Қазақстан республикасы жоғары оқу орындарының Қауымдастығы к. Ж. Төребаева, М. Н. Есенғұлова психологиялық-педагогикалық диагностика
6.2 Психодиагностиканың этикалық жəне кəсіби
жүктеу/скачать 4.16 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- І. Құпиялылық
| 250
6.2 Психодиагностиканың этикалық жəне кəсіби сұрақтары Этикалық кодекстердің негізгі қағидалары. Кодекстің негізгі мақсаты – психологтың кəсіби қызметіне байланысты оның құқықтары мен міндеттерін айқындау. Психологтың күнбе- күнгі қызметінде кездесетін əртүрлі проблемалары мен келеңсіз жағдайларды шешуді іскерлік пен біліктіліктің белгісі болуға тиіс. Ол – қоғамда орынсыз қолданылған психологиялық əрекеттерден қорғауға, психологтың жеке басының абыройын сақтауға кепілдік. Кодекс «Балалар құқығы» Женева конференциясымен заңдылық негізде құрастырылған. Бұл кодекс психологтың кəсіби қызметінің барлық түріне шектеусіз жол ашады. Психологты білім саласына жұмысқа орналастырғанда, оны осы кодекспен таныстыру міндет. Кодекстің қағидаларын сақтау педагог-психологпен енгізілуі мүмкін. Психо- лог қызметінің Кодекске сəйкестілігі аттестациялау ескеріледі. Егер психологтың Кодекс процестерін өрескел бұзған кездері болса, ол психологтың қызмет бабына сəйкес еместігін бағалаудың əсері бо- луы мүмкін. Псиохолог қызметінің негізгі этикалық қағидалары Бұл қағидалар: - Құпиялылық; - Білгір-біліктілік; - Жоғары жауапкершілік; - Этика жəне заңдылық; - Психологияны кəсіби насихаттау; - Клиенттің амандығын, тұлғасын сақтау; - Кəсіби одақтастық (қоғамдастық) құру. Клиентті ізденіс-зерттеулердің мақсаты жəне қорытындыларымен хабардар ету. Психологтың кəсіби əрекеттерінің моральдық жағымды құндылығы: І. Құпиялылық а) зерттеу барысындағы деректер еш жерге жарияланбайды. Қажет болған жағдайда ғана зерттелінушінің намысына, құқығына нұқсан келтірмейтіндей етіп жария етіледі; 251 ə) психологиялық тексеріс-зерттеу, тренинг жəне басқа əрекеттерге қатысты адамдар бұл жұмыстың мақсаты, көлемі, қорытынды-тұжырымдар туралы, олардың мүдделі адамдар мен білім мекемелеріне баяндалатыны туралы хабар болуы қажет; б) оқушылардың, тəрбиеленушілердің, педагог-мұғалімдердің, ата-аналардың психологиялық əрекеттерге (диагностика, кеңес беру, түзету жұмысы, психотерапия) қатысуы өз еркімен, ынтасымен бо- луы шарт; в) психологтың зерттелінуші туралы жинаған мəліметтері, қолданған əдіс-тəсілдері тек іс жоспарының шеңберінде, өзі қызмет жасап жүрген мекеменің ерекшелік көлемінде ғана болуы керек; г) егер психологты аттестациялау мақсатында, оның білім деңгейі мен біліктілігін айқындау үшін зерттелінеді. Осы мақсатта берілген хабарлама хаттары тіркеліп, оның құпиясы жарияланбайтындай сақтықты қамтамасыз ету; д) тындырылған жұмыс туралы, зерттеу қорытындылары, зерттелінушінің қоршаған ортада ешкімге ұқсастығын тудырмай- тындай етіп жазылуы шарт; е) диагностика, кеңес беру, зерттеу үстінде зерттелінушімен пси- хологтан басқа бөгде адамның болу, болмауы алдын ала келіседі (16 жасқа толмаған болса, ол бала үшін жауапты адамдардың келісімі керек); ё) психологиялық тексеріс-зерттеу жүргізуге тапсырыс бер- ген мекеме басшысы кəсіби құпияның сақталуына міндетті екені ескертілу керек. Басшылыққа зерттеулердің қорытындысы мен тұжырымдарын хабарлай отырып, психолог білім жүйесіне қатысы жоқ, зерттелінушіге кесірі əсерін тигізбейтін деректерді таратпағаны жөн. жүктеу/скачать 4.16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|