Практикалық сабақтың тақырыбы: Жердің сандық және сапалық есебі
Сабақтың жоспары:
1. Есепке алу түрлері
2. Есепке алу материалдарын жіктеу
Сабақтың мақсаты: Есепке алу кезіндегі тексерулер.
Қажетті жер-кадастрлық ақпаратты жерді зерттеудің әр түрлі материалдары қамтамасыз етеді, олардың міндеті жер алқаптарының нақты жағдайын анықтау және болашақта оларды неғұрлым қарқынды пайдалану мүмкіндігін анықтау болып табылады.
Тексерулер екі түрге бөлінеді: агрошаруашылық және арнайы.
Агрошаруашылық зерттеулер сыртқы белгілері және шаруашылық пайдалану деректері бойынша жердің сапалық жай-күйі туралы қажетті мәліметтер алуды қамтамасыз етеді. Жерді пайдалануды тексеру кезінде әрбір жер учаскесіне топырақтың түрі, механикалық құрамы, қарашірік қабатының тереңдігі, қышқылдық дәрежесі, тастармен ластануы, ылғалдығы, жер асты суларының деңгейі, эрозияға ұшырау, беткейлердің көлбеуі, машина-трактормен өңдеуге жарамдылығы және топырақ құнарлылығының дәрежесін және жерді неғұрлым ұтымды пайдалану мүмкіндігін айқындайтын басқа да көрсеткіштер бойынша сипаттама беріледі.
Алайда, агрошаруашылық зерттеулер жерді пайдаланудың толық сипаттамасын бермейді, сондықтан агрошаруашылықтан басқа, топырақтық, агрохимиялық, мелиоративтік және геоботаникалық жерлерді арнайы зерттеу жүргізіледі. Топырақтық зерттеу топырақтың негізгі табиғи қасиеттері бойынша содан кейін оларды бағалау кезінде пайдаланылатын сандық көрсеткіштерді алу мақсатында жүргізіледі. Топырақты зерттеу көрсеткіштері далалық және зертханалық талдаулар нәтижесінде алынады. Агрохимиялық зерттеулер топырақтың қоректік заттармен қамтамасыз етілуіне сипаттама береді. Жер асты суларының тереңдігі және олардың ылғалдану дәрежесі бойынша жерді сипаттау үшін мелиорациялық зерттеулер жүргізіледі. Геоботаникалық зерттеулер табиғи жем-шөп алқаптарының құрамы мен сапасы бойынша сипаттамасын қамтамасыз етеді. Бұл ретте жем-шөп алқаптарының типтерін жіктеу жүргізіледі, жем-шөп сипаттамасы беріледі және т. б.
Жер көлемін есепке алу кезінде жер қорының жалпы алаңын, жер санаттарын, әкімшілік бірліктердің аумақтарын, жер пайдалану мен жер иеліктерін анықтап қана қоймай, мелиорацияланатын жерлердің алаңдары, алқаптардың түрлері мен кіші түрлері туралы мәліметтер алады. Жерді есепке алу электрондық-графикалық тәсілмен және жердің қолданыстағы сыныптамасына сәйкес анықталған қатерсіз жоспарлы-картографиялық материалдардағы және ағымдағы деректердегі жер алқаптарының нақты мөлшері мен жай-күйі бойынша жүргізілетіні маңызды болып табылады.
Жер қорының барлық жерлері жер түрлеріне (ауылшаруашылық және ауылшаруашылық емес жерлер), жер түрлері мен кіші түрлеріне бөлінеді.
Егістік жерлерге мелиорацияланған егістік және мелиорацияланбаған егістік сияқты түрлері кіреді. Әрбір түр мынадай кіші түрлерді қамтиды: таза егістік, тасты егістік жер; тұзды және сортаң егістік; су, жел және ирригациялық эрозияға ұшыраған егістік жер; бұталармен толып кеткен егістік жер; суланған және батпақты егістік және т.б., Көпжылдық екпелер суарылмайтын көпжылдық екпелер және суармалы көпжылдық екпелер сияқты түрлерді қамтиды. Кіші түрлері: бақтар, жүзімдіктер, жидектер, жеміс питомниктері, плантациялар (дәрілік, гүлді, сәндік, арнайы техникалық дақылдар және т.б.).
Шабындықтардың түрлері: су басқан, құрғақ, батпақты. Шабындықтардың кіші түрлеріне таза, мәдени, түбегейлі жақсартылған, бұталы, зиянды, жеуге болмайтын және улы өсімдіктер өсетін шабындықтар жатады.
Жайылымдар су басқан, құрғақ және батпақты болып бөлінеді. Жайылымдардың кіші түрлері - мәдени жайылымдар, түбегейлі және жер үсті жақсартылған жайылымдар, таза, бұталы, зиянды және улы шөптермен ластанған. Әсіресе таулы жайылымдар, суландырылған, қысқы жайылымдар ескеріледі.
Достарыңызбен бөлісу: |