Ќазаќстан Республикасы Білім жєне ѓылым министрлігі


Моногибридті және дигибридті будандастыру



Pdf көрінісі
бет24/82
Дата16.01.2023
өлшемі2.82 Mb.
#468438
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   82
Мал шаруашылығының асылдандыру жұмыстарын орындау

2.2. Моногибридті және дигибридті будандастыру. 
Сырт пішіні бір-бірінен бір ғана белгіден өзгешелігі бар аталық-аналық 
жұптарын қосуды моногибридтік будандастыру деп атайды. Мысалы: аналық 
өсімдік сары, аталық жасыл немесе керісінше. Осы белгілердің сырт 
көрінісін фенотип, ал нәсілдік қасиеттердің, яғни гендердің жиынтығын – 
генотип деп атайды (8-сурет). 
А А а аа
Аа 
А 
а 
А 
АА 
Аа 
а 
Аа 
аа 
АА Аа Аа аа 
 
 
 
 
Бұршақ гүл түсінің тұқым қуалайтын белгілері 
А-көк түс гені, а- ақ түс гені, Ғ
1
 - бірінші ұрпақ фенотипі бойынша біркелкі 
8-сурет Моногибридтік будандастыру. 
Үшінші 
ұрпақ (
Ғ
3

Екінші 
ұрпақ (
Ғ
2

Бірінші ұпақ 
гибриді (
Ғ
1

Ата-аналары (
Р)
Гаметалар (
Ғ
1



33 
Бұл атауларды 1903 жылы В. Л. Иогансен кіргізген. «Р» қатарында 
будандастырып отырған аталық - аналықтардың белгілері (ақ, көк т.б.), яғни 
фенотипі жазылады. (1-сурет). Белгілердің фенотипінің дәл үстінде жазылған 
әріптер (АА, аа) сол белгілердің нәсілдік қасиеттері – гендері. 
Гаметаның құрамында белгінің жұп нәсілдік қасиетінің, яғни 
аллельдердің біреуі ақ болады. Қарама-қарсы жұп белгілерді 1902 жылы 
В.Бэтсон аллеломорфтық жұп деп атады. 
 
Аллельдік 
белгілердің 
жұптылығын 
аллеломорфизм деп атауды ұсынды. 1926 
жылы В.Л. Иогансен «аллеломорфизм» 
атауын қысқаша - «аллелизм», ал бір 
жұптағы 
жеке 
бірлікті(факторды) 
«аллель» 
деп 
атауды 
ұсынды. 
Доминанттық 
немесе 
«рецессивтік 
аллель» деп бір геннің қарама-қарсы 
белгіні сипаттайтын күйін айтады.
Алғашқы ұрпақта ұқсас аллель 
қасиеттің біреуі доминант, рецессивті 
қасиет білінбей қалады. Аналық сары 
бұршағының генотипі бірыңғай аллель–
АА тұрса, бірінші ұрпақтың сары 
бұршағының генотипі әр түрлі аллельден
тұратын тұрақты генотипі (АА және аа
1902 жылы В. Бэтсон гомозигота, ал әр


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   82




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет