Қазақ Ұлт-азаттық ҚОЗҒалысы



бет8/33
Дата09.06.2016
өлшемі3.86 Mb.
#124161
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   33

Шілденің соңы. Ұлттық армияның бас штабы Құлжадағы Баяндайда командирлер мектебін ашып, Кеңес одағыКеңес Одағының тәрбиешілеріне ұсыныс етіп, Ұлттық армияның звотд, рота, баталионбатальон дәрежелі командирлерін кезекпен дайындады. Әр кезекте 300- ден аса оқушы оқыды. Мектепте, көбінесе, шабуыл, қорғаныс тактикалары, әдеттегі қаруларды қолдану, түнгі соғыс, қолбасшылық тактикасы сияқты сабақтар өтілді.

1 тамыз. Ұлттық армияның бас қолбасшысы И.Г.Палинов, орынбасары Зұнын Тайыпов Шауешекке барып, уақытшатық әскери штаб құрып, почта – -телеграф мекемесі мен қоғам қауіпсіздігі мекемесін әскери басқаруға алу туралы бұйрықғын берді. Осы Сол күні ол: Абыла Рамазанов пен «Еміл» штабтары тарихи борышын өтеп болды, бүгіннен бастап олар тарайды, мен Кеңес одағыКеңес Одағы ның ақылшыларыкеңесшілерінн бастап Шауешекке барып ,қызмет істеймін – деп жариялады.

1 - 3 тамыз. Ұлттық армияның бас штабы Иұңжиху соғысының майданының ұзаққа созылған жағдайын өзгерту үшін, Ысқақбек Мөонөоновтіы Жың майданының алдыңғы шебіне барып қолбасшылық етуге жіберді және көмекке әскери бөлімдер жөткеді. Жың Жыңның алдыңғы шебіне ілгерінді-кейінді 2-жаяу әскер полкі, Текес 1-атты әскер полкі, Іле запас қрсалқы 4-полкі, дүнген дербес атты әскер баталионбатальоны, Сібе дербес атты әскер ротасы жөткелдіаттандырылды. Адам Әскер саны 4 мыңнан асты. Ысқақбек Мөонөонов әскери күшті шоғырландырып, Иұңжихуға шабуыл жасай отырып, тағы бір бөлім әскери бөлімнің күшімен Бажяхудағы армияны қоршауға алды.

2 тамыз. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №78- қаулы қабылдап:, 1945-1946 жылғы оқу жылында тек бастауыш мектеп пен орталау мектепті (7 жылдық) ашуды, толық орта мектептіны тоқтата тұруды ұйғарды.

Осы күні Жеменей партизандары мен Қобық партизандары Қобық қаласынашығын қоршауға алды.

2 - -3 тамыз. Сопахун Сәбироовров отряд бастығы, Әбдікәрім Аббасов саяси комиссары болған атты партизандар қосыны Текестен оңтүстік Шынжаңға жорық жасап, ұзақ жол басып, Тяньшан тауынан асып барып, оңтүстік Шынжаңдағы Бай ауданның Хииңшаң қатарлы жерлерін қолма-қол басып алды.

3 - -24 тамыз. 3- тамызда У жұң шин өлкелікӨлкелік үкіметтің 103-реткі жора лармүшелер мәжілісін ашып:, Өөлкелік халық істері мекеңгермесі бастығының орынбасары Қасымды, ӨлкелікӨлкелік нәсихатнасихат айту – көңіл аулау комисиякомиссиясы меңгерушісінің орынбасары Жау жян фыңды бастаған «нәсихатнасихат айту – көңіл аулау» қызметкерлерін Сауанға «насихат айтып,у – көңіл аулауға» үшін Сауанға жіберуді., Жжолшыбай Манас ауданының батыс тауындағы партизандар қосынына барып, «насихат айтуды» ұйғарды. Қасым, Жау жян фыңдар Сауан ауданына барып, 20 күндей «насихат айту» әрекетін жүргізіп, Үрімжіге қайтып келді. 24- тамызда олар У жұң шинге мынадай ұсыныс жасақойды:

. (1) Манас ауданының шығысындағы таулы аймаққа арға барып, «насихат айтуғажұмысын жүргізетін» адам жіберу.; (

2). Сауан ауданындағы Сандаухызыға мол әскер қоюшоғырландыру;

. (3). Батыс таудағы к.нгейдегі Қалибектің партизандар қосынын қоршап, жойып жіберу үшін юға әскери бөлім жіберу;



.(4). Сауан мен Манастағы әскери қүшті тез толықтау.

4 тамыз. Тарбағатай уәли мекемесінің орган газеті «Халық ауазы» баспадан шықты, газет мекемесінің бастығына Әбдіқадыр Зұонұн1 болтағайындалды.

Осы күні ұлттық армияның бас штабы 3-топтағы 200- дей қарулы қолды Сауан ауданының солтүстік таулы өңірінде қимыл жасап жатқан Қалибектің партизандар қосынына көмекке жіберді. Осы кезде, Қалибектің партизандары мыңдай адамға жетті.

Осы күні Жяң жие шы У жұң шинге: «териториятерриторияны қорғауға жер-жердегі әскери және, әкімшілік мәнсаптылардың қызметкерлерінің бәрі де борышты. Міндетін өтемей өз бетімен шегінген мәнсаптыны сол жерде атып тастау керек» – деп телеграмма жеделхат арқылы бұйрық берді.

4 - 6 тамыз. Әлихан төре Кеңес одағыКеңес Одағының ақылшыкеңесшісы Мұқсынмен бірге Шауешекке барды. 6- тамызда «Уақыттық үкіметУақытша үкімет» комитетінің көшпелі мәжілісін басқардыып ашып:, «Тарбағатай аймағы – «Шығыс түркістанТүркістан республикасының» айрылмас бір бөлігі», – деп жарияладыбелгіледі. Басбай Шолақұлы БафинБапин1 Тарбағатайдың уәлиі, Қасымахун Сымайылов, Мәнсұр Розиев екеуі Тарбағатай уәлиінің орынбасары болды, Әбілмит Қажиевті бас хатшы етіп тағайындады. Тарбағатай аймағының мекеме, басқармаларының басшыларын да тағайындады.

5 тамыз. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №16- бұйрық шығарып:, әскер алу комисиякомиссиясын құрды, сондай-ақ үкімет органдарындағы мекемелеріндегі штабтың артықтарынадамдарды әскерге ісіне қатынаараласусуғаға жұмылдырды., Бір үйдегі екі қызметкердің біреуі сөзсіз әскерге алықатынасады – деді.

Осы күні Ұлттық армия Дөрбелжің мен Шауешекті азат еткеннен кейін:діктен, Шынжаңдағы ның армия мен үкімет билеушілері: Алтай, Шиху, Жың сияқты жерлерде соғыса беруу керек пе, әлде ол жерлерден шегіну керек пе – деген жөнінде мәселе кқтерді, бірақ бір пікір бірлігінге келе алмады. Шу шау ляң осы жөнінде Жяң жее шыге телеграммажеделхат берді. Жяң же шы дереу жауап телеграма беріп:, Жыңдыа да, Алтайдыа да берік қорғаңдар – деп бұйрық берді.

5 - -7 тамыз. 5- тамызда Алтай партизандар қосыны Сарсүмбе ауданын қоршауға алды. У жұң шие мен Жу шау ляң арнаулы ұшақ жіберіп, Әлен жұ туаңды, Жанымханды, Нұрқожайды, Сүлейменді Үрімжіге алдырды. 6- тамызда У жұң шин мен Жу шау ляң Алтай аймағын қорғау мәселесінды ақылдасып, орталықтан Шынжаңға әуе тасымалын күшейтуді өтінудені, тыс, Оспан ІсләмИсламұлын дереу ұстауды, Дөрбілжіңді ұшақпен бомбылауды, Сауанды берік қорғауды, Манастың батыс тауындағы Қалибек партизандар қосынының қимылын тежеуді белгіледі бұйырды. 7- тамызда У жұң шин гГау бойұиСыртқы істер министрлігінге телеграмма жеделхат жіберіп: «Алтай – солтүстік Шынжаңның қақпасы, тұтас жағдайдың тұтқасы, әскери істерге тірек болып, үмітті ақтаңыз» – деді.

Тамыздың басы. Ұлттық армияның бас штабы оңтүстік Шынжаңдағы Тасқорған төңкерісін қорғау және оны жебеу үшін, Құрбанов бастаған 300- ден астам қарулы бөлімді Іледен Кеңес одағыКеңес Одағы арқылы Тасқорғанға жіберді.

6 тамыз. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» қазына меңгермесіҚазына мекеңгермесі мен жер-су меңгермесіЖер-су мекеңгермесі бірлесіп бірлесіп мынадай қаулы қабылдады:

(1). Іле ауданындағы қытай бұқарасықытай ұлтының өкілдеріқытай бұқарасы Сұміл ауданы мен Күреге жиналғандықтан, Іленің аудандарындағы бұрынғы қытайқытайлрдың өз бұқараларының жеріндегі астығын орып, жинап алуға жер-су меңгермесіЖер-су меңгермебасқармасі жауапты береді болады.



(2)2. Аудандық үкіметтердің қазына бөлімі, аудандық жер-су бөлімі бұүрынғы қытай ұлт өкілдерініңқытай бұқарасықытай бұқарасының жеріндегі бақшасындағы көктат пенты, жеміс ағаштарын бағалап сатып, қалған жерді көтермеге берсе аболады.

7 тамыз. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №17- бұйрық-бұйрық шығарып, бойынша: Жұлдыз районын ауданын ерекше аудан етіпретінде қарғауды, Тайып ахунды осы районға барып, аудандық үкімет құруға жіберуді, Жяң зы дыны аудан әкімі етіп тағайындауды ұйғарды.

Осы күні Тарбағатай аудандық банкі құрылды. Әбиболла Хамит банке бастығы болып тағайындалдыды.. Олар ақша переводы аударылымы мен қарыз беру кәсібін істедіжүйесін енгізді. Дөрбілжің мен Шихуда бөлімше банкелер бөлімшелері ашылды. ашылды.

7 - 16 тамыз. 7- тамызда Дәлелхан Сүгірбаев Алтай партизандарына мыңдай адамменды бастап келіп қосылып, Сарсүмбе қаласышығына үш рет шабуыл жасады. Моаңголиядан 50 шақты әскери адам келіп, 10- тамыз күніда түстен кейіннен бастап, 11 тамызда күні бойы қаланы минаметпен атқылады. ГоминдаңГоминдаң армиясы қатты шығындалды. Партизандар Сарсүмбенің сыртындағы маңызды жерлерді иеленді. Гау бо бұи мен Уан лиң иұндер, Жу шауляң шау яң мен У жұң шиндерге телеграма беріп: «Сарсүмбе қауіп астында қалды, азық-түлік, оқ-дәрі таусылды, тез көмек беріңіздер» – деп діжеделхат жолдады.

16 тамызда ГоминдаңГоминдаңның көмекке келетін бір әскери бөлімі жетіп келді. Моаңғол Халық Республикасының әскері шегініп кетті. Дәлелхан Сүгірбаев ұлттық армияның жорық жасап Қобыққа келгенін естіп, Алтай партизандар қосынын қаладан 13-20 шақырым шегіндіріп әкетіп, тынықтырып, ып жәнеәскери ретке келтіріп,теп ұлттық армияның келуін күтті.

8 тамыз. Сопахун ССәурововров, АбдікерімӘбдікәрім Аббасов бастаған атты партизандар отряды жасағы Бай қалашығына үш жақжағытан шабуыл жасап, төрт сағат соғыс жүргізіп, қалашықты алды. Бай аудандық төңкерістік үкіметін құрды. Остан Сейітті әкім етіп тағайындады.

10 тамыз. Ұлттық армияның бас штабы Шауешек дербес аты әскер лұйын дивизиясын құрды. Оған: Ебінор – Еміл партизандар қосынынан өзгертіп құрылған Тарбағатай 6-атты әскери полкі, Кеңсай 3-атты әскер полкі, Дөрбілжін 4-атты әскер полкі қарады, Лұй Дивизия командирі Ф.И.Лескин болды. Дербес атты әскер Лұйы дивизиясы құрылған соң, екі бағытқа бөлінді. Бірі Тарбағатай 6-атты әскер полкі мен моаңғол дербес атты әскер баталионбатальоны – оңтүстікке беттеп, Шихуды алу соғысына қатысты. Бір бағыттағы Кеңсай 3-атты әскер полкі мен Дөрбілжің 4-атты әскер полкі солтүстікке беттеп, Қобыққа шабуыл жасады.

Тамыздың бас шені. ГоминдаңГоминдаңның Ақсудағы 5-атты әскер полкінің командирі, қосымша Ақсу, Уынсу, Үштұрпан қорғанысының шебінің қолбасшысы Жаң хан чи: Шынжаңның армия, үкімет билеушілерінің оңтүстік Шшынжаң мен сол түстік Шынжаңның маңызды көмекей көмекейі– Ақсудың амандығынқауіпсіздігін шынайы қамтамасыздандру жөніндегі бұйырымын дәйектелендіру үшін, Ақсу аймағының уәлиі, қосымша амандық қорғау қолбасшысы Чяу гын, толықтау полкінің командирі Лай го гуаң, аймақтық сақшы мекемесінің бастығы У шау биндерді шақырып мәжіліс ашып, әскери орналастыруға қатысты істерді ақылдасты. Онда Ммынадай қаулы қабылдады:

(1). Мығым әскери күшпен Мұрат асуын қорғау;

. (2). Үштұрпан ауданындағы шекара қарулы отрядын Ақсу қаласына көшіріп, қала қорғанысын күшейту;

. (3) Толықтау полкіндегі ұлттық армияның командирлері мен әскерлерін алып, қаланы қорғауға қатыстыру;

. (4). Қаладағы қайратты жастардан әскер алып, қаланы қорғауға қатыстыру;

. (5). Сақшы мекемесі қала амандығынқауіпсіздігін қорғауға жауапты болу;



. (6). Қала қорғанының төңірегіндегі құрлысқұрылыстарды бұзып, потай (бекініс) салдыру.
11 - 21 тамыз. Дербес атты әскерлер Лұйының дивизиясының 600 - дей адамдық бөлімгі Кеңес одағыКеңес Одағының әскери ақылшысы кеңесшісі Доскеновтың бастауында,мен 11- тамызда Қобыққа жетіп барды. 14 -тамызда Жеменей, Қобық партизандарымен бірге Қобық қаласшығына шабуыл жасап, 11-атты әскер двизиядивизиясының 31- -полкі мен өзін қорғаныс у отрядының қарсылығына ұшырады. Ұлттық армия неше күн шабуыл жасап, қалашықты ала алмады. 17-тамызда ауыр минамет келіп, жаяу әскерлер мен атты әскерлердің сәйкесуі мен үш рет шабуыл жасап, жаудың жарымынан астамын жойды. 21-тамызда түнде, 31-полктің командирі Шуе тиң фаң қалған бөлімдерді бастап, қоршауды бұзып, Сауанға қарай қашты. Дербес атты әскерлер Лұйы дивизиясы Қобық ауданының қалашығы орталығын алынды. Сонымен ұлттық армияның Алтай аймағына жорық жасауына шарт- – жағдай жасалды. Әр орта линиядағы Маңдайалды әскери бөлімшелерге соғысқа пәрменді көмек берді.

13 тамыз. Тамыздың басынан бастап 13- тамызға дейін Тарбағатай уәли мекемесі Шауешек, Шағантоғай, Дөрбеілжін аудандық үкіметтерін құрды. Өмірақынды – Шауешек ауданының әкімі, Қалдыбай Қанапияұлын – Шағантоғай ауданының әкімі, Назарбек Тұрысбекұлын – Дөрбілжің ауданының әкімі болыетіп п тағайындалды.

Осы күні Гомин үкіметінің сыртқы істерСыртқы істер министрі Уаң шы жие мен Кеңес одағыКеңес Одағы үкіметінің сыртқы істерСыртқы істер министірминистрлігінің министірминистрі Молотов екі ел үкіметі атынан Мәскеуде: «ЖұнгоҚытайЖүңго – Кеңес достық одақтастық шартына» және оның қосымша келісімдеріне қол қойды. Осы шарттың қосымша құжатында: Гоминдаң үкіметі сыртқы МанғолияМағонңғолияның тәуелсіздігін мойындады. Кеңес одағыКеңес Одағы мынаны білдірді: «Шынжаңдағы таяу жуырда арада қалыптасқан туылған өзгерістероқиғаларға байланысты, жөнінде кеңес үкіметі достық, одақтастық шартының 5-тармағында айтылғандай, ЖұнгоЖүңгоның ішкі ісіне килікпейтінін араласпайтын білдірді».

15 тамыз. Жапония шартсыз тізе бүгетінін ресми жаиялады. ЖұңгоЖүңгоның Жапон шапқыншыларына қарсы соғысы жеңіспен аяқталдыке жетті.

Осы қүнікүні Тасқорған партизандар қосыны төрт бағытқа бөлініп, Бұлыңкөл, Субаш, Тағармаларды және Тасқорған қалашығын басып алды.

15 - 19 тамыз. Бай ауданы қалашығын алған атты партизандар қосыны Ақсу мен Күшарға шабуыл жасамай, Ілеге асатын маңызды Мұзарт асуын алуды ұйғарды. 15- тамызда атты партизандар қосыны Бай ауданыІлеге асатын маңызды Мұзарт асуын алуды ұйғарып, жорыққа на жолға шығып, Мұзарт асуын алуға аттанды. Сонымен бір уақытта, Ясын бастаған бір қарулы бір бөлімді Бай қалашығын қорғауға қалдырылды. Бір қарулы бөлімді Тұзауатқа жіберіп, Ақсуда тұратын армияның Мұзарт асуындағы армияға көмекке баруына тосқауыл уқоюды бұйырды. Атты партизандар қосыны ГоминдаңГоминдаңның Күшарғда көмекке келген армиясының Бай қалашығын басып алған хабарын естіп, Мұзарт асуын тезірек иелеп, Іледен көмек алуды ұйғарды. 19 -тамызда атты партизандар қосыны Мұзарт асуын алып, жаудың жүздей адамын тұтқындап, 170 мылтық, 18 ауыр, жеңіл плиметпулемет, 5 зеңбірек, 210 ат олжа түсіріп, Іле мен Ақсу арасының жолын ашты.

17 тамыз. Тасқорған партизандар қосыны Тасқорғанда бұқаралық жиналыс ашып, Тасқорған уәли мекемесі құрылғанын, ӘбдікерімӘбдікәрімхан Мақсұмдым1 – басшысыәкім, Ақжолбекті2 уалиуәли болғанын, Қожахметті уәлидің орынбасары, Шамшидинді – бас хатшы етіп тағайындадыболғанын, Тағармада – төңкерістік армияның бас штабы құрылды,ғанын Ысқақбек Моөнқонов – құрметті бас қолбасшы, Карманша – бас қолбасшы, Мамет Айса – бас қолбасшының орынбасары болғандығын жариялады.

18 тамыз. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №81- қаулы қабылдап,: Іле өзенінде су тасымалын жолға қою үшін мемлекет банкіесіндегі кебек алтынды жұмсауды ұйғарды.

19 тамыз. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №82- қаулы қабылдап:, Іле аймағындағы бойынша суармалы егістік жер 47 мың 167 гектар, суармалы егістік жерден Мұнан 1945- -жылы 50 миллион 308 мың 456 килогармкилограммм астық алынатыны ескеріліп, болғандықтан, оныодан астық бажы үшін 6 миллион 492 мың 704 килограмкилограмм астықты, яғни 12% мемлекет ұарауына алудыға ұйғарым жасады. Аудандағы қазына қызметіне жауапты әкімнің орынбасары – әкім бажы жинау міндетін орындауға жауапты болады деп тапсырма берілдіылды.

19 - 25 тамыз. Сопахұн ССәурововров бастаған атты партизандар отряды қорғаныс шебінеда реттеу жүргізіп, өзіне қарасты үш атты әскер ротасы мен бір плиметпулемет ротасын құрды және рота, звод, оделения бөлімше бастықтарын дакомандирлерін жаңалап қойдтағайындады.

20 тамыз. «Уақыттық Уақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №83- қаулы қабылдап,: қазына меңгермесіҚазына мекеңгермесінеің 100 миллион юань қағаз ақша басып шығаруды міндеттедітыруын ұйғарды..

Осы күні Тарбағатай уәли мекемесінің орган газеті –«Халық ауазының» МаңғолМонғолша нұсқасы жарық көрді.



Тамыздың орта шені. Кеңес одағыКеңес Одағының ақылшылар кеңесшілері үйірмесі Тасқорғанға келді. Олардың арасындағы Ғұламхан төре бас ақылшыкеңесші, Қалқан – Тасқорған төңкерістік армиясының әскери кеңесшісіақылшысы болды.

22 тамыз. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №84- қаулы қабылдап:, Жабықбай Ақалақшыны3 «Уақыттық үкіметУақытша үкімет» комитетіңің жоралығына толықтыруды ұйғардымүшелігіне өткізді.

Осы күні «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №85- қаулы қабылдап:, 300 миллион юань жеңіс зайемзаемын таратуды, оны – 100, 200, 500, 1000, 3000, 5000, 10 мың юаньдық етіп шығаруды, бұдан Іленің ауданына – 150 миллион, Тарбағатай аймағына – 100 миллион, Алтай аймағына – 50 миллион юаньдық зайемзаем бөлуді ұйғарды.

23 тамыз. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі «Қылмысты істер заңының уақытша ережелерінтық белгілемесін» жариялады. Бұл белгілеме ереже 101 тармақтан құралдыған. Қылмысты істерді делосын қарау тәртібі, үкімді орыәдісіндау, соттау тәртібі сияқтылар жөнінде белгілеме ереже жасалды.

24 тамыз. Жяң жие шы: мемлекеттік қорғаныстыңы ең жоғарғы бас комитеті мен ГоминдаңГоминдаңның орталық комитетінің тұрақты комитеткеңесіінің уақытшатық бірлескен мәжілісінде:, Шынжаңдағы ұлттық мәселенің қалай шешуілетіні жөнінде мынадай емеуірін білдірді: «Ққазір ұлт мұраты мәселесі халықаралықдағы деңгейде ұлт мұраты мәселесі шешілді. Енді ел ішіндегі ұлт мұраты мәселесін шешуге тиіспіз. Мұндағы саясатымыз –ел ішіндегі ұлттардың автономия алуға қабілеті жоққтарының ел ішіндегі ұлттардың автономия алуына көмектесу. Шекара өңірінде жасайтын ұлттардың автономия алу қабілеті болған кезде, оларға автономия берілуі болуға тиіс».

25 тамыз. Ақсу аймағына шабуыл жасаған атты партизандар отрядындегіындағы Кеңес әскери ақылшы кеңесшісі Ескендір мен Закір Ттөре қорғаннан аттанып, Мұзарт асуын асып, Ілеге барып, жағдайды мәлімдепуге, әскери күшті нығмолайтуды талап етуге кетті.

Осы күні У жұң шин 8-соғыс районы майданы қолбасшысының орынбасары Го жичяуға телеграммажеделхат беріп: «Шынжаңдағы Құлжа оқиғасы туылғаннан кейін, бері орталықтан толықтырылып тап жіберілберуге тиісті бұйымдар неше бірнеше айдан бері тасылмадытоқтап қалды. Қазір азық-түлік, киім-кешек, оқ-дәрі және қатынас-тасымал ісі насырға шаптынашарлап кетті. Сыртқы қарым-қатынас жақжағысарғанымен, әуе тасымалын күшейтпейінше, ұзақ аралықашықтыққты бомбылайтынаушы ұшақ жіберілмейінше немесе басқа бір ұтымды іс жүзінде қолдана алатынік әдістер амал қарастырылмайынша, болмайынша, қолдан кеткен жерді қайтарып алу, тәртіпті қалпына келтіру қиын» – деді.

26 тамыз. Алтай партизандар қосынының қоршауында қалған, Қаба ауданындағы қалашығы ГоминдаңГоминдаң армиясы лажсыз қалашықты тастап, Сарысүмбеге шегінді.

Осы күні Жяң жие шы Гомин үкіметі үкіметінің орталық әскери істер комитетінің саяси бөлімнің бастығы Жаң жы жүңды шақырып алып, оған «оқиғаны» зерттеп шешу жөнінде бұйрық берді. Оған берілген міндет – «рухты серпілтіп, жұрт көңілін орнықтыру, мәселені шешуде пайдалану үшін , бұл жолғы «оқиғаның» нақты ақуалын тексеріп, доклатдоклад жасауесеп беру» міндеті жүктелді еді.

28 тамыз. Мао зы дұң, Жоу ын лай, Вуаң Ро филер – ЖКП орталық комитеті атынан ГоминдаңГоминдаңмен бейбітшілік келіс сөзкеліссөзін өткізу үшін, Ян –ь аннан ұшаққа отырып, Чұңчиңге барды. Жапон шапқыншыларына қарсы соғыста жеңіске жеткеннен кейінгі мемлекет құру ұлы жоспарын ақылдасқан кезде Мао зы дұң: ЖКП- сының Шынжаңдағы әр ұлт халқының өзін азаттыққа алшығару күресіне тілектес, жақжағытас екенін тағы да бір рет қайталай білдіріп, ГоминдаңГоминдаңның ұлттық кемсіту, ұлттық езгі саясатынан безіпбой тартып, Шынжаң мәселесін бейбіт жолмен шешудіін талап етті.

Осы күні Сопахұн Сәбиовров бастаған атты партизандар отряды Ққорғаннан аттанып, Ақсуды алуға беттеді.

28 - -29 тамыз. Тарбағатай 6-атты әскер полкі мен моаңғол дербес атты әскер баталионбатальонынан мөлшері мыңнан астам адам Шихудың батыс терістігіненде 50 шақырымдай жердегі Шепизыны қоршауға алды, сондай-ақ бір баталионбатальон шығарып Шепейзы мен Шиху арасындағы қатынасты үзіп тастады.

30 тамыз – -11 қыркүйек. Ұлттық армияның бас штабы оңтүстік Шынжаңдағы шабуылдың күшін күшейту үшін оған, Насыров мырза мен Асылхан бастаған екі атты әскер ротасын тағы жіберді. Олар Іледен аттанып Телмат асуын асып, Бай қалашығын қайта басып алды. Бір бөлім әскери күшті Бай қалашығын қорғауға қалдырып, қалғандары Тяньшан тауының өңірін бөктерлейп батысқа жорық жасады. Олар 11 -қыркүйекте атты партизандар отрядына барып қосылды.

31 тамыз. Тасқорған төңкерістік армиясы Тасқорған ауданынан арқылы Яркен, Иыңсары, Қашқарға баратын маңызды жол – Тойынбұлыңкөлді басып алған соң, үш бағытқа бөліндііп,: Жамалидднын бастаған бір бөлім – Тойынбұлыңкөлдің терістігіндегі Қашқарға бет алды. Гопыр Қасым қатарлылар бастаған бір бөлім – Тойынбұлыкөлдің шығыс терістігіндегі Иыңсарыға шеру тартты. Шаркер бастаған әскери бөлім – Тойыбұлыкөлден шығысқа беттеп, Яркен, Қағылық сияқты жерлерге шабуыл жасамақ болды.

Осы күні түстен кейін сағат төртте, Гомин үкіметінің орталық істер комитетінің әскери бұйрық, тәлім-тәрбие, артқы шеп бөлімі:, Шынжаңдағы «бандыларды тазалау» мәселесі жөнінде Нанжиңдеа бірлескен әскери мәжіліс ашты. Мәжілісте мыналар қаралұйғарылды: (

1). «Бандаларды тазартудың» кемелді жоспар програмапрограммабағдарламасын жасап, оны атқару өлшемі ету соны басшылыққа алу керек;

. (2.) Салмақты қамдауға және сыртқы істерСыртқы істер жағына баса көңіл қою бөлу керек;

. (3). Ләаньжоуға 10 мың жаңа әскер жинап, оны Хышиғы а немесе Құмылға апарып жаттықтыру керек, оны қалай істеудіжүзеге асыруды қолбасшы Жу шау ляңның өзі белгілеу шешуі керек;

. (4). Әуе армиясын көбейту ісі нығайту жөнінде бастықтың бас қолбасшының шешім жасауын сұрау керек;. (

5). Ілеге қарсы шабуыл жасауды қоя тұру керек;

. (6). Шынжаңға 12 - жд және к7-д әскери бөлімдіін жіберіп, оны Шынжаң өлкесіндегі әскери қосынды ретке салғаннан кейінгі әскери қосынның рет номернөмірінің саны бойынша орналастыруына қою керек;

. (7). Бұрынғы Шынжаң өлкесіндегі әскери бөлімдердіен 6 жаяу әскер двизиядивизиясының ын өңірлерді өлшемімен ете отырып 8 двизиядивизия етіп құрастырып, оларды Күшар, Ақсу, Шиху, Сарсүмбе, Жың, Жетіқұдық1, Қашқар, Шонжы, Тұрпан, Қарашар өңіріне орналастыру керек;

. (8). Азық- түлік пен оқ-дәріні Шынжаңға жеткізуді әуеде арқылы жеткізетін н тасып беруге істетілетін парашутты әскери бұйрық бөлімнің бұйрығыні 1-мекеңгерменің 3-басқармасы әзірлеп беруі керек.
Тамыздың соңғы шені. Кеңес одағыКеңес Одағының Сыртқы істерСыртқы істер министірминистрлігі ЖұңгоҚытайдЖүңгоның Кеңес одағыКеңес Одағындағыың бас елшісі Бо биң чаңға мынадай нота тапсырды: 31 шілдеде Қытай ЖұңгоЖүңголықтардан 1400 қытайадам Шынжаңдағы Шауешектен қаласынан Кеңес одағыКеңес Одағының жеріне қашып өтті. Кеңес үкіметі оларды үйлесімді паналатты. Қазір астық тапшы болғандықтанда, олар уақытша бір колхозға апарылды. Оларды қҚытай ЖұңгоЖүңгоға қайтармақшымыз. ҚытайЖұңгоЖүңго жақжағытың ресми бір адам жіберіп, оларды алып кетуін сұраймыз.

1 қыркүйек. Атты партизандар отряды Уынсу аудан қалашығын алды. Бұқаралық жиналыс ашып, Уынсу аудандық Төңкерістік үкіметі құрылғанын, Шәріп қари ажыны әкім етіп тағайындағанын жариялады. Жергілілікті халықты белсенді күреске шақырыпе аттанысқа келіп, ГоминдаңГоминдаң үстемдігін аударып тастауға үндеді. Жиналыстан кейін, әр ұлт бұқарасы әскер қатарына ге қатынасуға тізімделді.

2 қыркүйек. Әлихан төре Кеңес одағыКеңес Одағының Құлжада тұратын елшісіне хат жазып, Кеңес үкіметіне – Текес, Моаңғолкүре аудандарындағы малшылардың ұрланған малын кКеңес шекарасындағы сатып алушыларды қатаң жазалауды, мұндай істердің қайталай беруіне тиымтыйым салуды талап етті.

Осы күні Ю.Г.Палиновтың қолбасшылығындағы Тарбағатай 6-атты әскер полкі, Ммоаңғол дербес атты әскер баталионбатальоны, Сүйдің 1-жаяу әскер полкі, 3 тау зеңбірегі, 8 минометминамет, екі соғыс ұшағының сәйкесуінде, көмегімен Шихудың маңындағы маңызды бекініс Шепизіні алды. ГоминдаңГоминдаң армиясы қашып Шихуға барды.

3 қыркүйек. Ұлттық армияның дербес атты әскер лұйының дивизиясының негізгі бөлігі Жеменей, Қобық партизандарымен, бірігіп соғыс жүргізіп, Буыршын қаласышығын алды. Онда тұратын уақытшатық двизиядивизияның бір бөлімі және мен 300- ден аса адамы бар, өзін өзі қорғау бөлімі тізе бүкті. Ұлттық арминың дербес атты әскерлер лұйы дивизиясы Сарысүмбеге жорыққа аттанды.

Осы күні Ысқақбек Мөоноөновтің қолбасшылығындағы ұлттық армияның бір бөлігі Жың қалашығының маңындағы маңызды бекініс Иұңжихуды алды.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   33




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет