Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі т. М. Мендебаев, Е. С. Асқаров



Pdf көрінісі
бет118/200
Дата16.11.2023
өлшемі3.11 Mb.
#483479
түріОқулық
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   200
mendebaev-stand-metr-sertif

6.6. Ӛлшеу әдістемелері (ӚӘ) 
 
 
ҒТҚ қҧрылымына ӚӘ-ға міндетті тҥрде тек метрологиялық мамандарға 
қоса, қҧрастырушы және технологиялық қызметтегі мамандарды да 
жҧмылдыру керек. ӚӘ типті және жеке болып бӛлінеді. Типті ӚӘ бірнеше 
нҧсқаларды: қолданатын әдістерді, қҧралдарды және ӛлшеудің шарттарын, 
нәтижелерді кӛрсету қалыптарын, дайындау және ӛлшеуді орындау 
алгоритмдерін қарастырады, яғни олар жеке ӚӘ-ға қатысты талаптарды 
қамтиды. 
Стандарттау мен аттестация – әртҥрлі ӚӘ реттеуші қалыптары. Типті ӚӘ 
стандарттауды талап етеді. Жеке ӚӘ аттестациядан ӛтуі тиіс. 
Жеке ӚӘ операторы қолданатын арнайы ережелерді бекітеді, сонымен 
қатар ӛлшеу шарттары, қҧралдары және әдістеріне арнайы талаптар қояды және 
ӛлшеу дәлдігінің кӛрсеткіштері сандық мәні ретінде ӛлшеу қателігіне баға 
беріледі. 


155 
ӚӘ аттестациясы – қҧралдар, шарттар, объектілерге, мақсаттарға және
ӛлшеу алгоритмдері мен ӛлшеу дәлдігіне әсер ететін басқа факторларға нақты 
талаптар орнататын жҧмыс қҧжаты. 
Осы қҧжаттағы талаптардың сақталуы қҧжаттағы кӛрсетілген ӛлшеу 
қателігінен аспайтынын қамтамасыз етеді. 
МСТ 8.010-72 бойынша метрологиялық аттестация – осы әдістемемен 
сәйкес ӛлшеу дәлдігі кӛрсеткіштерінің мәндерін анықтауға бағытталған 
зерттеулер. Аттестация кезінде ӛңдеу кезіндегі байқалған ӛлшеу қателігіне әсер 
ететін шарттар мен қҧралдарға қойылған талартарды дәлдеу жҥргізіледі.
ӚӘ ӛңдеу кезіндегі негізгі талаптар. Ӛлшеу нәтижесін талап етілген 
дәлдікпен алу ҥшін: 
– Ӛлшеу объектісін ӛлшеуге даярлау; 
– Ӛлшеу шарттарын даярлау; 
– Ӛлшеу қҧралдары мен ӛлшеу әдісін, қосымша қҧралдарын таңдау; 
– Ӛлшеу қҧралдарының қҧрамы мен қҧрылымын даярлау; 
– Ӛлшеу қҧралдарын қосу сҧлбасын қҧру; 
– Ӛлшеуді жҥргізу тәртібін анықтау;
– Бақылау нәтижесін ӛңдеу және ӛлшеу нәтижесін табу әдісін таңдау 
сияқты ережелер мен нормаларды қамту керек. 
ӚӘ-ға ҒТҚ рәсімдеу. ӚӘ-да ҒТҚ келесі негізгі бӛлімдерді қосады: 
1) ӚӘ қолдану аймағы мен қызметі. Ӛлшеу ҥшін қандай параметрлер 
және қандай режимдерде ӚӘ бекітілген, қандай диапозонда ӛлшенетін 
параметрлер мен мӛлшерлер ӛзгеруі мҥмкін; 
2) Ӛлшеу қҧралдары, қосымша қондырғылар ӚҚ ҥшін қолданатын 
дананың типі мен нӛмірлері, оларға талаптарды реттейтін ҒТҚ кӛрсетіледі. Бҧл 
ҒТҚ -да ӚҚ тексеріс аралық интервалдары кӛрсетілуі тиіс. Кӛп жағдайда ӚҚ 
метрологиялық сипаттамалар тізімі беріледі, олар бойынша ӛлшеу дәлдігін 
қамтамасыз ететін ауыстыру жҥргізіледі;
3) Ӛлшеу әдісі;
4) Дайындау операциясы алгоритмі және ӛлшеуді қҧру. Ӛлшеу 
объектісіне дайындау талаптарын қосады. Ҥрдіс кезінде техникалық 
қҧжаттарды тексеруді, жҧмыс жағдайына басқарудың барлық органдарының, 
қосымша қондырғылардың қосылуы, дайындығы қарастырылады; 
5) Оператор біліктілігіне талаптар
6) Қауіпсіздік техникасына талаптар. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   114   115   116   117   118   119   120   121   ...   200




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет