Дипломдық зерттеудің өзектілігі
МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ МДҰ-ға БЕЙІМДЕЛУ МӘСЕЛЕЛЕРІН ДИАГНОСТИКАЛАУ ЖӘНЕ ШЕШУ БОЙЫНША ТӘЖІРИБЕЛІК-ІЗДЕСТІРУ ЖҰМЫСТАРЫ
жүктеу/скачать 294.84 Kb.
|
| 2. МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ МДҰ-ға БЕЙІМДЕЛУ МӘСЕЛЕЛЕРІН ДИАГНОСТИКАЛАУ ЖӘНЕ ШЕШУ БОЙЫНША ТӘЖІРИБЕЛІК-ІЗДЕСТІРУ ЖҰМЫСТАРЫ
2.1 Мектеп жасына дейінгі балалардың мектепке дейінгі білім беру ұйымдарына бейімделуін диагностикалау Бейімделу-бұл баланың балабақшада болудың жаңа жағдайларына бейімделуі. Баланың жаңа әлеуметтік жағдайларға дағдылану кезеңі 3 кезеңге бөлінеді: Әдеттегі мінез-құлық стереотиптері мен жаңа микроәлеуметтік ортаның (мектепке дейінгі білім беру мекемесінің) талаптары арасында азды-көпті айқын келіспеушіліктер болған кезде өткір кезең немесе дезадаптация кезеңі; осы кезеңде ересектер мен құрдастарымен өзгерістер, жүйке жүйесіндегі іс-әрекеттің өзгеруі айқын көрінеді. Субакуталық кезең немесе нақты бейімделу, онда бала жаңа ортаны белсенді түрде игере бастайды, оған сәйкес мінез-құлық формаларын дамытады. Ең алдымен, тәбет қалыпқа келеді (10 – 15 күн ішінде), бірақ ұйқының бұзылуы мен эмоционалды күйлер ұзаққа созылады, ойын мен сөйлеу белсенділігі баяу дамиды (40-60 күн, яғни балалар мұндай кезеңнен кейін өздері үшін әдеттегідей ойнайды); Мектепке дейінгі білім беру мекемесіне бейімделу кезеңі, осы кезеңде бала мектепке дейінгі білім беру мекемесінің жағдайына үйренеді, оған барлық жағдай таныс болады, ол тыныштық сақтайды және мектепке барғысы келеді.[58] Алғашқы 2 кезеңнің сипаты мен ерекшеліктері келесі бейімделу дәрежелеріне ие болуы мүмкін: жеңіл (20-30 күнге дейін), балалардың мінез-құлқы 10-15 күн ішінде қалыпқа келеді. Тәбеттің шамалы төмендеуі байқалады, 10 күн ішінде баланың жейтін тамағының мөлшері жас нормасына дейін теңестіріледі. Ұйқы 7-10 күн ішінде жақсарады. Эмоционалды күй, сөйлеу белсенділігі және ойын 20-30 күн ішінде қалыпқа келеді (кейде ертерек); ересектермен қарым – қатынас бұзылмайды, қозғалыс белсенділігі төмендемейді. Психологтар 8-9 айдан кіші немесе 1,5 жастан асқан балалардың қолайлы дамуы (жүктілік және патологиясыз босану) оңай бейімделетінін дәлелдеді. Орташа ауырлықтағы бейімделу: 40 күнге дейін: ауыр бейімделу - 60 күнге дейін. Баланы бейімдеу мәселелері бойынша балабақша тарапына жалпы ұсыныстар: 1. Баланың сауықтыру терапиясы курсына дейін барғаны жөн. 2. Топқа бірден бірнеше жаңа балаларды қабылдауға болмайды: 2 баладан аспау қажет және бұл балаларды қабылдау аптаның әртүрлі күндерінде болуы керек. Топқа жаңа балаларды қабылдау 20 күнге дейінгі нормада жаңа балаларды қабылдау келесі кезеңдерде жүзеге асырылуы ұйымдастырылады. 3. Балабақшадағы сағат санын біртіндеп көбейту қажет: кезінде бірінші апта-күніне 3 сағаттан артық емес. Содан кейін бұл уақытты көбейту керек. Ата-аналардың пікірінше, егер бала бір аптадан кейін балабақшаға жақсы барса, онда оны балабақшада күні бойы қалдыруға болады. Содан кейін бұл пікір ата-аналар үшін де, бала үшін де жағымсыз болуы мүмкін: баланы балабақшаға үйретудегі барлық күш-жігер бір күні қайта бастапқы қалпына түсуі мүмкін, бірақ ата-ана қайтадан күш салуы керек. Баланың балабақшаға деген қызығушылығы оянуы үшін, ата-ана өзіңе де және ең бастысы, балаға зиян тигізбеу қажет, 3 апта ішінде баланы ертерек алып, бәрін қайтадан бастағаннан гөрі жақсы. Сонымен қатар, ата-анадан баланы біртіндеп балабақшаға үйрету үшін шыдамдылық қажет болады. Бейімделу кезеңінде тәрбиеші бейімделу парақтарын толтыру арқылы баланың мінез-құлқын бақылайды. Баланың жақсы және тез үйреніп кетуінің көрсеткіштері - тыныш, теңдестірілген эмоционалды күй, ойындардағы белсенді әрекеттер, басқа адамдардың ересектерімен қарым-қатынас жасау мүмкіндігі. Бірақ егер бала жақындары кетіп бара жатқанда жыласа, ойыннан бас тартса, оның балаларға, ересектерге деген теріс көзқарасы болса, "Мен үйге барғым келеді, менің анам қайда?" және жақындарының оралуындағы қатты қуаныш – мұның бәрі баланың балабақшаға үйрену ұзақ және ауыр болатынын көрсетеді. Мектеп жасына дейінгі балалардың мектепке дейінгі мекемеге бейімделу деңгейін диагностикалау үшін жетекші негіздемесімен келесі әдістерді қолдандым: Н.Д. Ватутинаның "Бейімделу парағы", О.А. Сафонованың "Балалардың ойын әрекеті", "Баланың құрдастарымен өзара әрекеттесуі"," Баланың ересектермен өзара әрекеттесуі"[60]. 1-кесте Диагностикалық әдістердің сипаттамасы
жүктеу/скачать 294.84 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|