2.2. Ағылшын тілін орта мектепте оқытудың әдістері
Мектептерде ағылшын тілін оқыту әдістемесі әрдайым бірдей және білім министрлігі бекітетін оқу бағдарламасына негізделген. Бұл жұмысымызда білім алушылардың ағылшын тілін үйренуге және әлеуметтік қызметке қызығушылығын дамыту бойынша жұмыс тәжірибесі ұсынылған.
Оқыту әдісі – оқыту мазмұнында қарастырылған білімді, іскерлікті және дағдыларды беру және игеру нәтижесінде мұғалім мен оқушылар арасындағы өзара іс-қимыл процесі.
Қалыптасқан дәстүр бойынша отандық педагогикада оқыту әдістері үш топқа бөлінеді:
1) Сөздік, көрнекі, практикалық (оқу материалын баяндау көзі бойынша).
2) Репродуктивті, түсіндірмелі-иллюстративті, зерттеу, проблемалық және т.б. зерртеу (оқу-танымдық іс-әрекет сипаты бойынша).
3) Индуктивті және дедуктивтік (оқу материалын баяндау және қабылдау логикасы бойынша);
Танымдық мотивтерді дамыту үшін әртүрлі әдістер мен тәсілдер қолдандық, олардың қатарына ертегі, сабақ өткізудің стандартты емес нысандары, оқылатын материалды ұсынудың ерекше нысандары, конкурстарға қатысу, зерттеу қызметі, жобалау жұмыстары, ағылшын тілінен сабақтан тыс жұмыстары кіреді.
Оқу – танымдық іс-әрекеттің тиімділігін бақылау әдісі үшін : ауызша, жазбаша тексерулер және білім, дағды мен дағдыны меңгеру нәтижелілігін өздігінен тексеруден өттік.
Оқу – танымдық қызметті ынталандыру әдістері үшін: білім, білік және дағдыларды меңгеруде мотивация, жауапкершілік, міндеттемелер, мүдделерді қалыптастырдық.
Оқыту практикасында оқу материалын қабылдаудың саналы дәрежесіне негізделген оқыту әдістерін анықтаудың басқа да тәсілдерін қолдандық: пассивті, белсенді, интерактивтік, эвристикалық және т.б. Бұл анықтамалар одан әрі нақтылауды талап етті, өйткені оқыту процесі пассивті бола алмайды және оқушылар үшін әрқашан ашылым болып табылмайды.
Пассивті оқыту әдісі
Пассивті әдіс – бұл жерде біз негізгі әрекет етуші тұлға және сабақ барысын басқарушы болып табыламыз, ал оқушылар біздің директиваларына бағынышты пассивті тыңдаушылар рөлінде әрекет ететін оқушылар мен бідің өзара іс-қимылымыздың нысаны. Біз әдісті дәстүрлі сабақтарда оқушылармен байланысып, сұрау, дербес, бақылау жұмыстары, тесттер және т. б. арқылы жүзеге асырамыз.
Қазіргі педагогикалық технологиялар мен оқушылардың оқу материалын меңгеруінің тиімділігі тұрғысынан пассивті әдіс ең тиімсіз болып саналады,бірақ соған қарамастан, оның кейбір артықшылықтары бар. Бұл біздің тарапымыздан сабаққа жеңіл дайындық және сабақтың шектеулі уақыт шеңберінде оқу материалын салыстырмалы түрде көп мөлшерде беру мүмкіндігіміз болып саналады.
Белсенді әдіс – бұл мұғалім мен оқушылар сабақ барысында бір-бірімен өзара қарым-қатынас жасайтын оқушылар мен мұғалімнің өзара қарым-қатынас формасы. Егер пассивті сабақта мұғалімнің негізгі тұлғасы мен менеджері болса, онда мұғалім мен оқушылар тең құқықта болады.
Егер пассивті әдістер өзара іс-қимылдың авторитарлық стилін болжаса, онда белсенді демократиялық стильді көбірек болжайды. Белсенді және интерактивті әдістер арасында көпшілігі теңдік белгісін қояды, алайда, ортақтыққа қарамастан, олардың айырмашылықтары бар. Интерактивті әдістерді белсенді әдістердің заманауи түрі ретінде қарастыруға болады.
Оқушыларды білім беру қызметіне қосу жүйелі іс-әрекеттік тәсіл негізінде жүзеге асырылды, ол білім алушыларды уәждеу процестерін ұйымдастыруға, фронтальды, топтық және жеке жұмыс жағдайында іс-әрекет тәсілдерін құруға және түзетуге, рефлексия, өзін-өзі бақылауды ұйымдастыруға, өзін-өзі бағалауды және коммуникативтік өзара іс-қимылды жүзеге асыруға мүмкіндік берді.
Интерактивті әдіс.
Интерактивті – өзара әрекеттесуді, әңгімелесуді, біреумен диалогты білдіреді. Басқаша айтқанда, белсенді әдістерге қарағанда, интерактивтік оқушылар тек мұғаліммен ғана емес, сонымен қатар бір-бірімен және оқу процесінде оқушылардың белсенділігінің үстемдігіне бағытталған.
Интерактивті сабақтардағы мұғалімнің орны сабақтың мақсатына жету үшін оқушылардың қызмет бағыты болып табылады. Мұғалім сондай-ақ сабақ жоспарын әзірлейді (әдетте, бұл интерактивті жаттығулар мен тапсырмаларды орындау барысында оқушы материалды оқиды).
Демек, интерактивті сабақтардың негізгі құрамдастары оқушылар орындайтын интерактивті жаттығулар мен тапсырмалар болып табылады. Маңызды ерекшелігі интерактивті жаттығулар мен тапсырмалар қарапайым деп орындай отырып, оларды оқушылар ғана емес, мен емес, бекітеді, міне, оқылған материал, қанша оқиды [57, 12-14б.].
Барлық осы оқыту әдістерін үш топқа бөлуге болады: жеке, топтық және фронтальды. Оқытудың жеке әдістері оқушы орындайтын іс-әрекет сипаты бойынша белсенді болып табылады: ол білім беру процесін дербес басқарады, қолда бар көздерден қажетті ақпаратты алады, оны оқшауланған блоктарға бөледі, белгілі бір ретпен бөледі, бұл ретте оған ыңғайлы режимде (компьютерді пайдалану) жылжи отырып.
Топтық оқыту әдістері – топтарда оқушылардың жұмысы, нақты жағдайларды талдау, пікірталас, ми шабуылы, жобалар мен шағын жобаларды орындау «интерактивтілік» ұғымына сәйкес келеді, себебі хабар алмасудан тұрады, нәтижесінде жаңа оқу ақпараты шығарылады. Бұл ақпарат объективті Жаңа, яғни алғаш рет құрылған және субъективті белгісіз оқушыларға, бірақ бізге белгілі болуы мүмкін.
Оқытудың фронтальды әдістері, яғни барлық сыныптармен жұмысқа бағытталған, нақты оқу мақсатына жету үшін оқушы мен мұғалімнің іс-әрекеттерін синхрондауды талап етеді.
- Жоба әдісі
- Кейстер әдісі
- Ынтымақтастық әдісі
- Интерактивті әдіс
- Коммуникативтік әдіс
- Ойын оқыту әдісі
- АКТ
Интеграцияланған оқыту әдісі
Сабақта АКТ-ны пайдалану оқу процесінің тиімділігін арттыруға, пәнді оқытуға оң мотивацияны қалыптастыруға және танымдық белсенділікті және дербестікті дамытуға мүмкіндік берді. Жоғарыда аталған тәсілдер оқушыларды тек ағылшын тілі сабақтарында ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік қызметте де ынталандырады, өйткені басқа тілде сөйлеу дағдыларын меңгере отырып, бала этикет нормаларын, қарым-қатынас ережелерін, басқа елдің ғана емес, өз елінің мінез-құлық мәдениетін үйренеді [58, 43б.].
Шет тілін оқытудың маңызды міндеті-мәдениетаралық коммуникацияға қатысуға қабілетті және ниет білдірген оқушы тұлғасын дамыту, шығармашылық қабілеттерін дамыту болып табылады. Уәждемені қалыптастыру үшін, ең алдымен, оқуға деген ішкі ниеттің пайда болуына, оқушылардың өз бетінше түсінуіне және мотивациялық саланы одан әрі дамытуға жағдай жасау қажет.
Біз көбінесе бастауыш сынып оқушыларын оқыту кезінде коммуникативтік тәсілді қолданамыз. Бірақ сабақтарды тиімді ету үшін сабақты қызықты ететін қосымша техника мен тәсілдерді пайдаланамыз.
Достарыңызбен бөлісу: |