Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігі № қазақ орта мектебі Ғылыми-зерттеу жұмысы тақырыбы: «Адам физикасын және адамның физикалық мүмкіндіктерін зерттеу»
Микроәлем – «элементар» бөлшектердің, ядроның, атомның әлемі. Макроәлем
жүктеу/скачать 377.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.2. Адам кім және ол қандай құбылыс Жер шарын аяқпен тіреп, Мен қолымда Күн шарын ұстаймын. Мен жер мен Күн арасындағы көпір сияқтымын
- Мен үшін күн жерге түседі, Ал Жер Күнге қарай көтеріледі. Сондықтан мен тұрмын, мен күшпін, мен Адаммын! Э. Межелайтиc
| Микроәлем – «элементар» бөлшектердің, ядроның, атомның әлемі.
Макроәлем - бізді қоршаған денелер әлемі, классикалық физиканың қолданылу саласы. Ал ғаламды - ультра макроәлем деп қарастыруымызға болады. Осы мәселеде мынадай заңды сұрақ туындайды: сезім мүшелері негізінен макроәлемдегі әрекеттерге бейімделген, микроәлемді тануға қабілетті таным адамы қалай? Адам-өрескел макроскопиялық құрал - ақыр соңында микро әлем құбылыстарын жүзеге асыруға қалай жарамды болды? Бұл сұраққа қарапайым жауаппен қанағаттану оңай: адам өзіне «Жұқа» құрылғылар жасайды, олардың көмегімен микроәлем зерттеледі. Бұл теориялық тұжырымымыз шындық. Бірақ, әр шындықтың көптеген басқа да жақтары бар. Бізді микроәлем туралы осындай білімнің үш жағы, «жұқа» құрылғының көмегімен алынған білім қызықтырады, бұл білімде не бар, ол неден тұрады? – десек, ол: Табиғаттан, Құрылғыдан, Адамнан тұрады деп айтуымызға болады. 2.2. Адам кім және ол қандай құбылыс? Жер шарын аяқпен тіреп, Мен қолымда Күн шарын ұстаймын. Мен жер мен Күн арасындағы көпір сияқтымын, Мен үшін күн жерге түседі, Ал Жер Күнге қарай көтеріледі. Сондықтан мен тұрмын, мен күшпін, мен Адаммын! Э. Межелайтиc Адамды көптеген ғылымдар зерттейді: философия, тарих, антропология, биохимия және т. б. бірақ адам құбылысын тұтастай қарастыра отырып, біз «адам деген не»? немесе «адам деген кім»? деген сұраққа жауап таба аламыз. Адамның механикалық энергиясы бар: кинетикалық энергия арқылы ол кеңістікте қозғалады, ал потенциалдық энергия арқылы ол басқа денелермен әрекеттеседі. Сондай-ақ, адамда ішкі энергияның үлкен қоры бар, ол тәулік ішінде өзгеріп отырады. Адамның ішінде химиялық энергияның бөлінуімен реакциялар үнемі жүріп отырады. Көздер жарық энергиясын электромагниттік толқындар ретінде қабылдайды - бұл көрінетін сәулелену деп аталады. Ал атом энергиясы туралы не айтуға болады? Микроскопиялық деңгейде адам электрондардан, протондардан және нейтрондардан тұрады, демек, біздің ішімізде де атом энергиясы бар ма?! Егер бар десек, онда мүмкін біз жақын арада өзімізден атом энергиясын алуды үйренетін бе? Егер адам энергияның барлық түрлеріне ие болса, онда ол механикалық жұмыс жасай алады, мысалы, жүкті көтеру немесе пайдалы нәрсе жасау. Кеңістікте үлкен жылдамдықпен қозғалу арқылы адам механикалық импульсті бере алады және қабылдай алады. Егер сіз спортпен шұғылдансаңыз, онда сіз дене температурасын, қысымын, көлемін, энергиясын өзгерте аласыз, яғни молекулалық физика заңдарына бағынасыз. Би сабақтарында адам механикалық тербелістер жасайды, ән айтқан кезде дыбыстық тербелістердің көзі болып табылады, ал көздер жарық толқындарының заңдарына бағынады. Адам - бұл біртұтас электромагниттік өріс, өйткені ол электр зарядтары бар бөлшектерден тұрады. Кейбір адамдар өздерінің электромагниттік өрістерін басқара алады (жеке заттарды тарту және жылжыту). Мұндай адамдар туралы олар психикалық қабілеттері дамыған адамдар екен дейді. Кейде адам атмосфералық қысым мен қоршаған орта температурасының өзгеруін кіріктірілген психрометрі бар табиғи барометрсіз ақ қатты сезінеді. Жүрек – бұл қан насосы, ал қан айналым жүйесі – байланысқан тамырлардың өзара жұмысы. Қолдар, аяқтар, жақтар, статика заңдарына бағынады және тепе-тең рычагтар сияқты әрекет етеді. Ал адамның миы – ол орталық нерв эндокринді жүйесі, ол сан жетпес элементерден тұратын нағыз суперқұрылғы болып табылады. Бірақ осы уақытқа дейін адам әлі толық зерттелмеген. Егер біз адам жұмбақтары мен физикалық құбылыстарынын шеше алсақ, қанша науқасқа шалдыққан адамдар есту, көру, есте сақтау, қозғалу мүмкіндіктерін өздеріне қайтарып алған болар еді. Бұл үшін біз адамды, яғни өзімізді, адам физикасы мен физикалық мүмкіндіктерін мектепте физикадан алып жатқан теориялық және практикалық біліміміз негізінде оқушы деңгейінде терең де егжей-тегжейлі, жан-жақты зерттеп, үнемі ізденісте, жаңалықтар ашуға ұмтылыста болуымыз қажет. жүктеу/скачать 377.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|