Білім беру бағдарламасы бойынша студенттерге арналған «Ақпараттық коммуникациялық технологиялар»



Pdf көрінісі
бет58/123
Дата04.04.2024
өлшемі3.3 Mb.
#497627
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   123
dq7As3HU6Ry4qwd6jMwI5cm4rMOXzSwTobGFoeXw

Зиянды бағдарламалар 
Вирус. Бұл Пайдаланушының келісімінсіз орнатылған бағдарламаларға енгізілген 
өздігінен ойнатылатын бағдарламалық код. Вирустарды жұқтыратын заттардың түріне, 
жұқтыру əдістеріне жəне құрбандарды таңдауға қарай бөлуге болады. Вирустарды бірнеше 
жолмен алуға болады: зиянды сілтемені немесе белгісіз электрондық поштадағы файлды 
басудан бастап, зиянды сайттағы инфекцияға дейін. Бұл жағдайда вирус, ең алдымен
операциялық жүйеге зиян келтіруге бағытталған көптеген əртүрлі тапсырмаларды орындай 
алады. Қазіргі уақытта вирустар өте сирек кездеседі, өйткені зиянды бағдарламаны 
жасаушылар өз бағдарламаларын жəне олардың таралуын бақылауда ұстауға тырысады. 
Əйтпесе, вирус антивирустық компаниялардың қолына тез түседі. 
Құрт. Құрттар қандай да бір жолмен вирустар болып табылады, өйткені олар өздігінен 
көбейетін бағдарламалар негізінде жасалады. Алайда, құрттар бар файлдарды жұқтыра 
алмайды. Оның орнына, құрт компьютерде жеке файлмен орналасады жəне өзін одан əрі 
тарату үшін желідегі немесе жүйедегі осалдықтарды іздейді. Сондай - ақ, құрттарды жұқтыру 
əдісімен (электрондық пошта, мессенджерлер, файлдарды бөлісу жəне басқалар) бөлуге 
болады. Кейбір құрттар сақталған түрінде болады, файлдардың қатты дискісінде, ал 
кейбіреулері тек компьютердің жедел жадында орналасады. 
Троян. Өз іс-əрекетінде бұл вирус пен құрттарға қарама-қарсы. Ол заңды қолданба ретінде 
жүктеледі, бірақ мəлімделген функционалдылықтың орнына зиянкестерге қажет нəрсені 
жасайды. Трояндықтар өз аттарын атақты мифологиялықя алды, өйткені деструктивті 
элемент жүйеге қандай да бір пайдалы бағдарлама немесе утилита түрінде енеді. Трояндар 
өздігінен көбеймейді немесе таралмайды, олар өздігінен жүреді. Алайда, интернеттегі файл 
ақпаратының ұлғаюымен троян дербес компьютерге оңай ене алады. Бүгінгі таңда трояндар, 
мысалы, артқы есік (компьютерді басқаруға тырысатын троян) жəне жүктеуші троян (зиянды 
кодты жəбірленушінің компьютеріне орнатады) сияқты күрделі формаларға айналды. 
Руткит. Қазіргі əлемде руткит зиянды кодтың болуын жəне оның əрекеттерін 
пайдаланушыдан жəне орнатылған қорғаныс бағдарламалық жасақтамасынан жасыру үшін 
арнайы жасалған зиянды бағдарламалардың ерекше бөлігі болып табылады. Бұл руткиттің 
операциялық жүйемен тығыз интеграциясының арқасында мүмкін болады. Ал кейбір 
руткиттер амалдық жүйе жүктелмес бұрын жұмысын бастауы мүмкін. Олар буткиттер деп 
аталады. Алайда, зиянды заттардың бұл түрі қаншалықты дамығанына қарамастан, қазіргі 
заманғы күрделі антивирустық бағдарламалар руткиттердің барлық дерлік сорттарын 
анықтап, залалсыздандыра алады. 
Артқы есік (қашықтан басқару құралы). Артқы есік немесе RAT (remote administration 
tool) - бұл жүйелік əкімшіге немесе шабуылдаушыға пайдаланушының компьютерін 
қашықтықтан басқаруға мүмкіндік беретін қосымша. Белгілі бір артқы есіктің 
функционалдығына байланысты хакер орната алады жəбірленушінің компьютерінде кез- 
келген бағдарламалық жасақтаманы іске қосыңыз, барлық пернелерді басыңыз, кез-келген 
файлдарды жүктеңіз жəне сақтаңыз, микрофонды немесе камераны қосыңыз. Бір сөзбен 
айтқанда, жəбірленушінің компьютері мен ақпаратын бақылауға алыңыз. 
Жүктеуші. Зиянды бағдарламаның толық нұсқасын одан əрі жүктеу жəне орнату үшін 
қолданылатын кодтың бұл бөлігі. Жүктеуші жүйеге кіргеннен кейін электрондық пошта 


69 
тіркемесін сақтау арқылы немесе, мысалы, вирус жұққан көлікті қарау кезінде, ол қашықтағы 
серверге қосылады жəне барлық зиянды бағдарламаны жүктейді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   123




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет