Әдістемелік нұсқаулардың Нысан титулдық парағы пму ұс н
Қисық сызықты қозғалыстың жалпы жағдайы
жүктеу/скачать 1.74 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мысал
| 5. Қисық сызықты қозғалыстың жалпы жағдайы. Үдеу векторы жылдамдық векторының өзгеру тездігін анықтайды. Ол жалпы жағдайда жанама және нормаль құраушыларға жікте-леді. Жанама үдеу жылдамдық векторының сан мәнінің өзге-руін, ал нормаль үдеу жылдамдық бағытының өзгеруін сипат-тайды. Жалпы жағдайда, жылдамдықтың өзгеруі толығынан қарастырылатындықтан , болып келеді.
Жалпы жағдайдағы қисық сызықты қозғалыс үдемелі және кемімелі деген екі түрге бөлінеді. Үдемелі қозғалыс кезінде және шамаларының таңбалары бірдей, ал кемімелі қозғалыс кезінде бұлардың таңбалары қарама-қарсы болып келеді. Басқаша айтқанда, үдемелі қозғалыс кезінде жанама үдеу векторы жылдамдық векторымен бірдей бір жаққа қарай бағытталады, ал кемімелі қозғалыс кезінде ол жылдамдық векторына қарама-қарсы бағытта болады. оң шама болғандықтан нормаль үдеу бас нормальмен бірдей бағытталады. Нормаль үдеу траекторияның қисықтық центріне қарай бағытталуына байланысты, ол кейде центрге ұмтылғыш үдеу деп те аталынады. Осыдан, бұрын айтылған үдеу векторының үнемі траекторияның ойыс жағына қарай бағытталатындығын, нормаль үдеу туралы берілген осы түсінік, оны айқындай түседі. Мысал. Дизельдің қосиін жұдырықшасының қозғалысы: теңдеулерімен берілген. Жұдырықша жылдамдығын, жанама және нормаль құраушы үдеулерін табу керек. Шешуі. Нүкте жылдамдығының өстерге проекцияларын анықтаймыз: (1) Жылдамдық модулі мынадай формуламен анықталады: (см/с). (2) Жанама құраушы үдеуі жылдамдықтың жанама өске проек-циясынан уақыт бойынша алынған бірінші туындысына тең: (см/с2). (3) Жылдамдықтың сәйкес өстердегі проекцияларынан уақыт бойынша бірінші туындыларын есептей отырып, үдеудің координаттар өстеріне проекцияларын анықтаймыз: , . Үдеу модулі мынадай формуламен анықталады: (4) Толық үдеу мен жанама және нормаль құраушыларының арасында мынадай байланыс бар: . (5) (3)-ті ескере отырып (5) және (4)-тен алатынымыз: . Осыдан: (см/с2). жүктеу/скачать 1.74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|