Қазақстан республикасы ғылым және жоғары білім министрлігі
МОДУЛЬ 3. ЖЕЛДЕТУ, ГАЗБЕН ҚАМТУ ЖЕЛІЛЕРІ
жүктеу/скачать 5.9 Mb.
|
МОДУЛЬ 3. ЖЕЛДЕТУ, ГАЗБЕН ҚАМТУ ЖЕЛІЛЕРІ№10 Дәріс Тақырыбы: «Желдету және ауа баптау жүйелері»Желдету мен ауа баптаудың санитарлық-гигиеналық негіздері. Бөлмедегі ауа алмасу және желдету жүйесінің жіктелуі. Табиғи желдету жүйелері. Механикалық желдету жүйелері. Жергілікті желдету жүйелері. Ауабаптау. Дәрістің мақсаты: Желдету мен ауа баптаудың санитарлық-гигиеналық негіздері, және инженерлік желілері туралы жалпы мәліметтермен танысу. Желдету және ауа баптау жүйелері – бөлмелерде адамдардың өзін жақсы күйде сезінуіне қажетті микроклимат (ауа температурасы, ылғалдылығы және қозғалыс жылдамдығы) және технологиялық процестердің тиімді өтуіне қажетті санитарлық-гигиеналық жағдайлар туғыза алатын, ғимараттар мен құрылымдардың инженерлік жүйелерінің бір түрі. Желдету мен ауа баптаудың санитарлық-гигиеналық негіздері. Желдету және ауа баптау жүйелернің көмегімен мынадай зиянды заттардың әсерлерін жоюға болады: 1) бөлмелердегі артық жылу; 2) ауаның артық ылғал құрамы; 3) жалпы улы әсер ететін химиялық заттар булары мен газдар; 4) улы және усыз шаң; 5) радиоактивті заттар. Артық жылу бөлінуі – адамдардан және технологиялық жабдықтардан түседі. Тыныштық күйіндегі үлкен адам қалыпты микроклимат жағдайында 1150 Вт жылу бөледі, оның 20 % конвекциямен, 55 % сәулелену арқылы, ал қалған 25 % буландыру арқылы бөлінеді. Адамнан бөлінетін жылу мөлшері оның механикалық жұмысы мен микроклиматқа байланысты болады. Өндірістік бөлмелерде жылу көзі пештер, станоктар, технологиялық жабдықтар, электрлік қозғалтқыштар, жылутасымалдағышты құбырлар және т.б. болып табылады. Ауаның артық ылғал құрамының көзі адамдар (қалыпты температурада, мардымсыз физикалық жүктемелі адам сағатына 40-75 грамм су буын бөледі; ауа ортасының температурасы жоғарылағанда сағатына 150 грамм және одан да артуы мүмкін), және түрлі технологиялық жабдықтар (булау камералары, ванналар және т.б.) болып табылады. Адам организміне зиянды әсер ететін газдар мен булар (аммиак, көміртегі тотығы, күкіртті сутек, көмірсутек және т.б.) бөлме ауасына түрлі технологиялық процестер нәтижесінде бөлінуі мүмкін. Тыныштық күйіндегі адам 500 литр ауамен дем алып, шығарады, дем алғаннан кейін ауа құрамы өзгереді – оттегі құрамы 20,9 %-тен 16,4 %-ке дейін төмендеп, көміртегі құрамы 0,03 %-тен 3,6 %-ке дейін артады. Ауа құрамындағы шаң концентрациясы артып кететін болса, ол адам организміне кері зиянды әсерін тигізеді. Дем алу органдарына тереңдеп өткен шаң созылмалы аурулар, мысалы, силикоз және т.б. аурулар туғызады. Әсіресе, ауада улы шаңдардың (кремнийдің, асбестің, қорғасынның және оның қосылыстарының қос тотықтары) концентрациясы артуы қауіпті. Радиоактивті заттар өте улы болады, және олардың ауаға таралуы адамдар мен жануарлардың радиоактивті зардап шегуіне әкеліп соқтырады. жүктеу/скачать 5.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|