Қазақстан халқы ассамблеясы қарағанды облысының Әкімдігі
жүктеу/скачать 7.5 Mb. Pdf көрінісі
|
| Барлығы:
418 1162 61 185 791 2930 615 2464 155 621 2040 7362 Мұрағат дерегінен көргеніміздей 1944 жылдың 23 маусымына дейін ауданда 2040 отбасы 7362 адам тіркелген [16]. 1944 жылдың 9 желтоқсанында 50 эшелонмен Грузиядан түрік, күрді, хемшилдер депортацияланды. Күрділер үшін бұл депортациялау үрдісінің екінші толқыны болды. Қазақстанға 11 эшелон 20634 адам әкелінді. Әзірбайжан территориясында қалғандары құжаттарына әзірбайжан ұлты деп өзгертіп қуғыннан аман қалды. Облысымызға Грузиядан депортацияланған күрділердің 3351 адамнан құралған 797 отбасындағылардың 1665-і балалар болды. Күрділерді көшірмес бұрын олардың дүние-мүлкі, малдары тәркіленіп алынды. Өздері НКВД-ның қатаң бақылауында жүк вагондарымен әкелініп, облыс пен аудандарға бөліп орналастырылды [3, с.155]. 1944 жылдың 10 желтоқсанында Жамбыл темір жол станциясына екі эшелон депортацияланғандар тағы да әкелінеді. Олар азық-түлік пен жылудың жоқтығына сүзек ауруымен ауырып 5 адамы қайтыс болады [3, c.155]. 1945 жылдың 1 қаңтарында Кеңес-герман соғысы кезеңінде Солтүстік Кавказдан арнайы қоныстанушылар саны 900 мыңнан 1 млн. 209 мыңдай адам болған. Ал, осы 1945 жылдың 1 қаңтарында Қаз КСР НКВД тізімі бойынша есепте тұрғандардың саны – 232593 отбасы, яғни 815319 адам тіркелген. 1941-1945 жылдары 12 этностар мен этникалық топтар депортация үрдісіне ұшыраған. Архив құжаттарындағы нақты деректердан байқағанымыздай Жамбыл облысына депортацияланғандар саны әлдеқайда көбірек. Олардың жалпы саны 128 171 адам болған. Кесте – 3. 1941-1945 жылдары Жамбыл облысына депортацияланғандар саны № Депортацияланған этностар Адам саны 1. Немістер 20994 «Тарихтан тағылым – өткенге тағзым» 248 2. Финдер 8000 3. Поляктар 22051 4. Қарашайлар 20285 5. Шешендер 20035 6. Ингуштер 847 7. Аварлар 500 8. Балқарлар 24469 9. Қырымшақтар (тек біздің ғана облысқа орналастырылған) 4224 10. Түрік, күрді, хемшил тағы да басқалары 6766 Барлығы 128 171 Саяси жер аударуға ұшыраған этностар мен этникалық топтар сталиндік зобалаң нәтижесімен көптеген қиыншылықтарға ұшырады. Кеңес-Герман соғысының алапат шығындар әкелуіне қарамастан мемлекет департациялау үрдісіне қосымша шығын шығарды. Саяси жер аударылғандарды көшіру, күтіп алып орналастыру үшін арнайы қаржы бөлінді. Ол қаржының көбісі депортацияланғандарды қабылдаған жергілікті халықтың қаржы есебінен толықтырылды. Қортындылай келе, соғыс жылдары басым қарқынмен өткен депортация үрдісі Жамбыл облысының полиэтностық сипатын тереңдете түсті. жүктеу/скачать 7.5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|