Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі т. М. Мендебаев, Е. С. Асқаров



Pdf көрінісі
бет89/200
Дата16.11.2023
өлшемі3.11 Mb.
#483479
түріОқулық
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   200
mendebaev-stand-metr-sertif

 
 
– ӛлшеу кезіндегі қозғалыс траекториясы пішін тҥзу кезіндегі қозғалыс 
траекториясына сәйкес болу керек; 
– ӛлшеу кезіндегі әрекет ету сызығы механизмнің жҧмыс істеу кезіндегі 
әрекет ету сызығына дәл келуі керек (Аббе қағидасы);
– ӛлшеу базалары технологиялық және қҧрылымдық базалармен дәл келуі 
керек (бірыңғай база ережесі). 
Инверсия қағидасы әдетте ӛлшеу қҧралының ҥздіксіз қозғалысы кезінде 
қолданылады.
 
Бақылау және ӛлшеу қҧралдарын таңдау (ГОСТ 14.306-73) 
Таңдау техникалық бақылау (ТБ) ҥрдістерінің берілген кӛрсеткіштерді 
қамтамасыз етуіне және бақылау ҥрдістерін жҥзеге асыруға кететін 
шығындарды талдауға негізделеді. Міндетті ретте ӛлшеудің дәлдігі, 
Ӛлшеу обьектісі 
Шкала 
А) 
Б) 
 4.7–сурет 


123 
дҧрыстылық, еңбек сыйымдылығы, бақылау қҧны, қосымша параметрлер – 
бақылаудың кӛлемі, периодтылығы, жалғасымдылығы, толықтылығы есепке 
алынады.
Сызықтық ӛлшеу (СӚҚ) және бақылау (СБҚ) қҧралдарын контакттік (К) 
және контактсіз (Б), автоматты (А) және автоматтық емес (Н) деп бӛледі. 
Сызықтық ӛлшеу ҥшін ӛлшеу аспаптарына ӛлшеу және орнату базалары, 
есептік қҧрылғысы бар ӛлшеу тҥрлендіргіштері жатады. Орнатылған есептік 
қҧрылғысы бар алынбалы ӛлшеу тҥрлендіргіштерін әдетте, ӛлшеу басшалары 
деп атайды. Осы тҧрғыда автоматты ӛлшеу қҧрылғыларында ӛзі жазатын 
немесе сан басып шығаратын сандық есептер болуы мҥмкін.
Автоматты бақылау қҧралдарын бақылау-ӛлшеу, бақылау ӛлшеу-саралау 
автоматтарына және жартылай автоматтар мен активті (басқарушы) ӛлшеу 
бақылау қҧралдарына бӛледі. Автоматты емес ӛлшеу қҧралдарын есептік 
қҧрылғылардың (штрихтық, сандық, тілшелік және тҥстік) типтеріне қарай 
бӛледі. Шкалалар сызықтық, бҧрыштық және дӛңгелектік болуы мҥмкін. 
Бақылау және ӛлшеу қҧралдары бір ӛлшемді (бҧйымдағы бір ӛлшемді ӛлшейді) 
және кӛп ӛлшемді (бҧйымдағы бірнеше ӛлшемді ӛлшейді) болады. Барлық 
ӛлшеу қҧралдарын олардың тағайындалуына сәйкес әмбебап және 
арнайыландырылған деп бӛлуге болады.
Ӛлшеу қҧралдарын таңдаудағы маңызды қорытынды мәліметтеріне: 
ӛнімділігі, рҧқсат етілетін қателігі, ӛлшеу шегі, ӛлшенетін бӛлшектің 
механикалық 
сипаттамалары 
(массасы, 
кӛлемі, 
беттің 
қаттылығы, 
қҧрылымының қатаңдығы, беттің кедір-бҧдырлығы, бақыланатын беттің қол 
жетімді болуы), эксплуатациялау шарттары жатады.
Бақыланатын бҧйымдардың ҥлкен партияларына автоматты ӛлшеу 
қҧралдарын қолдану қажет. Бҧл – компьютерлендірілген бақылау-ӛлшеу 
қҧралдары (БӚҚ).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   200




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет