Байланыс жүйелерінің негіздері

36 
9 дәріс. Цифрлық байланыс желісінің құрылымы 
Дәрістің мақсаты: цифрлық байланыс желісінің құрылымымен танысу. 
Телекоммуникация желілерінің жаңаруы негізінде қолданыстағы 
цифрлық компонетті тарату және коммутациялау желісі қолданылды. 
Аналогты желіден цифрлыққа ауысу үнемді қызмет атқаруды және 
техникалық құрал-жабдықтарды қолдану, ақпарат таратудың сапасын арттыру 
және абонеттерге көрсетілетін қызмет спектірін кеңейтуді береді. Жоғарғы 
техникалық және экономикалық көрсеткіштер алынады,егер хабар жіберу 
және коммутация цифрлық күйде болса. Бұл жағдайда цифрлық апараттың 
интеграциясы және аналогты-цифрлық түрлендіргіштің болуы қажет емес 
[11]. Телекоммуникация желісінде интеграция екі түрге бөлінеді: 
- коммутациялық аппараттың интеграциясы және тарату аппараты 
негізінде құрылған интегралдық цифрлық желі IDN (Integrated Digital 
Network); 
- байланыс түрлерінің интеграциясы негізінде құрылған интегралдық 
қызметтегі цифрлық ISDN желісі (Integrated Services Digital Network). 
Аналогты желіден цифрлық желіге ауысуы екі негізгі фазадан тұрады : 
- абонеттік линиялар аналогты болып қалады, сол сәтте қалған бөліктер 
цифрлық күйге ауысады (IDN желісі құрылады); 
- толығымен цифрлық желіні құру.
Бұл үдеріс екі кезеңнен тұрады (9.1 суретті қара).
Бірінші кезеңде әрбір абонент ISDN автоматтық телефондық станция 
арқылы (АТС) коммутациялық цифрлық каналдар желісіне мүмкіндік алады
(таржолақты ISDN), пакеттік коммутация желісі және ерекшеленген 
мекемелік желі. Таржолақты ISDN келесі түрдегі қызмет түрлерін көрсете 
алмайды. Олар жоғарғы жылдамдықты ақпарат жіберу және сапалы түрде 
жылжымалы бейнелерді жіберу. Бұл қызмет түрлерін екінші кезеңде 
кеңжолақты ISDN жүзеге асырады. B-ISDN желісінде интеграция жүйесімен 
бірге ақпараттық интеграция жүзеге асады(электробайланыстын қызмет 
түрлері (сервиса)). 
ISDN-нің 
құрылу 
алғышарттары. 
Қазіргі 
заманғы 
телекоммуникациялық желілердің архитектурасымен және хаттамаларын 
қалыптастыру екі бір-біріне тәуелді емес желілерден байланыс желілері және 
есептеуіш желілерден құралған
. 
Байланыс жүйесінің дамуына дискреттік 
(цифрлық) жіберу жүйесі және есептік құрал-жабдықтар маршрутизация, 
коммутация және басқару мәселелерін шешуге қажет етті. Компьютерлік 
желілерді бөліп жасалуы есептік техника және ақпараттық саланың дамуына 
алып келді. Байланыс технологиясы есептік құрылғылардың арасында 
ақпараттарды жіберуге улкен мүмкіндік туғызды.
Цифрлық әдісті жеткізуді енгізу өңдеу және ақпаратты жүйеде сақтау 
комплексті байланыс цифрлық байланыс желісінің мәні болып табылады..

37 
9.1 сурет –ISDN-нің құрылу кезеңінің негізгі сипаттамасы 
Жетпісінші жылдардың соңына қарай байланыс желі арқылы тек дауыс 
алмасу мүмкіншілігінде тоқтамай, ақпарат алмасу мүмкіншіліне ие болу 
белгілі болды. Интегралдық желі қызметтері пайда болғаны әр түрлі 
мамандандырылған желілердің дамуына алып келді (ақпарат жіберу, 
компьютерлік, ақпаратты-есептік). Сонымен бірге тізімдеменің кең түрі және 
соңғы құрылғылардың түрлері (цифрлық телефонндық аппарат, ПЭВМ, 
факстер, модемдер және тб.) пайда бола бастады. Тораптар мен блоктар бір 
қағидалар бойынша құрылады. Осы уақытқа дейін желінің цифрлану арқылы 
жіберу әдістері және телекоммуникациялық жүйенің коммутациясы болып 
табылады. Әдіс-тәсілдерге сәйкес желінің цифрлануы ортақ қолданыста. 
Мысалға: ауыстыру әдісі және "цифрлық арал" әдісі. Ауыстыру әдісі 
орналасудың тұспалы және цифрлық байланыс желісі «қайта құру» аналогты 
желісінің элементтерімен бірге орналасқан. Ауыстыру әдісі аналогты 
коммутация мен сызықты құрылғыларды цифрлыққа ауысуын жүзеге 
асырады. Үшінші әдіс екі әдістің арасындағы процесс болып табылады. 
Цифрлық байланыс жүйесі үзінділерін ендіруді жобалайды (аналогты немесе 
олармен бірге). Ақпараттық жүйені тұтынушыларға толығымен жеткізу.
Телекоммуникация саласы дамыған елдерде цифрландыру екі әдіспен 
жүзеге асады. Олар ауыстыру әдісі және цифрлық «аралдар» әдісі болып 
табылады. Шартқа сәйкес байланыс опертаротының орналасау сызықты-
кабелді инфрақұрылымда белгілі орында, яғни екісымды абонеттік линиияның 
дұрыс орналасуы болып табылады. Қолданыстағы бар абонеттік линиялардың 

38 
одан арғы қолдану қажеттілігі болу. Жаппай элементтер байланыс желісін 
алдын алу принциптерін анықтау және абонеттік жүйелердің мүмкіндігі 
цифрлық байланыс желісіне алып келуі. 
Таржолақты ISDN құру принциптері. Байланыс желісінің интеграциясы 
N-ISDN технологиясына сүйеніп келесі үш аспектке бөлінген. Ұлттық 
ерекшеліктерге 
тәуелді 
қаралатын 
мәселелерді 
жүзеге 
асыратын 
тұжырымдама.
- ақпараттық аспект, әр түрлі ақпараттық алмасу цифрлық түрде және 
электрбайланысын бір желімен қамтамасыз ету ( 9.2 суретті қара). 
9.2 сурет – ISDN-дегі байланыс қызметтері және интеграция түрлері
- техникалық аспект, біріктіру үшін бір интегралдық құрылғыда 
(комплексе) орналасқан, ақпарат тарату және де кейде ақпарат қорғау; 
- ұйымдық аспект, стандарттау және сәйкестендіру әдістерін желі 
қорына қорытындылау. Бірыңғай басқару желісі абонеттен абонетке әр түрлі 
ақпарат түрінде жіберу. 
Түрлі әдістерді өңдеу N-ISDN-де қолданылады. Сол ақпаратты ескеретін 
болсақ (табиғи пайдаболуына,қаситеттері және көлеміне қарай) әр текті болып 
келеді. Осындай желіні құру үшін жүйелік ықпал қажет етеді. Бір жағынан, 
тұтынушыларға әр түрлі заманауи байланыс құралдарын және ақпаратпен 
қамтамасыз ету. Иілгіш дамуы бейімделуін үнемдеуіне алып келеді. Яғни, 
жаңа талаптарға және жаңа техникалардың пайда болуына алып келеді [12]. 

39 
Алдағы ақпараттық талдау техникалық және ұйымдастық аспектілердің 
бірлесуі болып келеді. Жүйелі тәсіл негізіне сүйенсек , жасаушыларға N-ISDN
желісінің құрылу принциптеріне мүмкіндік берді. Солардың негізгі бөліктері 
болып табылады. Олар: 
- оптималдық (квазиоптималдық) транспорттық байланыс желісін 
қолдану (мысалға, ISDN); 
- қолданушыға стандартты интерфейсті ұсыну, сонын көмегімен 
желіден әр түрлі қызметтерді алу; 
- негізгі цифрлық каналды қолдану (ОЦК) 64 кбит/с, ISDN үшін 
негізгі(базалық) канал; 
-цифрлық каналдарды жоғарғы және төменгі жылдамдықтарда ақпарат 
таратуды қолдануын қамтамасыз ету; 
- желіде максималды көлемде цифрлық абоненттер линиясынын санын 
ұйымдастыру, цифрлық желілердің ресурстық қорына үнеміділігін алу үшін; 
- желінің ресурсына мүмкіндік алу ушін екісымды абонеттік линия 
қолданылады. Қолданыстағы абонеттік инфраструктураны максималды 
жүзеге асыру; 
- синхронды цифрлық коммутация каналдарын ендіру, ISDN-ға тиесілі, 
негізгі коммутация режимінің сапасында;
- канал коммутациясы мен пакеттер коммутациясына көп түрлі 
жылдамдықты қамтамасыз ету; 
- барлық негізгі типті соңғы(оконечный) құрылғыларды базалық 
абонеттік линияға біріктіру, қолданушыға байланыс қызметтеріннің 
номенклатурасына мүмкіндік алу; 
- адаптивтік басқару жүйесін қолдану иілгіштік желі функциясын 
қамтамасыз етеді; 
- мамандандырылған цифрлық сигнализация желісін ұйымдастыру 
сигналдық ақпаратты абонеттік терминалдар арасында жіберуді қамтамасыз 
ету және цифрлық каналдарды сәйкестендіру процесінде қолданады; 
- байланыс желілерінің арасындағы функционалды қамтамасыз ету, 
мысалға аналогтық телефондық желісі ортақ қолданымдағы немесе ақпарат 
жіберу желісі. 

40 

жүктеу/скачать 1.3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: