| Ашық рай. (Indicative Mood). Ашық рай істі реальді етіп, бұйрық рай істі орындауға бұйрықты білдірсе, ал шарртты рай ирреальді, қалайтын немесе шындыққа қарсылықты гипотетикалық істі білдіреді. Осы райлардың ішінде ашық рай арнайы формасы жоқ рай болып табылады. Ол барлық шақ формаларын қамти береді. Indifinite, Continuous, Perfect және Perfect Continuous шақ формаларында қолданып, активті және ырықсыз етісте де қолданылады. Ашық рай арқылы білдірілетін іс-әрекет реальді өткенде болған, қазірде болып жатқан және келешекте болатын мәнге ие. Сондықтан да Г.Суит оны fact mood деп атайды. Оның реальді модальді мағынасы тек реңк қана болып саналып, шартты рай мен бұйрық райға қарағанда модальділік мағынасы нөлге теңеледі. Модальділік категорияның көптеген тәсілдер мен жолдар арқылы берілетінінбілеміз, сондықтан да грамматикалық тәсіл арқылы берілетін модальділік реальділік немесе ирреальділік тарапынан қалып, немесе іс-әрекет мағынасында етістік формалары арқылы беріледі [87].
Мысалы, Dorian did not answer for a few moments [100,56].
Кеңес одағының ғалымы А.И.Смирнитский ағылшын тілінің төрт райы бар деген концепциясы кеңінен таралған. Ол шартты райды Subjunctive I, Subjunctive II деп бөледі.
Алдында айтып кеткендей шартты райды өз ішіне бөлу классификациясы дұрыс нәтиже бермегендіктен, барлық іс-әрекеттердің гипотетикалық мағынасын шартты рай деп қарастырған жөн. Осы көзқарасты жақтайтын ғаламдардың қатарына Б.А. Ильиш, В.Н. Жигадло, И.П. Иванова, Л.Л.Иофик, Б.С. Хаймович және Б.И. Роговская [99].
Достарыңызбен бөлісу: |
