Грамматикасы
жүктеу/скачать 1.05 Mb.
|
Егер толықтауыш бағыныңқылы құрмалас сөйлем бірнешеу болса, онда оның құрамындағы сөйлемдердің баяндауыштары шақтардың қиылысу ережесі бойынша және ісәрекеттердің уақытына, орындалу ретіне қатысты баяндауыштардың да шақ формасы өзгереді. He says that he will help me as soon as he has finished his work (Ол өзінің жұмысын бітірісімен маған көмектесемін дейді). He said that he would help me as soon as he had fin ished his work (Ол өзінің жұмысын бітірісімен маған көмектесетіндігін айтты). He said that he had had dinner and he was reading the news papers then (Ол өзінің тамақ ішіп болып, газет оқып жатқанын айтты). Егер басыңқы сөйлемнің баяндауышы өткен шақта болса, толықтауыш бағыныңқылы сөйлемдердің біріншісінің баянда уышы бұрынғы жедел өткен шақта (Past Perfect Tense), ал екінші сөйлемдегі ісәрекет белгісіздік өткен шақта (Past Indefinite Tense) беріледі. Ben told that he had had dinner and went to his classes (Бэн тамағын ішіп болғаннан кейін сабағына кеткенін айтты). At the theatre I met my school friend whom I had spent my childhood (Мен театрда балалық шағымды бірге өткізген мектептес досымды кездестірдім). Our grandparents were glad to see us and asked to have din ner with them (Біздің атаәжелеріміз бізді көргеніне қатты қуанды және олармен бірге тамақ ішіп кетуімізді өтінді). Жалпы алғанда, ағылшын тілінде шақтар екі түрлі жолмен, яғни логикалық және грамматикалық заңдылықтар бойынша қиылысады. Көп жағдайда етістіктің шақ формасының ауысуын логикалық тұрғыда қарауды талап етеді. Айтушы негізгі ойдың қай мезгілге қатысты болуына қарай сол шақта баяндайды. We didn’t know you were ill (You are ill, but we didn’t know) (Сіздің ауырып қалғаныңызды біз білмедік). I thought it was cold (Мен күн суық деп ойлағанмын) (It is not cold) (Күн суық емес). Дегенмен, айтушыға ісәрекеттің логикалық жағы маңызды болған жағдайда, шақтардың қиылысу ережелеріне қарағанда, оның логикалық жағына көбірек назар аударылатындығы байқа лады. Мысалы, айғақ нәрселер жайлы айтқанда шақтардың фор масы өзгермейді. We learned at school that the reaction of hydrogen and oxygen forms water (Біз мектепте (оқығанда) сутегі мен оттегі әрекеттескенде су түзетінін білдік). I thought that bacteria is not a living beings (now I see that they are) (Мен бактериялар тірі зат деп ойламайтын едім (ал қазір олардың тірі зат екенін білемін). жүктеу/скачать 1.05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|