Интернетті ата-аналық бақылау  3. Интернетке тәуелділік қаупінен балаларды  қалай қорғауға болатыны туралы ата-анаға  нұсқаулық

84 
2. Салауатты және қауіпсіз өмір салтын 
қалыптастыру бағдарламасы 
3. Ата-аналарға кеңес 
№8-кейс 
Отбасы құқығы 
Мақсаты: 
Отбасы 
құқығының 
әрекеттегі 
нормасын біліммен қамтамасыз ету 
Кейс жоспары: 
1. Отбасылық заңдылықтардың Қазақстандық 
нормативтік қоры 
2. Ата-ана мен бала арасында қалыптасатын ата-
аналық құқықтық қатынас 
 
Мектеп педагог-психологының отбасымен жұмысы 
- Мектептің әр деңгейіндегі оқушылардың ата-аналарына арналған 
тақырыптар тізімін әзірлеу. Төменде ұсынылған тақырыптар тізімін пайдалануға 
болады. 
Бастауыш сынып оқушыларының ата-аналары үшін білім берудің 
индикативті тізімі: 
1. Мектеп оқушысының мектепте және отбасында өзін-өзі ұстау 
ережелері. 
2. Жеке гигиена және күнделікті тәртіп. 
3. Қоғамдық орындарда, отбасында өзін-өзі ұстау мәдениеті. 
4. Сырт келбетінің мәдениеті. 
5. Баланы үйдегі және көшедегі қылмыстық шабуылдардан қалай 
қорғауға болады. 
6. Бастауыш сынып оқушысының психологиялық жас ерекшеліктері. 
7. Балаларды мейірімді болуға үйрету. Әдептілік әліппесі. 
8. Өсіп келе жатқан ағзаға никотиннің қауіпі. 
9. Балаларыңыздың бос уақыты. 
10. Бала тәрбиесі үшіна ата-ананың жауапкершілігі. 
11. Баланың оқуын бақылауға, үй жұмысын орындауына қалай 
көмектесуге болады? 
12. Жаңа әлеуметтік жағдайларға бейімделу. 
Негізіг орта мектеп оқушыларының ата-аналарын ағартуға арналған 
үлгілік тақырыптар тізбесі: 
1. Оқушының адамгершілік кодексі. Мектептегі және үйдегі талаптардың 
бірізділігі. 
2. Отбасындағы қарым-қатынас: қақтығыстарды азайту және қажет 
болған жағдайда көмекке келу мүмкіндігі. 
3. Балаларға қауіпсіз мінез-құлық ережелерін қалай үйретуге болады? 
4. Алкогольдің өсіп келе жатқан ағзаға зияны. 
5. Құқық бұзушылықтардың алдын алу. 
6. Адамзат ортасындағы тұлға. Басқалармен қарым-қатынас. 
7. Имидж көрінісінің бірі – сырт-келбет мәдениетін үйрету. 
8. Балаға психикалық стресстен арылуға көмектесу. 
9. Нашақорлық пен уытқұмарлық мәселесі. 

85 
10. Жасөспірімдік кезең проблемасы. 
11. Балаға білім алуға көмектесу. 
12. Жасөспірімнің бос уақыты және құрдастарымен бейресми қарым-
қатынас. 
13. Ата-аналардың балаларды тәрбиелеу мен оқытуға құқықтары, 
міндеттері мен жауапкершілігі. 
Жоғары сынып оқушыларының беру ата-аналарына арналған білім беру 
тақырыптарының үлгі тізімі: 
1. Құқық қорғау органдарының қызметкерлерімен өзара қарым-қатынас. 
Сіздің құқықтарыңыз. 
2. Түлектерге емтихан тапсыруға қиналмай қалай көмектесуге болады. 
3. Табысқа қалай жетуге болады. Іскер адамның мәдениеті. 
4. Стресстік жағдайдағы мінез-құлық тактикасын үйрету. 
5. ЖИТС және жыныс аурулары. 
6. Ұлдар мен қыздардың қарым-қатынасы. 
7. Ересек балалармен қарым-қатынас мәдениеті. Психо-жас 
ерекшеліктері. 
8. Мамандық таңдау. 
Ата-анаға педагогикалық ағарту жұмыстарын жүргізу әдістері: 
- Отбасылық мәселелерді топпен талқылау және оның бір шешімін табу 
әрекеті арқылы педагог-психолог жүргізетін ата-анаға арналған семинарлар 
дәрістер; 
- Топтық тренингтер қиын өмірлік жағдайлардағы сындарлы шешімді 
үйретеді;
- Мұнда қатысушылар эмоционалды түрде әрекет етуге және өз 
проблемалары арқылы саналы түрде жұмыс істеуге мүмкіндік алады; 
- Отбасылық клуб. Бұл жұмыс формасы тек ата-аналармен эмоционалды 
байланыс орнатуға ғана емес, сонымен қатар объективті бірлескен іс-шаралар 
негізінде ата-ана мен бала арасындағы қарым-қатынасты жақсартуға да 
көмектеседі, тіпті балалар мен ата-аналарға арналған заманауи үйірме де бола 
алады. Көрмелерді ұйымдастыру және өткізу клуб жұмысының қажетті 
элементі болып табылады. 
- Ата-ана клубы – бала тәрбиесінде ата-ана мен мұғалім арасында тығыз 
байланыс орнатуға көмектесетін бұл жұмыс формасы. Бұл клуб – оқу-тәрбие 
мәселесінде теориялық білім алатын ата-аналар мектебі болып табылады.
Ата-ана клубының бағдарламасы – қарым-қатынастың әртүрлі формасының 
қамтитын жүйелі жұмыстың сипаттамасы.
- тренингтер (мысалы, «Бала мен ата-ананың үйлесімді қарым-қатынасы» 
тренингі); 
- семинарлар (мысалы «Бала және оның психологиялық денсаулығы», 
«Бастауыш сынып оқушысының тұлғалық дамуы», «Ынталандыру мен 
жазалау»); 
- практикумдар (мысалы, «Баланың озбыр қылығы»); 

86 
- «Отбасындағы мамандық», «Денсаулық мектебі» және т.б. жобалар;
- мұражайға, циркке және зоосаябаққа танымдық саяхат; 
- дәстүрлі мейрамдар: «Әкешім, анашым және мен – ынтымақты 
отбасымыз», «Күзгі балл», «Сәлем, Жаз!», «Түлектер кеші»; 
- көрмелер ұйымдастыру және бару (аудандық, қалалық, облыстық 
сәндік-қолданбалы өнер көрмесі, суретшілердің көрмелері); 
- қайырымдылық шаралары («Әр балаға Наурыз сыйлығы» және т.б.); 
- шеберлік сыныбы («Отбасында демалысты қалай ұйымдастыруға 
болады»); 
- білім беру проблемалары бойынша пікірталас-рефлексия; 
- ата-аналарға педагогикалық мәдениетті жақсартудың қызықты 
формалары. Ол жаймашуақ атмосферада өтеді, барлығына проблемаларды 
талқылауға қосылуға мүмкіндік береді, жинақталған тәжірибеге сүйене 
отырып, фактілер мен құбылыстарды жан-жақты талдау қабілетін 
қалыптастыруға ықпал етеді. Отбасы мен мектептегі шиеленістерді шешуге 
қатысушылар өздері үшін ең қызықты сұрақтарды топтарға бөле отырып 
тұжырымдай алады, содан кейін олардың арасынан талқылауды бастайтын 
сұрақтарды ұжымдық түрде таңдай алады. Алдымен таңдалған сұрақтарды 
топтарда талқылап, содан кейін олардың пікірлерін ұжымдық рефлексияға 
шығарған жөн. Бұл әдіс барлығына ең сенімді пікірді іздеуге қосуға мүмкіндік 
береді, ата-аналарға қызығушылық танытуға көмектеседі, барлығына өз ойын 
білдіруге мүмкіндік береді. Шиеленістердің нәтижелерін қорытындылау үшін 
мұғалімге немесе ата-аналардың біріне арнайы дереккөздерді қолдана отырып 
жалпылама хабарлама дайындауға болады. 
Дискуссия, пікірталас тақырыбы сыныптың, отбасылардың өмірі, 
спектакльдер немесе бірге көрген фильмдер болуы мүмкін. 
Өзара ынтымақтастық әрекет – бұл ата-аналарға арналған жадынама, 
шақыру, құттықтау, алғыс айтуды дамытуды қамтитын форма. 
- Ата-аналар конференциясы, форумы, конгресс. Форма бала тәрбиесі 
туралы білімді кеңейту, тереңдету және бекітуді қамтамасыз ететін 
педагогикалық білім. Балалардың тәрбиесіндегі тәжірибе алмасуға арналған 
конференциялар, теориялық тақырыптарға арналған конференциялар, ең 
маңызды және нәтижелісі - сол проблема әр түрлі көзқарас тұрғысынан 
қарастырылады.
Конференциялар жылына бір рет өткізіледі, мұқият дайындықты қажет 
етеді және ата-аналардың белсенді қатысуын көздейді.
Конференцияның сәттілігі ата-аналардың әдебиеттерді талдау, олардың 
тәжірибесін түсіну және қорыту бойынша өзіндік жұмысына және сыни білім 
негізінде оқу процесін бағалай білуіне байланысты. Олар үшін оқушылар 
шығармаларының көрмелері, көркемөнерпаздардың концерттері дайындалуда. 
Конференцияның тақырыптары нақты болуы керек, мысалы: «Бала өміріндегі 
ойын», «Отбасындағы жасөспірімдерді адамгершілікке тәрбиелеу», «Жақсы 
ата-аналар. Олар кім?» және т.б. 
Консультациялар (тақырыптық және жеке) ата-аналардың өздерінің 
өтініштері бойынша көбіне құпия түрде және жедел шешімдерді қажет ететін 

87 
мәселелер туындаған жағдайда өткізіледі. Ата-аналармен қарым-қатынас 
кезінде мұғалім максималды әдептілік танытуы керек. Ата-аналарды ұлдарына 
немесе қыздарына қатысты өз міндеттерін орындамағандарын меңзеп, ұятқа 
қалдыруға болмайды.
Мұғалімнің тәсілдемесі келесідей болуы тиіс: «Біз жалпы проблемаға тап 
болдық. Оны шешу үшін не істей аламыз?» деп сұрайды. Табысты кеңес 
берудің принциптері - сенімді қарым-қатынас, өзара сыйластық, қызығушылық, 
құзыреттілік. 
- Мұғалімдер мен ата-аналар арасындағы шығармашылық кездесулер 
құруға мүмкіндік береді. 
Отбасылар мен білім беру ұйымдарының одан әрі өзара әрекеттесуінің 
шарттары, ата-аналарды білім беру ұйымының оқу процесіне тарту, ата-аналар 
мен мұғалімдердің шығармашылық қабілеттерін анықтау. 
- Әлеуметтік-психологиялық тренингтер – жұмыс істеудің белсенді түрі 
өз баласымен өзара әрекеттесуді өзгерткісі келетін, оны ашық етіп жасағысы 
келетін ата-аналар. 
- Отбасы туралы социологиялық деректерді жинау мақсатында ата-
аналарға сауалнама жүргізіледі. Соның негізінде оқушылардың әлеуметтік 
портреті құрастырылады. 
- Отбасылық мерекелер, отбасылық дастархан, байқаулар. Бұл тегін 
бейресми қарым-қатынас – бұл білім беру процесіне қатысушылардың 
барлығының қарым-қатынасында өзара сенімділік, түсіністік пен жылы қарым-
қатынас 
құруға 
ықпал ететін, 
отбасымен 
өзара 
әрекеттесу 
мен 
ынтымақтастықтың кең таралған және тиімді түрі. 

жүктеу/скачать 5.22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: