Курстық жұмыстың міндеттері:
дене қасиеттерін дамыту (жылдамдық, күш, икемділік, төзімділік және үйлестіру); балалардың қозғалыс тәжірибесін жинақтау және байыту (негізгі қозғалыстарды меңгеру);
оқушылардың дене шынықтыру белсенділігі мен дене шынықтыру қажеттілігін дамыту
Зерттеу обьектісі: Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарындағы дене шынықтыру сабақтары
Зерттеу пәні: Мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының педагогтары балалардың жас және жеке ерекшеліктеріне сәйкес дене белсенділігінің әртүрлі түрлеріне жағдай жасайды.
Курстық жұмыстың құрылымы: кіріспеден, екі бөлімнен, кіріспеден және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Мектепке дейінгі мекемелердегі дене тәрбиесі жүйесі: мақсаты мен міндеттері
Дене тәрбиесі баланың өсіп келе жатқан денесін және оның функцияларын дамытуға бағытталған іс-әрекеттер жүйесі ретінде мектепке дейінгі білім беру ұйымдарындағы балалармен жүргізілетін барлық тәрбие жұмысының басым бағыты болып табылады. Әрбір мекеменің өз ерекшеліктеріне қарай жалпы мемлекеттік және ұлттық мүдделерге жауап беретін өзіндік жұмыс бағыттары бар. Балалардың дене тәрбиесі жүйесін жетілдіру бағыттарының бірі дене тәрбиесін арнайы ұйымдастырылған педагогикалық процеске қосу болып табылады, оны сауатты мамандар – дене шынықтыру жетекшілері жүзеге асыруы керек.
Дене тәрбиесінің мақсаты – балаларда салауатты өмір салтының негіздерін қалыптастыру. Ұйымдастырылған дене шынықтыру сабақтары (балабақшада да, отбасында да), баланың серуендеу кезінде ойнағанда, секіргенде, жүгіргенде және т.б. еркін қозғалыс белсенділігі жүрек-тамыр, тыныс алу және жүйке жүйелерінің жұмысын жақсартады, тірек-қимыл аппаратын нығайтады, жақсартады, сонымен қатар зат алмасу; баланың ауруларға төзімділігін арттыру, дененің қорғаныс күштерін жұмылдыру.
Қозғалыс әрекеті арқылы бала дүниені таниды, оның психикалық процестері, ерік-жігері, дербестігі дамиды.Бала неғұрлым жан-жақты қимылдарды меңгерсе, түйсік, қабылдау және басқа да психикалық процестердің даму мүмкіндіктері неғұрлым кең болса, соғұрлым оның дамуы толық жүзеге асады. Сондықтан сауатты дене тәрбиесі тұрғысынан бұл кезең өткізілсе, болашақта олқылықтардың орнын толтыру және жіберілген қателерді жою өте қиын болады. Дене тәрбиесі процесінде мынадай міндеттер жүзеге асырылады [1; 11 б.].
Денсаулық сақтау мақсаттары.
1. Организмнің сыртқы орта әсерлеріне төзімділігін шыңдау арқылы арттыру. Табиғаттың ақылға қонымды дозаланған емдік факторларының (күн, су, ауа процедуралары) көмегімен бала денесінің әлсіз қорғаныс күштері айтарлықтай артады.Бұл кезде суық тиюге (жедел респираторлық инфекциялар, мұрынның суы ағуы, жөтел және т.б.) және жұқпалы ауруларға (тамақ ауруы, қызылша, қызамық, тұмау және т.б.) төзімділігі артады.
2. Тірек-қимыл аппаратын нығайту және дұрыс дене қалпын қалыптастыру (яғни барлық іс-әрекет түрлерінде ұтымды дене қалпын сақтау). Жалпақ табанның алдын алу үшін аяқтың және төменгі аяқтың бұлшықеттерін күшейтуге назар аудару керек, себебі бұл баланың қозғалыс белсенділігін айтарлықтай шектеуі мүмкін. Барлық негізгі бұлшықет топтарының үйлесімді дамуы үшін дененің екі жағындағы жаттығуларды қосу, күнделікті өмірде аз дайындалған бұлшықет топтарын жаттықтыру және әлсіз бұлшықет топтарын жаттықтыру қажет. Сондай-ақ балада ерте жастан дұрыс поза туралы түсінік қалыптастыру керек.Қимылдардың бұзылуының алдын алудың тиімді құралы: еңкейу, иық пен иық пышақтарының асимметриясы, сондай-ақ сколиоз (арқа бұлшықеттерінің әлсіздігінен және дененің физиологиялық ыңғайсыз позицияларда ұзақ тұруынан туындаған омыртқа аурулары) физикалық жаттығулар.
3. Вегетативті мүшелердің функционалдығын арттыруға ықпал ету. Баланың белсенді қозғалыс белсенділігі жүрек-тамыр және тыныс алу жүйелерін нығайтуға, ағзадағы зат алмасу процестерін жақсартуға, ас қорытуды және жылуды реттеуді оңтайландыруға, кептелуді болдырмауға және т.б. Дене шынықтыру өсіп келе жатқан ағзаның формалары мен функцияларын қалыптастырудың табиғи процесіне оңтайлы сипат бере отырып, бұл үшін қолайлы жағдайлар жасайды, осылайша бала ағзасының барлық жүйелерінің қалыпты жұмыс істеуіне ықпал етеді.
4. Дене қабілеттерін дамыту (үйлестіру, жылдамдық және төзімділік). Мектепке дейінгі жаста дене қабілеттерін тәрбиелеу процесі олардың әрқайсысына арнайы бағытталмауы керек. Керісінше, үйлесімді даму принципіне сүйене отырып, барлық дене қабілеттерін жан-жақты тәрбиелеуді қамтамасыз ету үшін құралдарды таңдап, әрекеттерді мазмұны мен сипаты бойынша өзгертіп, қозғалыс әрекетінің бағытын реттеу керек.
Тәрбиелік мақсаттар.
1. Негізгі өмірлік маңызды қозғалыс дағдыларын қалыптастыру. Мектепке дейінгі жаста жүйке жүйесінің жоғары пластикасының арқасында қозғалыстың жаңа формалары оңай және тез игеріледі. Қозғалыс дағдыларын қалыптастыру дене дамуымен қатар жүзеге асырылады.
2. Дене тәрбиесіне тұрақты қызығушылықты қалыптастыру. Балалық шақ – дене шынықтыру жаттығуларына тұрақты қызығушылықты қалыптастыру үшін ең қолайлы жас. Бірақ сонымен бірге бірқатар шарттарды сақтау қажет. Ең алдымен тапсырмалардың орындалу мүмкіндігін қамтамасыз ету керек, олардың сәтті орындалуы балалардың белсенділігін арттырады. Орындалған тапсырмаларды үнемі бағалау, назар аудару және ынталандыру жүйелі дене жаттығуларына оң мотивацияны дамытуға ықпал етеді. Сабақ барысында балалардың танымдық қабілеттері мен ой-өрісін кеңейтетін интеллектуалдық қабілеттерін дамыта отырып, дене шынықтыру бойынша негізгі білімдерді беру қажет.
Тәрбиелік тапсырмалар.
1. Адамгершілік және ерікті қасиеттерді тәрбиелеу (адалдық, шешімділік, батылдық, табандылық, т.б.).
2. Ақыл-ой, адамгершілік, эстетикалық және еңбек тәрбиесін насихаттау.
Денсаулық сақтау, тәрбиелік және тәрбиелік міндеттер салыстырмалы түрде тәуелсіз болса да, шын мәнінде өзара тығыз байланысты, сондықтан міндетті бірлікте, кешенді түрде шешілуі керек. Тек осы жағдайда ғана бала физикалық ғана емес, рухани жағынан да одан әрі жан-жақты даму үшін қажетті негізге ие болады.
Бала өмірінің алғашқы жеті жылы барлық органдар мен жүйелердің қарқынды дамуымен сипатталады. Бала белгілі бір тұқым қуалайтын биологиялық қасиеттермен, соның ішінде негізгі жүйке процестерінің типологиялық сипаттамаларымен (күш, тепе-теңдік және қозғалғыштық) туады. Бірақ бұл ерекшеліктер одан әрі физикалық және психикалық дамудың негізін ғана құрайды, ал өмірдің алғашқы айларынан бастап анықтаушы фактор баланың қоршаған ортасы мен тәрбиесі болып табылады. Сондықтан баланың көңілді, жағымды эмоционалдық күйі және толық физикалық және психикалық дамуы қамтамасыз етілетіндей жағдай жасау және оқытуды ұйымдастыру өте маңызды.
Дене тәрбиесі эстетикалық тәрбиені жүзеге асыруға да ықпал етеді. Дене жаттығуларын орындау барысында адамның қабылдау, эстетикалық ләззат алу, қимылдың сұлулығын, сымбаттылығын, мәнерлілігін түсіну және дұрыс бағалау қабілетін дамыту керек. Балалар үй-жайды жабдықтауға байланысты еңбек дағдыларын да игереді (ұзындыққа секіру үшін құмнан шұңқыр салу, мұз айдынын толтыру және т.б.).
Мектеп жасына дейінгі балалардың дене тәрбиесі мәселелерін шешу үшін мыналар қолданылады: гигиеналық факторлар, табиғаттың табиғи күштері, дене жаттығулары және басқа әдістер. Толық дене тәрбиесі барлық құралдарды кешенді пайдалану арқылы жүзеге асырылады, өйткені олардың әрқайсысы адам ағзасына әртүрлі әсер етеді.
Достарыңызбен бөлісу: |