2.3 Қалыптастырушы кезең
Мақсаты: балалардың оқуға деген қызығушылығын арттыру.
Біздің зерттеуіміздің міндеттерінің бірі-кіші оқушының танымдық қызығушылығын дамытатын практикалық әдістерді қолдана отырып, сыныптан тыс жұмыстарды әзірлеу және өткізу. Біз әзірлеген сыныптан тыс шараларды қолдану жас оқушыларға әдеби оқуға саналы көзқарасты қалыптастыруға және оқу іс-әрекетінде белсенділікті дамытуға мүмкіндік береді.
Қалыптастыру кезеңінде қажет:
1) А.С. Пушкин, н. н. Носов, С. В. Михалковтың шығармаларын зерттеу қажеттілігі туралы түсінік қалыптастыру;
2) бастауыш сынып оқушыларының әдеби оқуға тұрақты, танымдық қызығушылығын қалыптастыру; оқушыларды әдеби ойындар мен викториналарға қызықтыру;
3) оқушылардың жеке ерекшеліктері мен қабілеттерін ашу; достыққа, Отанға, орыс тіліне деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу, оқу сабақтарында алған әдеби білімдерін кеңейту және тереңдету.
Бұдан әрі біз әзірлеген іс-шаралар бағдарламасын ұсынамыз.
3-кесте қалыптастырушы кезеңдегі іс-шаралар бағдарламасы
№
|
Іс-шараның атауы
|
1
|
"А. С. Пушкиннің Ертегі әлемі" әдеби ойыны
|
2
|
Н. Н. Носовтың шығармалары бойынша әдеби викторина
|
3
|
С. В. Михалковтың шығармалары бойынша сөзжұмбақтар мен ребустарды шешу
|
4
|
"Сыныптан тыс іс-шаралардың пайдасы туралы" әңгіме.
|
Тәжірибе барысында Мен келесі іс-шараларды өткіздім: "А.С. Пушкиннің Ертегі әлемі" әдеби ойыны (1-қосымша), Н.Н. Носовтың шығармаларына арналған әдеби викторина (4-қосымша), сонымен қатар балалармен бірге С. В. Михалковтың шығармаларына арналған кроссвордтар (5-қосымша).
Бұл іс-шаралардың басты мақсаты балалардың оқуға деген қызығушылығын арттыру болды.
А. С. Пушкиннің Ертегі әлемі " әдеби ойыны
Мақсаттары: балалардың ертегілердің мазмұнын қалай меңгергенін, материалды еркін меңгергенін, олардың мағынасын түсінетіндігін, ертегі кейіпкерлері мен олардың іс-әрекеттерін сипаттай алатындығын тексеру; А.С. Пушкиннің ертегілері бізге не үйрететінін білу.
Әдеби ойын өткізерден бір күн бұрын біз балаларға үйде а.с. Пушкин, н.н. Носов, С. В. Михалков және басқалардың оқылған шығармаларынан сурет, қолөнер дайындауды сұрадық. Әдеби ойын барысында балалар жұмыстарының (суреттер, қолөнер, кітаптар) көрмесі ұйымдастырылды.
Біз ойынды "Лукоморье" және "Синеморье" білгірлерінің командаларын таныстырудан бастадық.
А. С. Пушкиннің ертегі әлеміне ену үшін Сіз сиқырлы сөздерді білуіңіз керек. Сондықтан балалар кезекпен сиқырлы сөздерді, сондай-ақ "Руслан мен Людмила"поэмасынан үзінділерді оқыды.
Балалар өз кезегінде ақынның туған күнін атап өту кезінде А.С. Пушкиннің ертегілерін неге жақсы көретіндерін айтты.
Дәстүрлі жаттығу кезінде балалар А. С. Пушкиннің шығармалары бойынша шығармашылық сұрақтарға белсенді жауап берді:
- Бұл жолдар қайдан шыққан?
"Терезенің астындағы үш қыз кешке айналды ..." (патша Солтан туралы ертегі")
- "Патша Солтан туралы ертегілердің" толық атауын кім біледі?
("Патша Солтан туралы ертегі, оның ұлы қуатты және даңқты батыр ханзада Гвидон Солтанович және әдемі ханшайым Аққу туралы")
- Бұл білмеймін, Петушок, отыру арналған спице?
("Кири-ку-ку! Оның жағында жатып, патшалық!»)
- Балықшы мен балық туралы ертегінің басталуын кім есіне алады?
("Өмір сүрген шал со старухой у самого синего моря.....»)
- Патшайым сиқырлы Айнаға қандай сөздермен жүгінді?
("Менің Нұрым, айна, айт, Иә, шындықты айт: Мен әлемдегі барлық жақсы, барлық қызғылт және ақшылмын")
- Князь Гвидонның аққу ханшайымы даңқты Салтанның патшалығына жасырын барған кезде кімге айналды? (Қр, аз салмақты атап көрсетеді, ұшып, арасын)
- А. С. Пушкин аққу ханшайымын қалай суреттеді?
("Ай қиғаш астында жарқырайды, ал маңдайда жұлдыз жанып тұр ... »)
- Князь Гвидон аралындағы кеме жасаушылар қандай ғажайыптарды көрді? (Ақуыз, құрылысы мен маңызы, царевну-лебедь, дивный град.)
Балалар А.С. Пушкиннің шығармаларынан ертегі кейіпкерлеріне сипаттама берілген және оның ертегілерінде жақсылық қалай жеңетіні көрсетілген ертегі жеделхаттарымен танысты.
А. С. Пушкиннің ертегілеріндегі табиғат күштері жанды, жанды, ол оларға адами қасиеттер берді. Мұнда балалар есіне алды (толқын – "Сен менің толқынымсың..."; күн - " біздің күн! Сіз барасыз..."; ай - " Ай, ай, менің досым! Алтын жалатылған мүйіз!"; Жел - " жел, жел, сен құдіретсің, Сен бұлттың отарын қуып жүрсің ... »
Мереке соңында барлық балалар сахнаға шықты. Жеңімпаз команда марапатталып, екінші команда мен белсенді қатысушыларға сыйлықтар берілді. Іс-шараға ата-аналардан бірнеше адам қатысты, сондықтан іс-шара ата-аналармен шай ішумен аяқталды.
Н.Н. Носовтың шығармашылығы бойынша әдеби ойын-викторина. Мақсаты: оқуға деген қызығушылықты дамыту.
Міндеттері: Н. Носовтың шығармалары бойынша оқушылардың ой-өрісін кеңейту; тапқырлықты, тапқырлықты, эрудицияны дамыту; оқуға деген сүйіспеншілікті тәрбиелеу,әр баланың іс-әрекетінде белсенділікке ықпал ету (топтық жұмыс).
Бұл ойынды өткізер алдында біз демалыс күндері жігіттерден Н. Н. Носовтың шығармаларын оқуды өтіндік
Викторинаға үш команда қатысты: ойыншылар, қиялшылар, бағбандар. Викторинаның барлық сұрақтары Н. Носовтың шығармаларымен байланысты.
Ойын-викторинаны біз Н. Носовтың өмірбаянынан бастадық, содан кейін викторинаны конкурстар түрінде өткіздік: "жылыну", "Николай Носовтың шығармалары мен батырларын еске ал" байқауларын өткізу кезінде мен кітаптан кішкене бөлшектерді оқыдым, ал балалар шығарманың атауы мен кейіпкерлерін еске алуы керек еді.
Сайыстар өте қызықты өтті:" Не артық", онда ұсынылған шығармада қандай зат артық екенін анықтау қажет болды;" хат", онда әңгіменің атын және хат жазған кейіпкердің атын жазу керек болды;" кейіпкерлерді жинаңыз", онда сол жақтағы тақтада әңгіме атаулары, оң жақта кейіпкерлер жазылған. Көрсеткілер атауларды кейіпкерлермен байланыстыруы керек еді. Командаларға әңгіме кейіпкерлері араласқан тапсырма салынған конверт беріледі.
Викторина ойынының соңында біз Николай Носовтың шығармалары бойынша блиц-сауалнама жүргіздік.
Н. Носовтың кітаптары бойынша саяхатымыз осылай аяқталды. Әрине, осындай қысқа мерзімде ол жазған барлық кітаптарды есте сақтау мүмкін емес. Балалар олармен өздері таныса алады.
Келесі сыныптан тыс іс-шара Сергей Михалковтың шығармалары бойынша кроссвордтар мен ребустарды шешуге арналды.
Балалар осы іс-шараларға белсенді қатысты, олар қызығушылық танытты, оларды мүмкіндігінше жиі өткізуді сұрады.
Атқарылған жұмыс қорытындысында "сыныптан тыс іс-шаралардың пайдасы туралы"тақырыбында әңгіме өткізілді. Біз мынадай мәселелерді қозғадық:
1) сыныптан тыс жұмыс дегеніміз не?
2) сыныптан тыс жұмыс оқушылардың шығармашылығын дамытуға, оларды салауатты өмір салтына баулуға, кәсіби өзін-өзі анықтауға жәрдемдесуге, оларды қоғам өміріне бейімдеуге бағытталған.
3) сыныптан тыс жұмыстардың әртүрлі формалары болуы мүмкін: клубтар, үйірмелер, конкурстар, жарыстар, әңгімелер, кештер, қойылымдарға қатысу, қызықты адамдармен кездесулер.
4) оқушылар сыныптан тыс жұмыстарға өз еркімен қатысуы керек.
5) оқушының сыныптан тыс жұмысының нәтижелері балмен емес, есеп беру концерттері, кештер, қабырға газетін шығару, радиохабар және т. б. түрінде бағаланады.
6) сыныптан тыс жұмыстың мазмұны мен формасы оқушылардың қалауы мен қызығушылығына негізделуі керек.
7) сыныптан тыс жұмыстар тұрақты болуы керек, мысалы, аптасына бір рет, екі аптада бір рет, айына бір рет.
8) сыныптан тыс жұмыстардың әртүрлі түрлері баланың өзін-өзі тануына, өзін-өзі бағалауды арттыруға, өзіне деген сенімділікті арттыруға көмектеседі.
9) сыныптан тыс жұмыстарға қатыса отырып, балалар өздерінің шығармашылық қабілеттерін ашады, сондай-ақ ұжымда өмір сүруге, бір-бірімен ынтымақтасуға, достарына қамқорлық жасауға үйренеді.
Оқушылар әдеби оқудағы сыныптан тыс жұмыстардың пайдасы туралы ойлайды (балалардың пікірлері түпнұсқада келтірілген).
Ахмедов Магомед: бұрын мектептен келіп, Мен компьютерді қосып, әртүрлі ойындар ойнай бастадым, мысалы," жарыс"," Стратегия " және т. б. қазіргі уақытта сыныптан тыс жұмыстардан кейін мен көп оқи бастадым, өйткені викторинаның көптеген сұрақтарына жауап бере алмадым және сыныптастарымның алдында ұялдым.
Гасанова Мадина: мен бос уақытымды компьютерге және теледидарды көруге арнадым, әдеби ойын мен викторинадан кейін басқа да қызықты және пайдалы іс-шаралар бар екенін түсіндім. Мен оқуға көбірек уақыт бөле бастадым және жақсы оқи бастағанымды байқадым.
Хизриев Махмуд: сыныптан тыс сабақтарда мен көп нәрсе білдім, енді әдеби үйірменің мүшесі болғым келеді.
Османов Абдул: маған өткізілген іс-шаралар ұнады, өте қызықты болды. Мен көп нәрсені білдім.
Рашидов Исрапил: сыныптан тыс шаралардан кейін мен сынып оқушыларымен көбірек сөйлесе бастадым, бірге сабақ жасай бастадық, ортақ мүдделеріміз пайда болды.
Магомедова Альбина: іс-шаралардан кейін мен кітап оқуға көбірек уақыт бөле бастадым және жақсы бағалар алдым.
Осылайша, біз балалардың жауаптары сабақтардың сөзсіз пайдасын көрсетеді деген қорытындыға келдік. Балалар ертегілердің мазмұнын әлдеқайда жақсы білді, материалды еркін игерді, олардың мағынасын түсінді, ертегі кейіпкерлері мен олардың әрекеттерін сипаттай алады. Оқушылардың негізгі бөлігі сұраққа жауап бере алады: А.С. Пушкиннің ертегілері бізге не үйретеді.
Достарыңызбен бөлісу: |