Қазақ Ұлт-азаттық ҚОЗҒалысы



бет7/33
Дата09.06.2016
өлшемі3.86 Mb.
#124161
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   33

14 мамыр. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі «аудан әкімдеріне, болыстарға, зәңгілерге, елубасыларға, он басыларға және барлық азаматтарға үндеу хат» жариялап: «аймақтардың, аудандардың, райондардың, ауылдардың, қыстақтардың әкімшілік өңірге айырылуы бөлінуі бұрынғысынша қаболады, әр дәрежелі үкіметтер бұрынғы қарастылық көлемі бойынша бажы алу және қызмет құқыққұқықтарын жүргізу пайдаланып, бұрынғы бөлініс бойынша бажы алып керек» – деп көрсетті.

15 мамыр. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі мынадай шешім шығардыны ұйғарды: Қатынас-тасымал мекемесі қазына мекемесінен бөлініп дербес бөлініп шы шығып, ғып: үкімет орынгандарының, бұқаралық ұйымдардының, әскери бөлімдердің жүктерін тасумен айналыссыниды, өйтпесе ол міндетті атқармаған жағдайда қазына мекемесі тасымал қаражатын бермейді.

28 мамыр. Сталин, АҚШ зұңтұңы Труменнің ерекше елшісі Хойкинсгкенске (–?): ЖұңгоҚытайЖүңго – «Ялта құпия келісімінің» шарттарын қанағаттандырса, Кеңес армиясы шығыс солтүстік ЖұңгоҚытайЖүңгоға барып, Жапонияға қарсымен соғыс ашады – деп мәлімдедіді. Ол және Жяң жие шынің басшылығындағы ЖұңгоҚытайдЖүңгоның тұтастығын бар күш-қуатымен пен қорғайды, Кеңес одағыКеңес Одағы, мейлі Шынжаң болсын, мейлі басқа жер аймақ болсын, бәрібір, ЖұңгоҚытайЖүңгодан жер дәметпейді – деген емеуірін білдірді.

Мамырдың соңы. Ұлттық армияның бас қолбасшылық штабы Қазыхан Манасбаев бастаған 70-тен астам неше адамды Нылқының басындағы Барлы асуынан асырып, арқылы Сауан ауданына жібердіжіберді. Маусымда Сауанға тағы да 200- ден астам құралды адамды жіберілді. Олар Еренқабырғада Қалибектің басшылығындағы партизандарымен тоғысты.

Осы айдың соңы. Ұлттық армияның бас штабы Тоқты Әлімов бастаған партизандар қосынын Ебінұр көлі мен Майлы тау өңіріне барып әскери қимыл жасауғаұйымдастыруға жіберді.

Мамыр. «Уақыттық үкіметУақытша үкімет»: әр аудандардағы қытай бұқарасықҚытай бұқарасы аудандық сақшы мекемесіне жиналсын – деп бұйрық шығарды. Шығыстағы бес ауданнандағы1 жиналған мыңнан астам қытай бұқарасқытай ұлтының өкілдеріыҚытай бұқарасы Сүмбіл ауданына көшірілді. Батыс төрт аудандағы2 екі мыңнан астам қытай ұлтының өкілдері қытай бұқарасыҚытай бұқарасын Күреге көшірілді.

Маусымның басы. Ұлттық армияның бас штабы Кеңес одағыКеңес Одағы әскери ақылшыларының кеңесшілерінің көмегіменнде, оңтүстік, солтүстік, орта линияда шептерінде жүргізілетін әскери соғыс жүргізу жоспарын жасады. Солтүстік линияда шептегі соғысмайданда әскери қимыл жүргізу – Кеңсай 3-Кеңсай атты әскери полкіне жүктелді. Оған: ның міндеті – Шиху мен Тарбағатай, Алтай аралығына сыналай кіріп, осы екі аймақтың Шихумен байланысын үзіп, Тарбағатай, Алтай аймақтарын азат ету міндеті жүктелді. Орталық майдандағы әскери қимыл линияда соғыс ж жүргізу Іле 2- Іле жаяу әскері полкіне, Текес 1-Текес атты әскер бөліміне, Іле 4-Іле запасқосалқы полкіне, дүнген дербес атты әскер баталионбатальонына, минамет баталионбатальонына, сібе дербес атты әаскер ротасына жүктелді. Негізгі шабуыл нысанасы Жың болды. Бұдан басқа Сүйдүң 1- Сүйдүң жаяу әскер полкі, зеңбірекшілер ротасы Шихуға шабуыл жасап,йтын, онан соң кейін Үрімжіні бетке алатын болды. Оңтүстік линияда майданда соғыс жүргізу Сопахұн ССәурововров бастаған атты партизан отрядыне жасағына тапсырылды. Олар оңтүстік Шынжаңға жорық жасап, партизандық соғысты өрістететін болды. ГоминдаңГоминдаң үкіметінің Шынжаңдағы әскери бөлімдерін жылжытпай айналдыру тосқауыл қою үшін Тасқорғанға барып, сол арадағы партизан қосынына көмектесуге бір звод әскери күш жіберілді.

Осы айдың басы. Бурылтоғай ауданындағы ГоминдаңГоминдаңның әскерлері мен үкімет қызметкерлері партизандардың тықсыруымен аудан қалашығын тастап, Буыршын ауданына қашып кетті.

6 маусым. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелеры мәжілісі «экономикалық делоларды істерді қараудың уақыттық ережеуақытша ережесін» жариялап, мынадай шешім шығардыларды белгіледі:

(1). Елеулі экономикалық делоларды істерді сот мекемесі қарайды;

. (2). Үй, мал-мүлкін бөлу, мұрагерлік ету, өтініп беруге өсиет ету сияқты саятын экономикалық делоларды істерді діни сот қарайды;

. (3). Әдеттегі экономикалық делоларды істерді жергілікті саудагерлер қоғамы тексеріп, шешім етеді.



7 маусым. Тасқорған партизандар қосыны Карманшарларды1 бастатқан бір топ адамды іріктеп, оларды жеке-жеке бөліп: Тасқорған ауданының Дефтер, Тағарма, Субаш, Болыңкөл сияқты жерлеріне елдімекендеріне астыртын барып, барлау жүргізіп, ГоминдаңГоминдаң әскери бөлімдерінің сол жердегі орналасу ақуалын біліп, қару-жарағын анықтауға және сол жердегі халықтықа Іле көтерілісінің жеңісімен нәтижесінде «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» қолдауға ұрылғанын үгіттеуге жіберді.

9 маусым. Лю зы рұң Кеңес одағыКеңес Одағының Үрімжідегі уақытшатық бас елшісі консулы ИеЕвсеиевке: Кеңес одағыКеңес Одағының «Құлжадағы полктін» тыныштандыруда майданға араластырмай, достық, селбестік, позициясын ұстанудыда болуы жайында талап етіп қойды, ЕИевсеиеев бұл іс туралы Мәскеуден нұсқау сұрайтындығын білдірді.

10 маусым. Ұлттық армияның бас штабы: Рафих Байшурин, Тұрсын бастаған партизандар қасынықосынын Ашалы асуы арқылы Жыңға барыпаттанып, Жың мен Шиху арасындағы байланысты үзіп тастауды бұйырды. Партизан отряды 16 маусымда сонда жетіпбарып, Шүгір көпірін өртедіп, Жың мен Шиху арасындағы тас жолды бұзып, Жың мен Шиху арасындағы телефон сымын үзіп тастады.

14 маусым. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі «Ттергексеру мен соттаудың жалпы принцппринципінережесін» бекітті. Жалпы принцип ережеде: тексергеру мен, соттау бөлімінің мніндеттері мен тәртібі, үкімнің орындалуы азаматтық құқықтың қорғалуы е, 32 тармаққа бөлінген тексерудің, соттаудың тәртібін атқару әдісін, құқұқ көлемін бапта егжей-тегжейлі белгілегенді.

15 маусым. У жұң шин Жұңчиңде: Жяң жие шымен кездесіп, Шынжаң ақуалынан доклатдокладесеп беріпетіп, Жяң жы жұңды2 армия мен үкімет қызметін теңбіртұтас басқаруға тезірек жіберуді ұсыныс етті.

16 маусым. Тоқты Алымовтың жетекшілігінде Тарбағатай аймағының Майлы партизандар қосыны құрылып, оған Нұрсапа Сейтжанов пен Қали Қисзамедеинұлы жауапты болдыжетекшілік етті.

19 маусым. «Уақыттық үкіметУақытша үкімет» әскерге адам алыу жөнінде бұйрық ғын шығардыып, Іленің аудандарынан 500 адамды әскерге шақырылды алуды ұйғарды.

20 маусым. Үкіметтің әкімшілік кеңесінің уақытшатық бастығы және сСырттқы істер министрлігінің министрі Сұң зы – уын Жұңчиңда: Шынжаңда өмір сүріп орын алып отырған мәселелер жөнінде У жұң шинмен кеңес өткізді. Телеграмма беріп Жеделхат арқылы Лю зыр ұңды Жұңчиңге шақыртып алып, Маскеуге бірге баруды ұйғарұсынды.

Осы айдың орта шені. Дәлелхан Сүгірбаев мың екі жүзден көбірек астам қолы бар партизандар қосынын бастап Сарсүмбе қаласышығына үш жақжағытан шабуылға өтті. Шайқас жеті тәулікке жалғасып, қаланшықты ала алмай кейін шегінді.

25 маусым. Дәлелхан Сүгірбаев Алтай партизандар отрядын әскерін бастап Сарсүмбе қалашығына тағы шабуыл жасамақшы болғанда, екі үлкен отрядтың жасақтың бастығы Нұрқожай мен Сүұлаеймен жөпелдемеде жалт беріп, Сарсүмбедегі қарауылшы әскерлерге тізе бүгіп кеткендіктен де, олар амалсыз Шіыңгіл ауданына шегінді.

27 маусым. Ұлттық армияның бес штабы: Насыров мырза (Кеңес одағыКеңес Одағының ақылшысыкеңесшісі, ұйғыр) мен Асылхан (Әлихан төренің баласы) бастаған атты партизандар отрядына минамет және пен ауыр, жеңіл плиметпулеметпен жасақтап беріп, Күнес арқылы Жұлдызға барып, оңтүстік Шынжаңға баратын маңызды жол Телмат асуынаа сұрапыл шабуыл жасауға жіберді. ГоминдаңГоминдаңның Күшар ауданының әкімі Жаң хан уи: уақыттық түс жариялады және Жу шау ляң мен У жұң шинге шұғыл телеграммажеделхат беріп, көмектесуді өтінді.

27 маусым. Жу шау ляң өлкелікӨлкелік амандық қауіпсіздікті қорғау қолбасшылық штабының уақытшатық штаб бастығы, 11-атты әскер двизиядивизиясының командирыкомандирі Шяң чау жұңды Күшарға барып қолбасшылық етуге жіберді, Ло кан фынды өлкелікӨлкелік амандық қауіпсіздік қорғау штабының уақытшатық штаб бастығы болуға міндетін атқаруды бұйырды.бұйырды.

29 маусым. АҚШ- тың Үрімжідегі елшісі Уэррит (– ?) У жұң шинге амандаса барып:, Іленің жуықтан бергі қазіргі ақуалын ұғысты және АҚШ зұңтүңы Труменнің ерекше елшісі Хоикинскидтің (–?) Мәскеуге барғанын, «Құлжа оқиғасының» енді бұдан гі әрі ұлғаймайтынына үміт барлығын айтты.

30 маусым. Сұң зы -уын, Жяң жиң го, Лю зыр ұңдар Мәскеуге барып, Сталинмен және қатарлы Кеңес одағыКеңес Одағының қзге де басшыларымен Ялта келісімі жөнінде кеңес өткізді.

Маусым. Партизандар қосыны Карманша мен, Мамет Айсаны қатарлыларды шекарадан өтіп, Кеңес одағыКеңес Одағынан көмек әкелугесұрауға жіберді. Кеңес одағыКеңес Одағының қатысты жақтың тиісті адамдары Тасқорған партизандар қосынына және көмек беретін емеуірінмен білдірді.

1 шілде. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №59- қаулы шығарып, Әділбек ЮИұсұпбековтіы1 – үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» үкіметінің бақылау комитетіБақылау комитеті меңгерушісінің орынбасарыр,ы Уақаш ажы Берсановты – қазына меңгермесіҚазына мекеңгермесінің бастығы етіп тағайындады.

Осы күні Майлы партизандар қосыны мен Ебінор партизандар отряды жасағы бірігіп, Қызылтұзда мәжіліс ашыпкеңес өткізіп, Ебінор – Майлы партизандар қосынының құрылғандығын жариялады. Қосын бастығы Тоқты Әлімов, орынбасарлары Нұрсапа Сейтжанов, Қали Қисамедиенұлы болды.

5 шілде. «Еміл Еміл» штабы ұлттық армияның бас штабына хат жазып, Тарбағатайды азат ету орайы пісіп жетті деп есептеп, дереу әскери бөлім жіберуді өтінді. Көп өтпей, И.Г.Палинов бастаған бөлімдер Іледен аттанып, Тарбағатайға бет алды. Алдыңғы бөлім мМоаңғол дербес атты әскер баталионбатальоны Ұзынбұлаққа барып, Ебінор – Майлы партизандар қосынымен қосылып, ұлттық армия бас штабының Тарбағатайды азат ету жөніндегі бұйрығын жарияладыу және нақты әскери орналастыру жасады.

Осы күні Жяң жие шы ЧұңЖұчиңде мәжіліс ашып,: ЖұңгоҚытайЖүңго мен– кКеңестік Маскеу кеңесінеің қатысты істерін мәселелерді арнайулы талқылдастды, . мМәжілісте: Кеңес одағыКеңес Одағының үкіметі – ЖұңгоҚытайдЖүңгоның шығыс солтүстігі менк ЖұңгоҚытайЖүңго мен Шынжаңдағы териториятерриториясына және ондағы әкімшілік иелігік ұқығықұқығына кепілдік ете алсаберсе, сондай-ақ ЖКП- сымен «Шынжаңдағы бүлікке» ендігі ары әр бұдан быдай қандай көмек бермейтін болса, онда – ЖұнгоҚытайЖүңго үкіметі Кеңес одағыКеңес Одағының сыртқы Моаңғолия (Моаңғол Халық Республикасы) жөніндегі талабын ойланып көреді – деп белгімәлімлдеді.

Осы күні «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі: МұқаметжанМұхамедтжан Мақсұм бастаған уакілуәкілдер үйірмесін ұлттық армия бөлімдерімен бірге Тарбағатай мен Алтайға жорыққа аттандыруды ұйғарды. Қызмет үйірмесінің міндеттері мыналар:

(1). Ұлттық армия бөлімдерінің қолына өткен жерлерде әр дәрежелі үкіметтер құру. Сол жерлердіңегі қоғамдық тәртіптібін сақтау;. (

2). Ұлттық армия бөлімдерінің адамдарын толықтырыпап отыру және оларды азық-түлікпен қамдау. ;(

3). Алынған жерлердің мал-мүлкіне және әскери бөлімдердің олжаға түсірген қару-жарақ, оқ-дәрі олжасына ие болу.



Осы күні ГоминдаңГоминдаң армиясының оңтүстік Шынжаңдағы әскери күшін бұлжытпай ұстап тұрып, орталық лениямайдандағы соғыстың сәтті жүргізілуін қамтамасызе кепілдік ету үшін, «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» әскери комитеті мен ұлттық армияның бас штабы мынадай шешім шығардыларды ұйғарды:

(1). Сопахұн Сәбироовров – отряд бастығы, АбдікерімӘбдікәрім Аббасов – саяси комиссар, Разиев дамолладаомолла – діни істер жөніндегі жетекші етіп тағайындалған ге жауапты болған, атты партизандар отрядын ұйымдастырып, оңтүстік Шинжаңдағы Ақсу аймағынаға жіберіп, партизандық соғыс ұйымдастыруды тапсырды.ты етек алдыру.; (

2). Кеңес одағыКеңес Одағының әскери қызметкері Ескендр (өз аты Ю.Ю.ИвЮанов) пен Закір төрені (өз аты Сақбол) атты партизандар отрядының әскери ақылшыскеңесшісіы етіп тағайындадыу.; (

3). Құрбанжанды – атты партизандар отрядының артқы шебінп қамдауға жауапты етіп бекіттіуына жауапты;.



. (4). Қасымжан Қамбари – үкіметтің қызмет үйірмесін бастап, олармен бірге баратын болып шешілдіды.
Шілденің басы. Жеменей партизандар қосынының бір бөлімі ГоминдаңГоминдаңның Шағанобадағы әскери бөлімін талқандап, ГоминдаңГоминдаң әскери бөлімдерінің Тарбағатайдан Алтайға көмек беретін жолын кесіп тастады.

7 шілде. Жяң жие шы Мәскеуде Кеңес одағыКеңес Одағымен келіс сөзкеліссөз өткізіп жатқан Сұң зы-уынге арт-артынан екі рет телеграммажеделхат жіберіп: , «сСоғыстан кейін сыртқы Моаңғолдың тәуелсіздігіне жол беруге» болады, бірақ Кеңес одағыКеңес Одағы: және шШығыс солтүстік ЖұңгоЖүңгоқҚытайдның иелік ұқығықұқығы мен әкімшілігінің бүтіндігін; ЖКП мен Шынжаңдағы бүлікті ендігі бұдан әрі мүлде қолдамаудың керектігін мойындауы қажет» – деп нұсқау берді.

9 шілде. Сұң зы -уың Жяң жиешыЖяң жие шының телеграммажеделхат арқылы берген нұсқауының рухына негізіндес, Сталинге: «Кеңес одағыКеңес Одағы үкіметі ЖұңгоҚытайЖүңгоға көмектесіп Шынжаңдағы бүлікті тыныштандыруға уәде берсе, онда ЖұңгоҚытай Жүңго үкіметі сыртқы Моаңғолдың тәуелсіздік алуына мәселесінде жол береді – деп мәлімдеді. Бұған Сталин: « мейлі Онда Янь-ань да, болсын, Шынжаң да, болсын, бәрі де комитет бастығы Жяң жие шының басшылығына қарауында қаладыбағынады,. Кеңес одағыКеңес Одағы Шынжаң мен Ян-ьанды комитет бастығы Жяң жиешыЖяң жие шының қарамағында басшылық көлемінде деп қарап келеді. Бұл туралы ЖұңгоҚытай Жүңго үкіметінің талабы бойынша мәлімдеме жариялауға да болады», – деп есептейтініуін білдірді.

10 шілде. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №61- қаулы қабылдап, Тұрдахун Махмұтты1 жер-су меңгермесіЖер-су мекеңгермесі бастығының орынбасары етіп тағайындады.

Осы күні «Уақыттық үкіметУақытша үкімет» Бұратала ауданынан №2373 нұсқау беріп, былай деді: «Соғыс кезіндегі шығынды азайту қажет. мақсатында Ааудандық сот мекемелерісін ендігі әрі құрмауды ұйғардыққұрылмайтын болды. Арыз-шағым, үкім шығару жұмыстарын діни сот тексаеріп, шешім етеді. Сотқа қатысты істерді аудан әкімі тікелей басқарады.

12 шілде. Жеңіснисов1 Сауан ауданындағы Шюгуай деген жерде осы, қазақ егінші-малшыларын бастап еңбекшілерінің басын қосып, көтеріліс жасап, жүзден артық қол жиып партизандар қосынын құрып, 14 шілдеде Шюгуай сақшы бөлімшесін басып алып, 20 неше мылтық олжа түсірді.

16 шілде. Ұлттық армияның бас штабының біріккен топтаған атты әскер бөлімдері іркес-тіркес Иұңжихуға іркес-тіркес барып орналасты. Дахянзыға топталған жиналған жаяу әскер бөлімдері де он автомобильменге отырып Сашанзыде барып, бекініс жасады. 22 шілдеде Бұңжиху мен Бажяхудағы ГоминдаңГоминдаңның әскериі бөлімдері ұшақтың сәйкесуінде көмегімен Сашанзыға шабуыл жасап, өздері қайтарма соққыға ұшыраыды. Сашанзыдағы ұлттық армия 25 – нен 31 шілдеге аралығында дейін жүзден астам зеңбірекпен, ауыр, – жеңіл плиметпулеметпен ГоминдаңГоминдаңның Сашанзы дағы әскери бөліміне сұрапыл оқ жаудырды. Екі жақжағытан да шығын ауыр көп болды. Екі жақжағы та беріспедііресу күйіне өтті.

17 шілде. Жяң жие шы: Жу шау ляң мен У жұң шинге он ай ішінде Ілені қайтарып алуға әзірлену жөнінде бұйрық берді. Жу шау ляң мен У жұң шин: е «Егер осы реткжолғыі Сұң зы-уын мен Сталиннің арасындағы кеңесі нәтижесін берсе, лі болса, ЖұңгоҚытайЖүңго мен Кеңес одағыКеңес Одағының сыртқы қарым-қатынасы жақжағысарса, Шынжаң оқиғасы жөнінде ЖұңгоҚытайЖүңго мен Кеңес одағыКеңес Одағы өзінше өзара түсініссе, онда қазанда Ілені саяси жолмен «қайтарып алуға» болады», – деп есептеді.

18 шілде. Алтай партизандар қосынының жіберген қарулы қолының Баркөл өңіріндегі ықпалы күннен-күнге зорайдыарта түсті. Ли тие жұн Үрімжіден Құмылға барып, жаныштау көтерілісті басу істерін жөніндегі қимылдарды басқарды. Ол «бандыларды тазалау» мен маңызды бекіністерді қорғауға қатар бірдей мән беруді ұйғарды. Ол алдымен: Баркөлдің оңтүстігіндегі тау ларда жүрген партизандарынанды тазалап, малшыларды алаңсыз етуге мақсатында, әскери бөлім жіберді., Ссонымен бірге Баркөлдегі әскери бөлімдер мен жергілікті өзін өзі қорғау бөлімдеріне Сагужын, Шигоумынзы, Сұңшу таңзы өңірлерін берік қорғап, партизан қосынының батысқа кетер жолын тосып кесіп тастау жөнінде телеграмма жеделхат арқылы бұйрық берді. Онан соң, Құмылдан жаңа 2-корпустың атты әскер полкін жөткеп «солтүстік таудағы» «бандыларданы тазартлауға» жіберді, Жу шау ляңға телеграмма беріпжеделхат арқылы,: 12-корпусқа төте қарасты атты әскер полкін және, құрлысқұрылыс баталионбатальонын Құмылдыға қорғауға ныс жасауға жөткежіберуді өтінді.

18 - 23 шілде. 18 шілдеде Сопахұн Сәбироовров бастаған атты партизандар қосыны Құлжадан аттанып, 19 -шілдеде Текес қалашығына келді. 23- шілдеде Текес қалашығынан аттанып, оңтүстік Шынжаңдағы Ақсуға шеру тартты.

18 - 23 шілде. 18- шілдеде Ерде бастаған моаңғол дербес атты әскер баталионбатальоны мен Ебінор – Майлы партизандар қосыны Тарбағатай мен Шиху аралығындағы ұрымтал жер – Ұтыны басып алды. 23- шілдеде олар үш бағытқа бөліндііп, Тоқты Әліимов партизандардың бір бөлігін бастап, малшыларды Жәйір тауына қайта көшірді. Ерде бастаған моаңғол дербес атты әскер баталионбатальоны Тартасқа шабуыл жасады. Нұрсапа, Қали бастаған партизандардының бір бөлігі Жамантыға шабуыл жасады.

21 шілде. Сауандағы ГоминдаңГоминдаң әскери бөлімдері Шяугуайды негізгі түйін бекініс етті.

24 шілде. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №69- қаулы шығарып, арқылы: чы, жың, ағаш, шың, ли, му сияқты өлшем бірлігін күшінен қалдырып, метр, килограмкилограмм сияқты өлшем бірлігін қолдану туралы шешім шығардыды, мұны жүзеге асыруды бақылап, атқаруға қазына меңгермесіҚазына мекеңгермесі не тапсырды. жауапты болуды ұйғарды.

24 - -27 шілде. 24 -шілдеде Ф.И.Лескин бастаған Кеңсай 3- -атты әскер полкі Жамантыға баруды,ғаннан кейін, Ебінор – Майлы партизандар қосынының бір бөлігін – Көлденеңге; баруға, Қалман басқарған бөлегінімді дереу – Тиірмен (қазіргі Толы қаласы), Дөрбіылжің, Шауешек қалаларынаке дейін жорық жасауға бұйырды. 25 шілдеде Кеңсай 3-атты әскер полкі мен Ебінор – Майлы партизандар қосыны оңтүстік жағынан Дөрбілжіңніңге оңтүстік жағынан келе жатқан ГоминдаңГоминдаң әскери бөлімін Тиірменде қоршауға алып, қиян-кескі соғыс арқылы жойып, Қарапұшықты басып алды. 26- шілдеде Қарапұшықтың оңтүстігінен бір шақырым жерде Дөрбілжіңнен көмекке келе жатқан ГоминдаңГоминдаң әскери бөліміне торуылдап соққы берді. Сол күні түстен кейін, Шихудан көмекке келе жатқан ГоминдаңГоминдаң әскери бөлімі Көлденеңге келгенде Ебінора – Майлы партизандар қосынының соққысына ұшырап, шегініп, Ұты өңіріне шегініп кетті. 27 - шілдеде Кеңсай 3-атты әскер полкі мен Ебінор – Майлы партизандар қосыны ГоминдаңГоминдаңның көмекке кеген әскери бөлімін жойды.

25 шілде. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №70- қаулы қабылдап:, өздеріне қарасты аудандардағы аудандық үкіметтің атын – аудандық үкімет деп, Ал «басқарушы» дегенді – аудан әкімі деп алуды ұйғарды.

26 шілде. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі марка бажысын алуды және 100 миллион юань зайом таратуды, оны бес жылға бөліп қайтаруды;: Тағы да оған қоса 30 миллион юань ақша басып таратуды, кедей өңірдегі шаруалар мен малшылар жылдық кірісінің 10% ғана салық тапсырсын – деген қаулы қабылдады. уға қаулы алды.
27 шілде. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі: бұрынғы ЖұнгоҚытай Жүңго үкіметі таратқан фабиға (ақша) және Шынжаңның ақшасына «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» таңбасын басып істетудібарып жұмсау, таңба басылмағандарының құнын төмендету туралы шешім шығардыді белгіледі.

28 шілде. Ұлттық армия мен партизандар отрядінен жасағынан құралған 3 мыңнан астам адам Ф.И.Лескиннің қолбасшылығыменнда Дөрбілжін ауданының қалашығын орталығын бір жолда басып алды. Жаудың екі жүздей адамын жойды, 67 автомобильді олжаға түсірді. ГоминдаңГоминдаң армиясының қалдық бөлімі солтүстікке қарай қашты. Дөрбілжің ауданының әкімі Жяу найи чың тізе бүкті.

29 шілде. «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №74- қаулы қабылдап, мынадай шешім шығардыларды ұйғарды:

(1). П.Р.Александров «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора мүшелығынан қалдыршығарылды;

. (2). И.Г.Палинов, Ысқақбек Мөонөонов – «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жоралылығына мүшелігіне өттітолықтырылды.

29 шілде. ЖКП орталық комитетенің Янь-анда шығатын орган газеті – « Азаттық газеті»: «Шынжаңдағы ұсақ аз ұлттар ГоминдаңГоминдаңның үстемдігіне қарсы күреске шықты» – деген тақырыпта хабар басып, мынаны атап көрсетті: «Шынжаңдағы ұсақ ұлттардың ГоминдаңГоминдаң билеушілерінің үстемдігіне қарсы тұрған оқиға күресі өткен жылы наурыздан басталғаннан бастап қазірге дейін толастамай отырды. ГоминдаңГоминдаң билеушілері нешбірнешее он мың адамдық қомақты армия жіберіп, көтерілісті жаныштауға көмектессе детырысса да, Шынжаңдағы ұсақ аз ұлт ұлттардың қарсыласушыларының көтерілісшілер қосыны күн сайын ұлғайып келеді. Өткен жылы қарашада, Шынжаңның солтүстігіндегі маңызды қала шық – Құлжаны бір жолда басып алды. Іле-шала, Іле және менТарбағатай аймақтарын іркес-тіркес меңгеруіне алды. Кезекте қарсылық Көтерілісшілердің көрсетушілердің күші әскері Үрімжіні бетке ала дамып келеді».

29 - 31 шілде. 29- шілдеде ұлттық армияның алдыңғы бөлімдері Шаушектің қаласының оңтүстік қақпасына жағыындап келіп: к қала маңы өңіріне барып, бұрынғы ГоминдаңГоминдаң ның Дөрбілжін ауданының әкімі Жяу най ичың қатарлылары бастатқан адамдарды қалаға барып, оларды тізе бүгуге нәсихатнасихат айтуғакөндіруге жіберді. Тарбағатайдың уәлиі Пиң рлұң тізе бүгуге нәсихатнасихаттау бұл уәкілдіктігін қабылданнанп болғаннан кейін, Тарбағатайдағы армияны және мен үкімет органдарының мекемелерінің бастықтарын шақырып, шұғыл жиын аштыып, олар бір пікірге берілгеніне келе алмады. Онан соң Кеңес одағыКеңес Одағының Тарбағатайдағы елшілігіне кісі жіберіп, Кеңес одағыКеңес Одағына өткізіп жіберу жқнінде сөз салдыу жөнінде тілдесті. Кеңес жағы: егерқ командирлері мен әскерлер қару-жарағын тапсырсаып, онда Кеңес шекарасына өтуге болады – деді. 30- шілдеде Ұлттық армия Шауешекті қоршап алды. Сол күні түнде, Пиң рұң үкімет мәнсаптыларынан қызметкерлерін, қаладағы әскерлер мен қытай бұқарасықытай ұлт өкілдерін,ен Қытай бұқарасынан жиыны мың төрт жүз адамды бастап, Кеңес одағыКеңес Одағына қашып өтті. 31- шілдеде Шауешек қаласы азат болды.

Осыған дейін, күндері ұлттық армия Тартас, Дөрбілжін, Шауешек қатарлы жерлердегі шайқаста ГоминдаңГоминдаң армиясының мыңнан артыастамқ адамын жойып, қыруар қару-жарақ, 67 автомобиль және басқа заттарды олжаға түсірді.



30 шілде. Жағда Бабалықов Шағантоғай партизандар қосынын бастап, Шағантоғай қалашығына шабуыл жасап, Шағантоғай ауданындағы ГоминдаңГоминдаң әскери сақшылары мен аудан қалашығының шығыс солтүстігіндегі 15 шақырым жерде қиян-кескі соғыс жүргізді.

31 шілдеде, түнде, аудандағы армия мен үкімет мәнсаптылары және қытай бұқарасықҚытай бұқарасы Шауешекке қарай қашты. Олар жол жөнекей ұлттық армияның Шауешекті басып алғанын естіп, Шихуға, Сауанға бет алды. Жол бойы партизандар қосынының қуалай, торылудай соққы беруіне ұшырап, тек Шағантоғай ауданының әкімі Ню хуан жаң қатарлы 12 адам ғана Сауан қалашығына (қазіргі Көне Сауан) қашып бара жете алды.

Осы күні «Уақыттық үкіметУақытша үкіметтің» жора лармүшелер мәжілісі №75- қаулы қабылдап, аудандарда қазына бөлімін құруды ұйғарды.

31 шілде. У жұң шин, Жу шау ляң телеграммажеделхат арқылы Жяң жие шыден: Дөұрбілжіңнің қолдан кетуі –тұтас солтүстік Шынжаңның жағдайына тұтастай ықпал жасады. Бізде төтеп берерлік амал қалмады. Шынжаңды басқаруға тезірек армия мен үкіметтің үлкен мәнсаптыларын жіберсеңіз», – деп өтінді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   33




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет