Білім беру бағдарламасы білім алушыларына ш ымкент, 2023 Мазмұны
жүктеу/скачать 439.92 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 11 Практикалық сабақ
| Тыңайған жерлер егістік жер сияқты түрлерге бөлінеді.
Жолдар мен өткелдер, құрылыстар мен аулалар, көшелер мен алаңдар, құмдар, жыралар, мұздықтар алып жатқан жерлер, пайдалы қазбаларды игеру кезінде бұзылған жерлер, көшкіндер, шөгінділер, сазды және қиыршық тасты беттер, қиыршық тастар алып жатқан жерлер және ауыл шаруашылығында пайдаланылмайтын өзге де жерлер жеке ескеріледі.Суармалы және құрғатылған жерлердегі алқаптар ерекше шаруашылық құндылыққа ие. Жерді есепке алу кезіндегі ең маңызды және күрделі мәселе-жердің сапасын табиғи ресурс ретінде және өндіріс құралы ретінде анықтау және белгілеу, бұл, ең алдымен, жердің мәнін толық білдіретін топырақ бойынша жіктеуді қажет етеді. Топырақ негізінен шығу тегі мен дамуы бойынша ерекшеленеді. Сондықтан, жерді есепке алу кезінде топырақтың белгілі бір тобы және жердің жіктелуі қолданылады. Топырақтың сапасын сипаттау үшін топырақ сорттарының алуан түрлілігіне байланысты топырақты есепке алу кезінде олар әр табиғи-экономикалық аймақтың топырақ жамылғысына тән топтарға біріктіріледі. Барлығы шамасымен 350 топырақ тобы бар. Топырақтың қасиеттеріне байланысты топтар кіші топтарға бөлінеді: - механикалық құрамы бойынша 6 кіші топқа (сазды және ауыр сазды, сазды, жеңіл сазды, құмайт және құмды); - тасты дәрежесі бойынша 4 кіші топқа (аз тасты, орташа тасты, көп тасты және өте тасты); - жердің беткейлері бойынша 4 кіші топқа (жазық беткейлер 5°-тан 8-10° - қа дейін; көлбеу-тік беткейлер 10° - тан 12-15° - қа дейін); - эрозияға және дефляцияға ұшырау, батпақтану, тұздану, сортаңдану бойынша 3 кіші топқа (әлсіз, орташа, қатты). Өндіріс құралы ретінде жердің сапасы тек топырақтармен ғана емес, сонымен қатар басқа да табиғи факторлармен (климат, жер бедері және т.б.), сондай-ақ адамның экономикалық белсенділігімен де анықталады. Сондықтан, жер сапасын есепке алу кезінде жер қорының құрамына арнайы санаттар, аймақтық типтер, класстар, кіші класстар және жер түрлері бөлінеді. Жердің сапасы бойынша келесідей түрлерге бөлуге болады: 1.Негізінен егістік маңызы бар жерлер; 2.Негізінен шабындық маңызы бар жерлер; 3. Мелиорациядан кейін шабындық және егістік үшін пайдаланылуы мүмкін жайылымдық жерлер; 4. Жергілікті мелиорациядан кейін ғана ауыл шаруашылығы алқаптары үшін пайдаланылуы мүмкін мелиорациялық қордың жерлері; 5. Ауыл шаруашылығы алқаптары үшін аз жарамды жерлер; 6.Ауыл шаруашылығы алқаптарына жарамсыз жерлер; 7. Бұзылған жерлер. № 11 Практикалық сабақ жүктеу/скачать 439.92 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|