Қазіргі қазақстандағы этникалық ЖƏне этномəдени
жүктеу/скачать 0.51 Mb.
|
| Дискриминация (лат. discriminatio – алалау, бөлектеу) – нəсілдік, этникалық, жы- ныстық, жастық жəне басқа да белгілеріне немесе субмəдени топ мүшесі болғанына қарай азаматтарды құқынан айырып, мүмкіндіктерін шектеу процесі.
Дискурс (лат. discursus – сөз, баяндау, əңгімелесу, сөйлесу) – сөйлесу арқылы берілетін ойдың əлеуметтік астарына талдау беретін ұғым. Дислокальдық – жұбайлардың бөлек қоныстануы. Дисперсиялық (лат. dispersion – шашырау) – географиялық объектілердің нақты- лы аумақтағы бытыраңқылығының дəрежесі. Диспропорция (лат. dis – айыру, ажырату + proportio – пропорция, арақатынас, шамаластық) – жастық құрылымдағы сəйкессіздік. Мысалы, бір мемле- кетте əйелдер санының көп болып ерлер санының аз болуы немесе бала- лар санының көп болып кəрілер санының аз болуы. Диссидент – үстемдік етуші, билеуші идеологиямен келіспеген адам. Догматизм (грек. dogma – пікір, ой) – тексерусіз, зерттеусіз соқыр сенімге ғана сүйенген, дəлелденбеген қағида негізінде теориялық жəне саяси мəселелерді зерттеп шешуде нақтылы жағдайларды ескермейтін абстрактілік ойлау əдісі. Доктрина (лат. doctrina – ілім, ғылым) – іс-əрекет жасауға бағыт беретін нақты- лы нұсқаулар принциптерінің жиынтығы. Саяси доктрина саяси іс-əрекет- ті ұйымдастыруға жəне саяси құбылыстарды қарастыруға арналған өзара келісілген қағидаттар жиынтығы, бірізділікпен құрылған тұжырымдама болып табылады. Доктрина көбіне билік үшін күрестің, саяси қозғалыс мүшелерінің ықпалдастыру құралына айналады. Доминанта (лат. dominans – үстем, негізгі, басым идея) – семантикалық тұрғыда неғұрлым қарапайым, стилистикалық тұрғыда бейтарап, синтагматикалық жағынан орнықты, ұқсас немесе жақын мағыналас синоним сөздерді өз айналасына топтайтын сөз. Дуализм (лат. dualis – екі жақты) – материалдық жəне рухани мəдениетті екі қа- рама-қарсы, бірақ негізі мəдени элементте бір-бірімен тығыз байланыста болады деп қарастыратын ілім, яғни мəдениет дуализмі. Дүние – жер жүзіндегі, ғарыш кеңістігіндегі барша заттар мен құбылыстар, та- биғат, жаратылыс, тіршілік, өмір, өлім жөніндегі ұғымдар жүйесін қамти- тын категория. Дүниетаным – адамдар мен табиғатқа, жалпы құндылықтарға, моральдық нор- маға тұлғаның жалпы қатынасын білдіретін негізгі (бастапқы) сенім, қа- лып, таным немесе қоғам мүшелерімен ортақ көзқарас, қоршаған ортамен қатынас қалыптастырудағы негізгі өлшем. Дін (араб. – сенім, наным, илану) – дүниетаным, дүниені қабылдау, сондай-ақ Аллаға немесе Жаратушыға сену. Діни ғимараттар – Құдайға сыйыну жəне түрлі діни дəстүрлер өткізу үшін ар- найы салынған құрылыстар. Діни дəстүрлерге сай əртүрлі көптеген архи- тектуралық-композициялық тəсілдер табиғаттан тыс өңделген жəне адам- зат іс-əрекетінің берілетін амалы, дүниедегі адам өмірін бар, міне, осы арнайы ғимараттарға қолданылады. – Е –
Егін шаруашылығы – ауылшаруашылығының ең басты саласы: техникалық жем-шөптік т.б. Ел – көне түркі тілінде халық сөзінің синонимі ретінде қолданылған атау. Еңбек – адамның іс-қимылының негізгі түрі, оның тіршілік ету тəсілі. Еңбек бөлінісі – əртүрлі жəне бір-бірімен өзара байланыста болатын еңбек түр- лерінің, өндірістік қызметтердің, жалпы істің, сондай-ақ олардың арасын- дағы қоғамдық байланыстардың жиынтығы. Ереже – белгілі бір заңдылыққа негізделген жазбаша тəртіп, қағида. жүктеу/скачать 0.51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|