Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі т. М. Мендебаев, Е. С. Асқаров
Қҧрылғыларды орналастыруға қойылатын талаптар
жүктеу/скачать 3.11 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тексеру жҥргізушінің жҧмыс орнын ҧйымдастыру
| Қҧрылғыларды орналастыруға қойылатын талаптар:
– Ӛтетін жер ені 1,5 м-ден кем болмауы тиіс, – Стационарлы қҧрылғылардың айналасындағы ашық кеңістік 1 м-ден кем болмауы тиіс, – Ӛлшеу қҧралдары орналасқан ҥстелдер мен шкафтар жардан, терезеден және жылытқыш қҧрылғыларынан 0,2 м қашықтықта орналасуы керек, – Бір жҧмыс орнында жҧмыс ҥстелдерінің арақашықтығы 0,8 м-ден кем болмауы керек, ал екі жҧмыс орнында 1,5 м-ден кем болмауы тиіс. Радио ӛлшегіш зертханаларда саниметрлі толқын генераторларын тек арнайы бӛлмелерде орналастыру керек. Электр жылытқыш қҧралдарының қорғаныс қҧралдары болуы тиіс. Оптика-механикалық қҧрылғылар дірілді болдырмайтын арнайы фундаментке орнатылады. Олардың қасында жылыту қҧрылғылары болмауы керек. Барлық ҥлгі таразыларын арнайы оқшауланған фундаментке орналастырылады. Тексеру жҥргізушінің жҧмыс орнын ҧйымдастыру Қызметкердің жҧмыс орны – ӛнімді, тындырымды іс атқаруға ынғайлы болуы тиіс. Сондықтан жҧмыс орны тӛмендегідей шарттарға сай болғаны жӛн: – жҧмыс орында қажетті жабдықтар, технологиялық қҧрал-саймандар, байланыс тораптары болуы керек; – бҧлардың оңтайлы орналасулары және жҧмысқа ыңғайлы болулары қажет; – қосалқы бӛлімшелердің жҧмыстары ҥзіліссіз сенімді жҧмыс істеп тҧруы шарт; – еңбек қауіпсіздігінің барлық шарттары мҧқият орындалуы тиіс. Жҧмыс орнын ҧйымдастырған кезде адамның кӛру мҥмкіндіктерін ескеру керек: – Жҧмыс аймағындағы шапшаң кӛру бҧрышы –18º; – Жҧмыс аймағындағы тиімді кӛрініс бҧрышы –30º; – Шолу аймағындағы белгіленген жағдайда: кӛлденең бағытта – 120º, бҧрылғанда – 220º, тігінен – 86º. Адам сезетін ӛлшем мен пропорцияның дәлдігі тігінен қарағаннан гӛрі кӛлденең қарағанда жақсырақ. Тҥстерді қабылдаудың шектері: сары – 120º кӛлденең бағытта, 95º тігінен, кӛк – 100º кӛлденеңнен, 80º тігінен, қызыл, жасыл – 60º кӛлденеңнен, 40º тігінен. Жҧмысты отырып істеуде – орташа жҧмыс аймағы мынадай шекараны қамтиды: биіктік 600-1200 мм, тереңдік – 500 мм, аймақ – 500 мм. Басқару органдары. «Қосу» және «Тоқтау» кнопкаларының арақашықтығы 100 мм-ден кем болмауы тиіс. Кнопкалар тҥстері: – Қызыл – авариялық тоқтату; – Сары – қозғалудың реверсиясы ҥшін; – Жасыл – қозғалтқышты қосу, автоматты циклді қосу ҥшін; – Ақ, кӛк – қосымша операциялары. 152 Сигнал лампаларын қосу және сӛндіру индикациясы және авариялық жағдайларда қолданылады. Санитарлы-гигиеналық талаптар микроклимат, сәулелену, ауаның тазалығы, жарықтандыру, шу, дірілді және т.б. қоса алады. Қауіпті және зиянды ӛндіріс факторлары МСТ 12.0.003-74 сәйкес реттеледі. 1) Микроклимат – ауаның температурасы, ылғалдылық, ауаның жылдам- дығы. Жылдың салқын мезгілі. Ауаның оңтайлы температурасы t 0 = 16-22 0 С (рҧқсат етілген интервал t 0 = 13–24 0 С), оңтайлы ылғалдылық 60–30 % тең (рҧқсат етілген интервал 75-30 %), ауаның оңтайлы жылдамдығы 0,3 м/с-тан аспауы керек (рҧқсат етілген жылдамдық 0,5 м/с-тан кӛп емес). Жылдың жылы мезгілі. Ауаның оңтайлы температурасы t 0 = 15-18 0 С (рҧқсат етілген интервал t 0 = 15-28 0 С), оңтайлы ылғалдылық = 60-30 % (рҧқсат етілген интервал 75-30 %), ауаның оңтайлы жылдамдығы 0,7 м/с-тан аспауы керек (рҧқсат етілген жылдамдық 1,0 м/с-тан кӛп емес). Микроклиматтың қажет параметрлері ағысты-сору вентиляциясымен, кондиционерлермен, ауаның ылғалдылығын қалыпты ҧстаумен және жылытудың рационалды жҥйесімен реттеліп тҧрады. 2) Сәулелену – Инфрақызыл сәулелену (толқын ҧзындығы 0,74 мкм-дан артық емес болуы керек) ӛте қатты қарқынында организмнің ысып кетуіне алып келеді; – Ультракҥлгін сәулелену (толқын ҧзындығы 0, 4 мкм-дан артық емес болуы керек) ҥлкен мӛлшерде тері, кӛз, жҥйке жҥйесі ауруларына әкеліп соғады; – Иондалған сәулелену, рентген сәулесі – рҧқсат етілген деңгейден асқанда бірқатар аурулардың себепкері болады. Келесі мӛлшерге бӛлінеді: жҧтатын мӛлшер D п – сәулеленген заттың салмағының бірлігінде жҧтылған энергия. Мӛлшер уақыт ӛте келе жиналады, ӛлшем бірлігі – Дж/кг (ӚҚ) немесе 1 рад= 10 -2 Дж/кг, жарықталу уақыты – рентген және гамма сәулеленудің әсерінен ауаның иондалуы, пайда болған зарядтардың санымен ӛлшенеді, ӛлшем бірлігі Кл/кг (ӚҚ). Жҥйеге енбеген ӛлшем бірлігі танымал-рентген ( 1 Р = 2,6х 10 -4 Кл/кг). Сәулелену мӛлшері дозиметрмен ӛлшенеді. Сәулелену: жеңіл рентген сәулелену (қондырғының кернеуі 5-тен 100 кВ-қа дейін) және қатты рентген сәулелену (қондырғының кернеуі 100 кВ-тан асқан кезде) болып екі тҥрге бӛлінеді. – Электромагнитті сәулелену – сәулеленудің жоғары деңгейінде ағзада ауытқуға әкеледі; – Радио толқындары; – Оптикалық диапозонның сәулеленуі – лазерлі сәулелену. 3) Электр тогы – термиялық, электролиттік және биологиялық әсер етеді. Термиялық – сыртқы және ішкі кҥйік, электролитттік – қанның және органикалық сҧйықтықтың ыдырауы, биологиялық – тірі талшықтардың тітіркенуі мен қозуына әкеледі, талшықтардың бҧзылуына, тыныс алудың ауырлауына және қан айналымның бҧзылуына әкеліп соғады. 153 Адам баласы 50 Гц жиілікті ауыспалы токты 0,6-1,5 мА кҥшпен, ал тҧрақты токты 5-7 мА кҥшпен сезеді. 4) Жарықтандыру шарттары. Кӛзі қалыпты кӛретін адамның ҧсақ заттарды тек 50-70 лк жарықталуында кӛреді, максималды кӛз ӛткірлігі 600- 1000 лк-да. Таза кӛру жҧмыс орнының жарықталуынан және жҧмыстың ҧзақтығына байланысты. Жҧмысқа байланысты жарықталудың: ортақ (барлық бӛлме ҥшін), жергілікті (тек жҧмыс орнында), қҧрамдастырылған тҥрлерін атап айтуға болады. Жарықталу табиғи және жасанды болып бӛлінеді. Табиғи жарықталу кезінде жҧмыс нәтижелілігі 10%-ға кӛбірек. 5) Шу. Шу ӛлшеуішімен ӛлшенеді және орта квадраттық дыбыс қысымы ретінде: L = 20 lg P/P 0 формуласымен анықталады, мҧнда Р – шу ӛлшеуіші бойынша дыбыстық қысым, P 0 - 2х10 -5 Н/м 2 – орта квадраттық дыбыс қысымының бастапқы мәні, ӛлшем бірлігі - децибел. Ауада дыбыстық қысым 10 -5 Н/м 2 есту табалдырығынан 10 3 Н/м 2 реактивті ҧшақ қозғалтқышы шығаратын шуға дейін ӛзгере алады. Шудың жиілігіне байланысты деңгейі болады: тӛмен жиілікті 115 дБ, орта жиілікті 100 дБ және жоғары жиілікті 90 дБ-ға дейін. Тӛмен жиілікте жағымды шу – 90 дБ, орта жиілікте – 75 дБ, жоғары жиілікте – 65 дБ. Дыбыс оқшаулағыш қҧралдарын қолдану шуды бәсеңдетеді. Мысалы, 3 мм фанера шуды 17 дБ-ге, 3-4 мм шыны шуды 28 дБ-ге азайтады. Жеке қорғаныш қҧралы ретінде шлем, қҧлаққап, тығын, т.б. қолданады. 6) Діріл – буындар мен бҧлшықеттердің ауыруын туғызады. Діріл деңгейі нормадан аспауы керек. Жоғары дәлдікті зерттеулер жҥргізгенде, барлық қҧрылғыларды жалпы қҧрылыс фундаментінен оқшауланған автономды фундаментке орналастыру қажет. жүктеу/скачать 3.11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|