264
ойынды мектеп оқушылары үлкен қызығушылықпен ойнайды. Бүгінде балалар
мен жасөспірімдер арасында тоғызқұмалақтан жарыстар ұйымдастырылып
турнирлер өткізілуде. Балалардың бойында тапқырлық, ойлау жылдамдығы,
ептілік, түйсік және т.б. сияқты қасиеттерді дамытады [30].
Сонымен бірге
дене бітімдерін шынықтыруға, ширықтыруға, ептілікке,
жылдамдыққа, қырағылыққа тәрбиелейтін ұлттық ойындарды, спорттық ойын-
сауықтарды айта кету керек.
Асық – балалық шақтың символы. Қазіргі кезде асық ойыны бойынша
турнирлер, мектептердегі әртүрлі іс – шараларда немесе спартакиадаларда
өткізіледі, бірақ бұл асық ойыны ерекше күндерге
ғана арналған дегенді
білдірмейді, оны әркім ойнай алады, бастысы-тек қажетті асық жиынтығы
болуы керек. Бұл ойын балалрдың дене бітімдерін шынықтыруға,
ширықтыруға, ептілікке, жылдамдыққа, қырағылыққа тәрбиелейді.
Алты бақан – қазақтың ұлттық ойыны. Бұл халқымыздың салтанатының
немесе мерекесінің өзгермейтін ойын-сауықтарының бірі, Сондай-ақ ән айтып,
көңіл көтеруге болатын жастардың сүйікті кездесу орны.
Әткеншекті орнату
үшін биіктігі 3-4 метр болатын алты бөрене, жалпақ тірек және үш арқан
қолданылады. «Алтыбақан» әткеншегінде екі-екіден тербеледі, көбінесе қызбен
бірге жас жігіт. Қалған қатысушылар ән айтып, әзіл айтып, әткеншектегі
жастарды жігерлендірді.
Қазан – бұл жазда көкте, қыста мұзда ойнауға болатын ойын. Ойынға 3-
тен 10-ға дейін адам қатыса алады. Ойын шарттарына сәйкес жерге немесе мұз
үстіне шеңбер сызылады. Жүргізушіден басқа
барлық қатысушылар осы
шеңберде, ал жүргізуші шеңбердің сыртында тұрады. Шеңбердің ортасында
кішкене шұңқыр алдын-ала ойылады, сонымен қоса әр қатысушының алдына да
бір кішкене шұңқыр ойылады. Әрбір қатысушы, жүргізушімен қоса
қолындарына таяқ ұстайды. Сондай-ақ ойын үшін радиусы 7-10
сантиметр
болатын ағаш доп қажет болады. Жүргізуші допты таяқпен орталық тесікке
апаруға тырысады, ал ойынның қалған мүшелері тесікті өз таяқтарымен
қорғайды және доптың шұңқырға түсуіне жол бермейді. Егер ойынға қатысушы
шарды қаға алмай, өз шұңқырын қорғай алмаса (ол үшін
оған таяқшаның бір
ұшын қою керек), оны жүргізуші алады (сол жолмен). Жеңілген ойыншы
жүргізуші болады және ойын қайта жалғасады. Егер жүргізуші допты орталық
шұңқырға енгізе алса, ойынның барлық қатысушылары тез ойын ауыстырулары
керек. Жүгіру кезінде жүргізуші біреудің шұңқырын алуға тырысады. Ойынды
шұңқырсыз бос қалған қатысушы жалғастырады.
Айгөлек – балалар мен жасөспірімдерге арналған қазақтың ұлттық ойыны.
Қатысушылар қолдарынан ұстап, бір-біріне қарсы екі қатарға тұрады. Кез-
келген топ ойынды әнмен бастайды, содан кейін қарама-қарсы қатардағы
ойынға қатысушылардың бірінің аты аталады.
Аты аталған ойыншы бірінші
қатарды бұзуы тиіс. Егер сәтті болса, ол ойыншылардың кез-келгенін өз тобына
апарады, әйтпесе ол қарсыластарда қалады. Ойын топтардың бірі барлық
ойыншыларын жоғалтқанға дейін жалғасады.
Достарыңызбен бөлісу: