Дәріс сабақтарының конспектілері 1,2 ДӘріс негізгі жағдайлар. Таным мен шығармашылықтың методологиялық ғылыми негіздері
Ғылыми жұмыстың критериилері және тиімділігі
жүктеу/скачать 0.7 Mb.
|
| 2. Ғылыми жұмыстың критериилері және тиімділігі. ҒЗЖ енгізудегі тиімділік - бұл саладағы өндірістік өнімдегі жүзеге асатын және тірі еңбекті қысқартудағы көріністен шығатын қорытынды.
Ғылыми зерттеудің тиімділігі әртүрлі табиғатқа ие болуы мүмкін: экономикалық тиімділік (ұлттық кірістің өсуі, өндірістік өнімге кететін шығынның азаюы, ғылыми зерттеудегі шығынның азаюы және т.б.); әлеуметтік-экономикалық тиімділік (өндірістік еңбектің артуы, еңбек ауырлығының ликвидациясы, еңбек жағдайын уйымдастырудың санитарлы-гигиеналық, психологиялық жақсаруы, табиғатты қорғау, адамдардың денсаулығын сақтау және еңбекқорлығын артыру және т.б.); елдің айналыммүмкіндігін бекіту; ғылым пристижін арттыру және т.б. Жұмыс істеп тұрған және іске асатын еңбектің фактілік жылдық экономиясын ақшалай көрсетуді жылдық экономикалық тиімділік деп атайды. Жылдық экономикалық тиімділік жұмыстың біту сатысына сәйкес күтуші, болжамды, фактілік, потенциалды болы мүмкін. Болжамды (немесе жоспарлы) экономикалық тиімділік күтуші енгізу объектісінде үлкейтілген көрсеткіштер бойынша зерттеуді технико-эконоикалық негізде құру сатысында есептелінеді. Егер негізу көлемі тапсырыс берушімен кепілденеді, болмаса күтуші тиімділік кепілденген (гарантированный) деп аталады. Фактілік экономикалық тиімділік есеп беруші жылдың фактілік көрсеткіші және енгізуді жүзеге асыратын мекеме немесе ұжымдардың іске асатын нормалары бойынша енгізуден кейін игерумен есептелінеді. Потенциальды экономикалық тиімділік- бұл енгізудің мүмкінді көлемінде үлкейтілген көрсеткіші бойынша есептелінетін сумма. Бұл енгізуді кеңінен жан-жақты игеруді құруға және ақпараттар сапасына қызмет етеді. Ұжымды (бөлімдер, кафедралар, зертханалар, ҒЗИ, ЖОО) зерттеудің тиімділігі бір қызметкерді әртүрлі бағалайды. Бір ғылыми қызметкердің жұмысын бағалаудың тиімділігі басылымдар санымен, жаңа игерулермен, жұмысты үнемдеуімен және т.б. анықталынады. Басыламдар саны (мақалалар. Монографиялар, оқулықтар, оқу пособиелері және т.б.) ғылыми қызметкердің тиімділігін толық көрсетпейді. Кейде уақ басылым жұмыстарының көп санына қарағанда, басылым жұмыстарынының аз санында көп мағына болады. Жылына орындалған, ғылыми қызметкердің өндіруінің бағасын ҒЗЖ бағалайды. Ғылыми қызметкердің жаңа ҒЗЖ алынған патенттер және авторлық куәліктер санымен бағаланады. Ғалымның жұмысының цитируемасы басқа авторлардың оның басылым жұмыстарындағы сілтемелер санына байланысты бағаланады. жүктеу/скачать 0.7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|