Дәріс-1: Пәнге кіріспе. Биологиялық ресурстар



бет34/77
Дата08.09.2023
өлшемі343.62 Kb.
#476884
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   77
5.Лекциялық кешен

Дәрілік шикізаты.
Қастауышты әдетте астық тұқымдарын бастырғаннан кейін сорттайтын машина көмегімен бөліп жинайды. Сосын оны тез кептіреді, өте жұқа жайып, температурасы шамамен 40-50°С жағдайында кептіргіште кептіреді.
Қастауыштың склероциі (саңырауқұлак гифінің тығыздалып өрілген түрі) сопақ, 3 қырлы, ұзындығы - 1-3 см, жуандығы - 3-5 мм, сыртынан қоныр-күлгін. Склероцилер құрғақ майысып, иілмей, сынатын болуы керек. Сындырғанда сарғыштау болуы керек.
Қастауыш сақтауға тұрақсыз. Дұрыс кептірілмеген немесе ылғалды жерде сақтағанда, ол тез бүлінеді, майы ашып, жағымсыз триметиламиннің иісі шығады.
Агротехниканың жақсаруына байланысты қастауыш пайда болмайды, сондықтан қастауышты алу үшін арнайы шаруашылықтарда қара бидайдың оңашаланған егістерінде алынады. Ол үшін қара бидайдың масақтарын арнайы приборлар көмегімен кодиоспораларды су суспензиялары арқылы жұқтырады. Осылайша қастауышты жасанды жолмен өсіріп алу склероцилерді алып, олардағы эргоалкалойдтардың мөлшерін көбейтіп алуға мүмкіншілік береді.
Пайдаланылуы.
Қастауыш акушерлік-гинекологиялық практикада жатырдың тартылуын күшейтіп, жатырдан қан ағуды тоқтату үшін қолданылады.
Препараттар - сұйық экстракт, жаңа Гален препараты эрготал (алкалойдтар фосфаттарының жиынтығы) және кейбір алкалойдтардың тұздары.
Қастауыш алкалойдтары жатырдың бұлшық еттеріне әсер етіп қана қоймайды. Олардың седативтік және гипотензиялық қасиеттері бар. Сондықтан олар неврозды, қантамырлары түйілгенде, гипертониялық ауруға және т.б. ауруларды емдеуге қолданылады. Қастауыш алкалойдтарының осы қасиеттеріне байланысты олардан әртүрлі комплексті препараттар жасалады. Мысалы, 1) неогиноформа; 2) секабревин 3) беллоид-эрготоксин красавка (өсімдік) алкалойдтары және бутилэтилбарбитура қышқылы; 4) аклиман-эрготоксин, красавка алкалойдтары, фенобарбитал, бромизовал және теобромин және т.о. құралған тіркестер.
Қастауыш және одан жасалған препараттар улы. Астық дәндерін тартқанда ұнға қастауыш араласып кетсе, адам уланып қалуы мүмкін (эрготизм).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   77




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет