеленеді, ењбек іс-єрекетініњ жаѓымды єлеуметтік мєнді мотивтері оќып-‰йретіледі жєне ќалыптасады. Б±л єдістер ±жымдыќ жєне жеке моральдыќ мадаќтаудыњ єрт‰рлі формаларын пайдалануѓа с‰йенеді, ±жым м‰шелерініњ психологиялыќ дербес ерекшеліктерін есепке алады. Тµртінші топќа ќоѓамдыќ ыќпал єдістері жатады. Б±л єдістер ж±мысшыларды басќару ісіне кењінен тарту, онда демократиялыќ бастамаларды дамыту, білім процесініњ негізгі проблемаларымен оларды шешудіњ жолдарын кењінен ±жымды талќылау жолымен, ±жым м‰шелерін єдістемелік жолѓа тарту жолымен, ±жымда салауатты шаруашылыќ бєсекелестікті дамыту жолымен іске асырылады. Басќару єдістеріне баќылау, талдау, экспертиза жєне іс-єрекет нєтижелерін баѓалау педагогикалыќ кадрларды аттестациялау, білім беру мекемелерін аккредитациялау єдістері жатады. Осыѓан байланысты аттестациялыќ комиссия, эксперттік топ, т.с.с. басќару ќызметтерін ±йымдастыру проблемасы кµкейкесті болып табылады. Ќазіргі педагогикалыќ ±ѓым, педагогикалыќ іс-єрекетті єдіснамалыќ ќамтамасыз етудіњ жеткілікті дењгейін игерген. Сонымен бірге, эксперт ќызметтерініњ іс-єрекетін ѓылыми єдістемелік т±рѓыдан ќамтамысыз етуге м‰мкіндіктері бар. Осыѓан байланысты, педагогикалыќ менеджмент єдістеріне диагностика категориясын жатќызуѓа болады. Диагностика – баќылаушы немесе оќып-‰йренілетін объектініњ жай-к‰йі туралы єдістердіњ, тєсілдердіњ, жолдардыњ жиынтыѓыныњ кµмегімен аќпаратты алу процесі. Диагностикалыќ аќпарат, аќпаратќа объектініњ жай к‰йі, оныњ нормаѓа сєйкестік дєрежесі, оныњ ќозѓалу, даму тенденциялары жатады. Педагогикалыќ процесте диагностика бір рет жєне бір сєттік ретінде ќолданылады. Себебі, ол адамныњ µзара єрекетініњ, іс-єрекетініњ тіл табысумен ќатынасыныњ т.с.с. тірі тканін білдіреді. Педагогтар үшін б±л к‰рделі єрекеттіњ соњѓы нєтижелерін ѓана білу керек емес, сонымен оны ќарап, тыњдап єлсіз ќатынастарыныњ µздігінен дамуын диагностикалау ќажет. Педагогикадаѓы диагностиканыњ объектісі єлеуметтік орта ѓана емес, сонымен бірге т±тас педагогикалыќ процесс жєне оныњ басты ќ±рамды бµліктері болып табылады. Б±л бірінші кезекте балалар, сосын т±тас педагогмикалыќ процесс. Диагностика процесініњ субъектілері єлеуметтанушылар, дєрігерлер, психологтар, педагогикалыќ процеске ќатынасушылыр болып табылады. Педагогикалыќ диагностиканыњ функциялары стратегиялыќ-аќпараттыќ, т‰зету болжау. Оќушылардлыњ іс-єрекетініњ диагностика мазм±нын тєрбиелік диагностикасы, оќыту, даму диагностикасы деп бµліп кµрсетуге болады. Тєрбиелік диагностикасы – жаѓдаятты аныќтауѓа тєрбиеліктіњ аќиќат дењгейін айќындауѓа баѓыталѓан баѓалау єрекеті. Оќыту диагностикасы – дидактикалыќ процестіњ, оныњ µнімділігімен байлансты ж‰руін µз уаќытында айќындау, баѓалау жєне талдау. Даму диагностикасы – жоѓары біліктілік пен жауапкершілікті талап ететін, µте ќажетті мањызды іс, себебі д±рыс жасалынбаѓан диагноз ж±мсалѓан к‰шті ѓана ќ±нсыздандырмайды, толыќќанды дамудыњ барлыќ м‰мкіндіктерін жоќќа шыѓарады. Адамныњ дене дамуын диагностикалау салыстырмалы т‰рде µте ќарапайым. Т±лѓаныњ рухани жєне єлемеуттік дамуын диагностикалау неѓ±рлым ќиын. Диагноздіњ сенімділігін арттыру ‰шін денсаулыќ жаѓдайын кешенді тексеру, антрометриялыќ, социометриялыќ жєне психологиялыќ мєліметтерді жинау жєне ќарама-ќарсы ќою. Психо-физиологиялыќ сапаларды оќып-‰йренудіњ неѓ±рлым кењ тараѓан єдісі - тестілеу. Тєжірибеде бір ѓана емес белгілі сапаларды оќып-‰йрену ‰шін тестілер кешені ќолданылады. Диагностика оќушыларлдыњ білім, біліктерін дєст‰рлі зертттеуге ќараѓанда кењ жєне терењ мєнге ие болады. Тексеріс нєтижелерді тек тиянаќтайды, оныњ шыѓуын т‰сіндірмейді. Диагностикаѓа баќылау, тексеру, баѓалау, статистикалыќ мєліметтерді жинау, оларды талдау, динамикасын, тенденциясын айќындау, оќиѓалардыњ келешекте дамуын болжау жатады. М±ѓалімдердіњ іс-єрекетін диагностикалау бойынша педагогикалыќ кадрларды аттестациялауды айтуѓа болады. М±ѓалімдерді аттестациялау маќсат пен педагогтарды оќып-‰йрену. Атќаратын ќызметі мен біліктілік категорияларын беру сєйкестігін аныќтау, шыѓармашылыќ кєсіптік іс-єрекетін белсендіру, ‰здіксіз кєсіптік білімін ынталандыру, педагогтарѓа сапалы ењбек етуге мотивацияны артыру, оќыту мен тєрбиелеу нєтижелеріне кєсіби жауапкершілігін аныќтау маќсатымен ж‰ргізіледі. Оќыту мен тєрбиелеудіњ нєтижелері тек ќана педагогтарѓа байланысты емес. Оларѓа басќа да белгілі факторлар ыќпал етеді. М±ѓалімніњ соњѓы нєтижеге ќосќан ‰лесі кейбір баѓалар бойынша 15-48 % артпайды. Б±л ‰лес одан жоѓары болуы м‰мкін емес, µйткені оќытудыњ жартысы ѓана м±ѓалімге байланысты болады, сондыќтан м±ѓалімныњ кєсіби дењгейін дарынды немесе артта ќалѓан оќушыныњ оќыту дењгейімен аныќтауѓа болмайды. Сондыќтан оќыту мен тєрбиелеудіњ нєтижелерінен басќа педагогикалыќ іс-єрекеттіњ келешегі мол сипаттамаларына µткізілген сабаќтардыњ сапасы, µткізілген істердіњ эмоционалдыѓы мен тапќырлыѓы енеді. Педагогикалыќ іс-єрекетті оќып-‰йрену жєне баѓалай отырып м±ѓалім т±лѓасыныњ баѓыттылыѓын: µзініњ тєрбиешілерімен тіл табысу стилін, µзіндік тєртіптілігін, жауапкершілігін, педагогикалыќ талантын, шыѓармашылыќ потенциалын есепке алуѓа болады. Баѓалаудыњ объективтілігіне диагностика єдістері мен єдістемесі негізінде ќол жеткізуге болады. Єсіресе, ќ±жат мєліметерін оќып-‰йренуді, нєтижелерді талдауды, оќушылардыњ, ±жымныњ, єкімшілік м‰шелерініњ, ата-аналарыныњ жєне ж±ртшылыќ µкілдіреніњ пікірлерін оќып-‰йренуді кµздейтін, триангуляция єдісіне кµњіл бµлуге болады. М±нда экспертизаны міндетті т‰рде білікті мамандар мен єдіскерлер ж‰зеге асыру керек. Педагогикалыќ іс-єрекет экспертизасыныњ педагогикалыќ єдістері ішінде м±ѓалімніњ педагогикадан, психологиядан, єдіснамадан, µз пєнінен теориялыќ білім дењгейін айќындайтын тестілер, сонымен бірге психологиялыќ тестілеу єдістері ерекше орын алады. Міндетті т‰рде педагогтыњ µзін-µзі баѓа беруі, µзін-µзі талдауы есепке алыну керек. М±ѓалімдерді аттестациялаудыњ маќсаты білім беру ќызметкерлерініњ ењбектерін саралап, баѓалау жєне оѓан аќы тµлеудіњ тиімді ж‰йесін ќ±ру болып табылады. М±ѓалімдерді аттестациялау міндеті эксперті баѓалау негізінде ж‰ргізіледі. Осыныњ негізінде м±ѓалім ењбегін баѓалаудыњ мынадай µлшемдерін бµліп кµрсетуге болады: Нєтиже µлшемі. М±ѓалім ж±мыстаѓы шешуші кµрсеткіштердіњ бірі, оныњ педагогикалыќ іс-єрекетініњ нєтижесі - оќушылардыњ пєн бойынша білім сапасы, олардыњ тєрбиелілігі болып табылады. Процесс µлшемі. Оќу жєне тєрбие ж±мыстарыныњ нєтижелірініњ мањыздылыѓына ќарамастан, м±ѓалім ењбегініњ осы кµрсеткіштерімен шектелуге болмайды. М±ѓалімніњ даярлыќ дењгейі мен педагогикалыќ шгеберлігін айќындау ќажет. (Пидкасистый) Педагогикалыќ іс-єркетке экспертиза к‰рделі, єрт‰рлі жоспарлы, кµп дењгейлі процесс болып табылады. ¤йткені экспертиза объектісінњ µзі сондай. Экспертиза кезењдеріне ќатысты мынадай мєселелерді наќтылау ќажет: Нєтижелерді талдау. Оќушылардыњ іс-єрекеті бойынша аѓымдаѓы мєліметтерді жинаќтау негізінде жасалынѓан фактілерді тиянаќтау болып табылады; Қандай да болмасын нєтижелердіњ табысты болмауыныњ диагнозын педагогтардыњ іс-єрекетіндегі проблемаларды айќындау негізінде аныќтау ќажет. Балалардыњ µзінен себеп іздеуге болмайды. 3. Себептіњ диагнозыныњ сенімділігі ќамтамасыз етілгеннен кейін оќиѓа дамуыныњ келешегін болжауѓа жєне барлыќ дењгейде: педагогтан єдістемелік бірлестіктерді, ата-аналар комитетін, педагогикалыќ кењестері т.с.с. ќоса алып білім берудіњ басќару органдарына дейін сєйкес басќару шешімдерін ќабылдауѓа болады (кесте 3). Кесте 3 - Экспертиза кезењдері.
Осыѓан байланысты педагогикалыќ мониторигті жасау жєне ж‰зеге асыру проблемасы кµкейкесті болып табылады. жүктеу/скачать 148.49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|