Философияның негізгі мәселесінің онтологиялық (тұрмыстық) жағын қарастыру кезінде мынадай бағыттарды бөліп көрсетуге болады: - Философияның негізгі мәселесінің онтологиялық (тұрмыстық) жағын қарастыру кезінде мынадай бағыттарды бөліп көрсетуге болады:
-материализм -идеализм -дуализм -деизм - Материализм қағидалары:
материя шынайы өмір сүреді; материя санадан тәуелсіз өмір сүреді; сана (рух) дегеніміз жоғары ұйымдасқан материяның өзін-өзі бейнелеу қасиеті Материалистік бағытқа мына философтар жатқызылады: Демокрит,Милет мектебінің философтары-Фалес,Анаксимандр,Анаксимен,Эпикур,Локк, Гоббс және көптеген фр.материалистері Фейрбах,Маркс,Энгельс. Материализмнің қадір-қасиеті-ғылымға сүйенер. әсіресе нақты және табиғи (физика, математика, химия және т.б.), материалистердің көптеген ережелерінің логикалық дәлелденуі. - Идеализм – деп алғашқыда идея, сана,рух, дейтін философиялық бағытты айтады.
Идеализмде екі түрлі форма кездеседі: Идеализмде екі түрлі форма кездеседі: - - Объективті идеализм (Платон, Лейбниц, Гегель),
- - Субъектвті идеализм (Беркли, Юм).
Обьективті идеализм қағидалары: - тек идея шынайы өмір сүреді
- идея алғашқы, дүние идеядан туындайды
- барлық қоршаған орта, шындық - «идеялар әлемі» және «заттар әлемі» болып бөлінеді.
- «Идеялар әлемі» (эйдос) әлемдік зердеде өмір сүреді, заттар әлемі - өзіндік тіршілігі жоқ, жекелеген заттар Жаратушыға ғана тән құбылыс
- «идеялар әлемі» санадан тәуелсіз өмір сүреді, себебі, адамның ойы, идея тіпті табиғаттың өзі абсолюттік идеяның, дүниежүзілік, әлемдік рухтың бір бөлшегі
Субьективті идеализм қағидалары: - бүкіл дүние - біздің санамызда, субьектінің сана-сезімінің жасаған немесе біздің түйсіктеріміздің, алған әсеріміздің жиынтығы.
- идеялар адам парасатында,ақылдылығында өмір сүреді
- материя да,рух та жеке адам санасынан тыс өмір сүрмейді
- Дуализмнің негізгі мәні:
- екі тәуелсіз субстанция-материялдық және рухани түпнегіз болады
- материя мен сана болмыстың екі қарама-қарсы және өзара байланысты жағы
- адамда бірдей екі субстанция-материалдық пен руханилық бірігеді
-
Достарыңызбен бөлісу: |