Қазақcтан Республикасы білім және ғылым министрлігі
-ші дәріс Мұғалімге қойылатын талаптар. «Педагогикалық деонтоло
жүктеу/скачать 1.11 Mb.
|
| 3-ші дәріс Мұғалімге қойылатын талаптар. «Педагогикалық деонтоло-гия» - педагогтың тәртібі туралы ғылым.
1. ХХІ ғасыр мұғаліміне қойылатын талаптар. 2. Мұғалімнің профессиограммасы. 3. «Педагогикалық деонтология» -педагогтың кәсіптік тәртібі туралы ғылым. Әдебиеттер: 1. ҚР жаңа формация педагогінің үздіксіз педагогикалық білім беру тұжырым-дамасы. Егеменді Қазақстан, 2005ж. 2.Андриади И.П.Основы педагогического мастерства: Учебное пособие для студ. Сред. Пед. учеб. Заведений.-М.: Издательский центр «Академия»,1999.-160с. 3.Зязюн И.А. Основы педагогического мастерства. Учебное пособие для спец. Высших учебных заведений. М.: Просвещение, 1989. - 205с. 4.Основы педагогического мастерства. Упражнения. Тесты. Советы начинающе-му педагогу. Учебно-методическое пособие/ Сост. Т.П. Смолькина. - Караганда, 2002.-88 стр. 5.Якушева С.Д. Основы педагогического мастерства:учебник для студ. сред. Проф. Заведений/ С.Д.Якушева.-2-е изд.,-М.: Издательский центр «Академия», 2009.-256с. Қазіргі таңда дүниежүзілік өркениеттілікке жету мақсатында білім беру жүйесін оңтайландыру қажет. Онда азаматтық міндеттерді жүзеге асыру үшін білім беру мен тәрбие мәселесін нағыз гуманистік дәрежеге көтеру үшін бүкіл ғаламдық мәдени құндылықтарға қол жеткізу керек. Мұны атқаратын, сөз жоқ, мұғалім. “Мен үшін жақсы мұғалім бәрінен де артық, өйткені мұғалім – мектептің жүрегі”, - деп Ы.Алтынсарин айтқандай, қолына шырақ пен кітап ұстаған мұғалімнің қоғамдағы рөлі ерекше. Әрбір білікті ұстазға білім жолында бұлдыр нәрсе жоқ демейміз. “Өнегелі ұстаз өзім бол”,”- демейді, “өзің бол”,- дейді. Мұғалімнің басты мақсаты – оқушыға білім беру, тәрбиелеу, жетілдіру, болашағын дамыту. Қазақстан Республикасының «Жаңа формация педагогінің үздіксіз педаго-гикалық білім беру тұжырымдамасында» жаңа қоғам мұғалімі – ол рухани адамгершілігі жоғары, азаматтық жауапкершілігі мол, белсенді, жасампаз, рефлексияға қабілеті басым, экологиялық білімді, шығармашыл тұлға, өзін-өзі дамытуға және өзін-өзі көрсетуге ұмтылысы, әдіснамалық қалып-тасуының жоғары деңгейін сипаттайтын әлеуметтік, тұлғалық, коммуни-кативтік, ақпараттық және біліктіліктің басқа түрлерін меңгерген құзырлығы жоғары маман деп сипаттайды. Бұл тұжырымдамада көрсетілген мұғаліміне қойылатын талаптар төмендегідей: Біріншіден, мұғалім жеке көзқарасы бар және соны қорғай білетін жігерлі тұлға және маман мұғалім болуы қажет. Зерттеушілік, ойшылдық қасиеті бар мұғалім жалтақ болмайды. Өз ісін жетік біліп, табанды жүргізетін мұғалім ғана түпкі нәтижеге қол жеткізе алады. Ондай мұғалім әрбір күніне есеп беріп отырады, азаматтық ар-ожданын қорғай алады. Екіншіден, мұғалім педагогикалық, психологиялық білімін күнделікті ісінде шебер пайдалана білетін болуы керек. Дүниежүзінде ғаламтану үрдісі жүріп жатқандықтан, ақпараттар ағыны көбейді. Мұғалім қандай пәннен сабақ бермесін, ол баланың, өмірдің әр саласына қатысты сұрағына жауап беруге даяр болуы керек. Әр мұғалімнің педагогикалық ойлау қабілеті ғылыми түрде қалыптасуы тиіс. Психологиялық басты заңдылық – «Адам өзінің шығармашылық өзгеру-шілік қызметі арқылы адамдармен қарым-қатынас жасайды және жеке ойлау қабілеті зор жеке тұлға болып қалыптасады». Көп білу үшін көп ойлау, оқу керек. «Интернет» жүйесін білу керек. Үшіншіден, міндетті орта білім беру стандарты, оқулықтарды пайдалану, ақпараттардың көбеюі, мұғалімнің білім берудегі жетекші рөлін жойды. Енді, білім беру негіздерін өз бетінше оқып үйренуге оқушыны баулу міндеті тұр. Өзінің оқушысын өз бетінше білім алуға үйретпеген мұғалім қазір түпкі нәтижеге қол жеткізе алмайды. Жан-жақты даму үшін балаға осы салада мұғалім ғана көмектесе алады. Төртіншіден, мұғалім ұйымдастырушылық, құрылымдық, бейімділік сараптамалық қабілеттермен қатар өз бойындағы педагогикалық жағдаяттарды, дәйектерді, құбылыстарды талдай білуі және солардың пайда болуының себеп-салдарын анықтай білуге де бейім болуы шарт. Соның негізінде күрделі жағдайларда шешім таба алатын дәрежеге жетуі мүмкін. Бесіншіден, мұғалімнің адамгершілік, саяси-идеялық ұстанымы жұмы-сында көрініс тауып, ол ұстанымды бала тәрбиесіне негіз етіп алу шарт. Қысқасы, бала ықпал ету объектісі емес, ынтымақтаса қызмет ететін субъектіге, тұлғаға айналуы керек. Бұл мектептегі оқу-тәрбие үрдісіне жаңа әдіс-тәсілдер енгізіп, білімге жаңа дәстүрлі емес инновациялық технологияларды енгізумен сипат-талады. Жоғарыда аталған талаптардың іске асуы мұғалімнің шығармашы-лығын қажет етеді. Ал шығармашылық педагогикалық шеберлікке жетудің аса маңызды жолы. Ғалымдар Ш.Т.Таубаева мен С.Н.Лактионова болашақ мектеп мұғалі-мінің бейнесін былай сомдайды: - балаға, мәдениетке, шығармашылыққа құндылық қатынас білдіретін; - балалық шақтың экологиялық тазалығын қорғайтын; - оқыту мен тәрбиенің мазмұнымен жұмыс атқара алатын; - озық тәжірибелі педагогикалық технологияны меңгерген; - қоршаған адамдармен жағымды қарым - қатынас жасай алатын және баланың дамуына қолайлы жағдай жасай алатын мұғалім. Ш.Т.Таубаева мен С.Н.Лактионованың болашақ мектеп мұғалімінің бейнесін сомдауында да шығармашылықтың орны ерекше екенін байқаймыз. Қазіргі кезде әрбір қоғам мамандарының алдына қойған талаптарына сәйкес «маман моделін», маман профессиограммасын жасау міндеті тұр. Бұл міндетті шешуге байланысты ғылыми зерттеулер жүргізіп жүрген ғалымдар, психологтар Н.В. Кузьмина, А.К. Маркова, Л.М. Митина, Ф.Н. Гоноболин, В.А. Крутецкий, В.А. Сластенин, А.И. Щербаков, Н.А. Сорокин, И.А. Зимняя, Б.Г. Ананьев, Л.И. Анцыферова, В.А. Кан-Калик, А.А. Леонтьев, Л.Д. Столяренко, П.Ф. Каптерев, т.б. В.А.Сластениннің пікірі бойынша мұғалім профессиограммасы мыналар-ды қамтиды: Қоғамның саяси жағдайы. Әлеуметтік–психологиялық, этикалық – педагогикалық және ұстаздың жеке басының сапалары. Психологиялық және педагогикалық даярлық. Мамандық бойынша даярлық. Пән бойынша даярлық. Бұл сапалар мұғалімдік қызметке қойылатын жалпы талаптардан туады. Педагогикалық шеберлік туралы сөз болғанда, біз педагогтың тәртібі, оған қойлатын талаптарды ескеруіміз керек. Педагогтың тәртібі туралы ғылым -«Педагогикалық деонтология» деп аталады. жүктеу/скачать 1.11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|