Бақылау сұрақтары
Тамыр тонусын реттейтін орталық, онын, құрылысы.
Тамыр арнасың кеңейтетін және тарылтатын нервтер.
Тамыр арнасынық гуморальды жолмен реттелуі.
Қан айналым жүйесіндегі рефлексогендік аймақтар, олардың қызметі.
ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС №2
ҚАНАЙНАЛЫМ ЖҮЙЕСІ
Қаниың тұтқырлығы оның құрамындағы бір-бірімен жалғасқан белоктар, тұздар, қан клеткалары және баска заттарға байланысты. Қанның тұтқырлығы қан та-мырларындағы қанның ағу жылдамдығына эсер етеді. Қанның, плазманыц жоне қан сарысуының түтқырлы-ғын судың түтқырлығымен салыстыра отырып анық-тайды.
Қеректі заттар мен құралдар. Қан алатын мал, қан алуға арналғап инелер, тұтқырлық өлшегіш, оксалатты немесе цитратты қан, дистильденген су, плазма, кап сарысуы, спирт, эфир, 5%-ті йод ерітіндісі, мақта.
Жүмыстың барысы. Тұтқырлық өлшеуіш аспаптын. біріпші капиллярына алдын ала шүмегін ашып, «О» де-ген белгіге дейіп дистильденгеп суды сорып алады да, шүмекті жабады. Екінші капиллярға (сол жақтағы) ре-зецке тутігі арқылы пөлге дейіп сағат шынысыпан цитратты кан сорып алынады. Содап кейін шүмекті ашып, капиллярлардағы ауаны сорады, оларда ваккум иайда болып, сүйыктар төмен қарай жылжиды. Қанның дең-гейі «І»-ге жеткен кезде, ауа соруды тоқтатады. Осы кезде су капиллярдың қанша бөлігін өткенін белгілеп, сол бойынша қанныц түтқырлыгын анықтайды. Соңынан капиллярларды жуып кептіреді де, жоғарыдағы тәртіп-пен плазма меп қанның сарысуыпың түтқырлығын аиықтайды.
ҚАН ТЫҒЫЗДЫҒЫН АНЫҚТАУ
Қеректі заттар мен құралдар. Қан алатын мал, қан алуға арналған инелер, 5%-ті натрий цитратының ері-тіндісі немесе гепарин, бензол, хлороформ, тығыздығы 1,050—1,060 CuS04 ерітіндісі, 100 миллилитрлік цилиндр-лер, пипетка, спирт, эфир, мақта.
Жүмыстың барысы. Қанның, плазманың және қан сарысуыныд тығыздықтарын түрлі әдістермен анықтау-ға болады.
1. Косяков әдісі бойынша қан тығыздығын анықтау үшін негізгі CuS04 ерітіндісін даярлау керек. Бұл үшін, 340 г химиялық таза CuS04 5H20 1,6 л дистильденген суда ерітіп, оның жалпы көлемін өлшем колбасында 2 л-ге жеткізеді. Дайын болған ерітіндіге ареометр са-лып, оның тығыздығы 1,10-ға тең болғанша су қосады. Осы ерітіндіден тығыздықтары 1,050-ден 1,060-қа дейін жететін түрлі тығыздықты ерітінділер дайындалады. Тығыздығы 1,050-ге тең CuS04 ерітіндісін дайындау үшін 100 мл цилиидрге 49 мл негізгі ерітінді құйып, оған 51 мл дистильденген су қосады. Осы ретпен басқа ерітінділер дайындалады (негізгі ерітіндіні 1 мл көбей-тіп', оған дистильденген суды 1 мл аз қосады). Оларды дайындау үшін 100 мл-ге цилиндрлердің 11-і қажет.
Тығыздықтары әр түрлі CuS04 ерітінділеріне бір там-шыдан цитратты қанды қосады. Тамшы ерітінділердің бірініц ортасында біраз уақыт тоқтайтын болса, онда қанның тығыздығы осы ерітіндінің тығыздығымен бір-дей болғаны. Егер тамшы тоқтаусыз тез ыдыс тубіне батса, онда бұл қанның тығыздығы ерітіндіден жоғары, ал егер тамшы ерітіпді бетінде қалса онда — темен болтаны.
2. Тығыздықты ареометрдің көмегімен анықтау ушін 2 бөлігі хлороформнан, 5,5 бөлігі бензолдан тұратын коспа дайындайды. Қоспаның тығыздығы шамамеи 1,05—1,055-ке тең болуы керек. 100 мл-лік шыны ци-линдрге 70—80 мл қоспа құйып, пипеткамен бір тамшы қан тамызады да, оның қозғалысын бақылайды. Егер тамшы батып кетсе, онда хлороформ, ал батпаеа — бензол қосады. Мұны тамшы қоспаның ортасында тұрғанға дейін жасайды. Содан кейін қоспаның тығыздығыи ареометрией апықтайды.
Достарыңызбен бөлісу: |