№ 3 (106) 2015
373
қасиеттерінің синтезі және іс-әрекет барысында тұрақты жеке тұлғалық қасиетке айналатын
психикалық жағдайы деп анықтайтынын көреміз [9].
Жоғары мектептің педагогикалық- психологиялық пәндер оқытушыларының кәсіби біліктілігін
арттыру ерекшеліктерінің кәсіби даярлығын жеке тұлғалық–іс-әрекеттік деңгейде іске асыруының
арнайы ерекшеліктерін анықтаймыз. «Субъектілік» деген терминді біз субъектілік мәселесіне А.Н.
Леонтьевтің, В.Э. Чудновскийдің, субъектіні «субъективтілік» деп емес, «іс-әрекет жасап отырған
субъектіге қатыстылық» деген көзқарастарын басшылыққа ала отырып, ғылыми контекстінде алып
қараймыз. Педагогтың субъективтік қасиеттерінің оның іске асырып отырған инновациялық іс-
әрекетінің тиімділігіне тигізетін әсерін зерттеу (А.Ф. Балакирев, В.А. Сластенин,) оны жүзеге асы-
ру кезеңінде де, жаңалықты тарату кезеңінде де осы іс-әрекетке тизізетін маңызды әсерін атап өтеді.
Жоғары мектептің педагогикалық- психологиялық пәндер оқытушыларының кәсіби біліктілігін
арттыру ерекшеліктерінің кәсіби даярлығына сипаттама беру кезінде біз А.П. Маркованың болашақ
мұғалімдердің субъектілік қасиеттерінің құрылымын келесі сипаттамалардың блоктарымен
ұсынатын тұжырымдарын басшылыққа аламыз:
1) субъективтік сипаттамалар: кәсіби, психологиялық ұстанымдары, межелері;
Біліктілікті арттыру тыңдаушысының ерекшеліктері;
2) объективтік сипаттамалар: кәсіби, психологиялық, педагогикалық білімдері; кәсіби
біліктіліктері [10].
Әртүрлі зерттеушілердің пікірінше, жалпы алғанда мұғалімдердің барлығы, оның ішінде
инновациялық іс-әрекетпен айналысушы мұғалім ең алдымен субъективтік қасиеттердің көптеген
түрлерін иемденуі тиіс. Сондықтан жоғары жоғары мектептің педагогикалық- психологиялық
пәндер оқытушыларының кәсіби біліктілігін арттыру ерекшеліктері субъективтік қасиеттерін
анықтап нақтылау барысында біз екі негізгі аспектіге сүйенеміз:
1) жалпы алғандағы педагогикалық іс-әрекеттегі емес, тек қана біліктілікт арттыруды жүзеге
асыру барысындағы инновациялық іс-әрекетті жасау кезінде керекті субъективтік қасиеттерін
анықтап нақтылау;
2) олардың кез келгенінің болмауы жоғары мектептің педагогикалық- психологиялық пәндер
оқытушыларының кәсіби біліктілігін арттыру ерекшеліктері айқындауда инновациялық іс-әрекеттің
тиімсіздігіне алып келетін, біліктілікті арттыру тыңдаушылардын тек қана ең басты субъективтік
қасиеттерін анықтап нақтылау.
Сонымен қатар, жоғары мектептің педагогикалық- психологиялық пәндер оқытушыларының
кәсіби біліктілігін арттыру ерекшеліктерінің субъективтік қасиеттерін анықтап нақтылау бары-
сында біз жоғары мектептің педагогикалық- психологиялық пәндер оқытушыларының кәсіби
біліктілігін арттыру ерекшеліктерінің инновациялық іс-әрекеттің өзіне тән ерекшеліктерінен ту-
ындайтын талаптарға сүйенеміз:
1) Жоғары мектептің педагогикалық- психологиялық пәндер оқытушыларының кәсіби
біліктілігін арттыру ерекшеліктерін білім беру жүйесінің ерекшеліктерінен туындайтын;
2) Жоғары мектептің педагогикалық- психологиялық пәндер оқытушыларының кәсіби біліктілігін
арттыру ерекшеліктерінің овациялық ісәрекеттерінен туындайтын талаптар.
Бұлайша бөлу шартты болып табылады, бірақ бізге ол жоғары мектептің педагогикалық-
психологиялық пәндер оқытушыларының кәсіби біліктілігін арттыру ерекшеліктерінің кәсіби
даярлығының мазмұнын барынша толық қарастыру үшін керек. Біз тыңдаушылардың біліктілікті
арттыру курсында жеке тұлғаны дамытуға бағытталған білім беру жүйесінің бір түрі болып та-
былады дегенбіз. Білктілікті арттырудың білім беру үдерісін жүзеге асырудың негізінде ерекше
педагогикалық жағдай туғызу қажеттілігі жатыр. Ол ерекше педагогикалық жағдай тыңдаушының
өзін жеке тұлға ретінде көрсетуге мәжбүрлейді, ал жоғары мектептің педагогикалық- психологиялық
пәндер оқытушыларының кәсіби біліктілігін арттыру ерекшеліктерінің жеке тұлғалық қасиеттеріне
белгілі бір дәрежедегі ерекше талаптар қояды. Жоғары мектептің педагогикалық- психологиялық
пәндер оқытушыларының кәсіби біліктілігін арттыру барысында білім беру үдерісінің мақсаты
ретінде когнитивтік эталон емес, жеке тұлға алынатынына байланысты, Жоғары мектептің
педагогикалық- психологиялық пәндер оқытушыларының кәсіби біліктілігін арттыру іс-
әрекетінің мәні мен мақсаты да өзгереді. Жоғары мектептің педагогикалық- психологиялық пәндер
оқытушыларының кәсіби біліктілігін арттыру ғылымның белгілі бір саласының құндылығы неде
|