Ислам тарихи вә он дөрд мәсумларын (Ә) ҺӘЈаты тәҺгигат групу бисмиллаһир-рәһманир-рәһим

ҺҮСЕЈН (Ә) ВӘ ОНУН ӘСҺАБЫ АШУРА ҜҮНҮНДӘ

Һүсејн (ә) фәрјад едирди: «Еј дүнја әһли! Билин ки, мүһарибәни мән башламадым вә гылынҹа биринҹи мән әл атмадым. Ҹинајәткарлар нәслиндән олан Језид адлы бир мурдар мәни ики шејдән бирини сечмәјә вадар етди: ја гылынҹ чәкиб диними вә шәрәфими мүдафиә етмәли, ја да зилләт вә алчаглыға бојун әјмәлијәм. Амма билирсиниз ки, зилләти гәбул етмәк биздән чох-чох узагдыр. Мән залымлара гаршы дөјүшмәк мәҹбуријјәтиндәјәм». Даһа сонра һәзрәт Һүсејн (ә) Језидин әсҝәрләринин гаршысына чыхыб онлара хитаб едәрәк бујурду: «Мәнимлә дөјүшүб мәни өлдүрмәјиниз дин вә дүнјанызын хејринә дејилдир. Әҝәр мүһарибә етмәк истәјирсинизсә, јахшы олар ки, бир шура тәшкил едиб орада иштирак едәнләрдән сорушасыныз ки, ким «Пејғәмбәрин өвлады илә дөјүшүн» - дејир вә һансы азғын вә бәдбәхт мәни өлдүрмәкдә сизинлә әмәкдашлыг етмәјә һазырдыр. Ирагын валиси Мәрҹанәнин оғлу (Ибни Зијад) мурдар вә вәзифә һәриси олан бир адамдыр. О, сизи бәдбәхт етмәк истәјир. Мән билирәм ки, мәним шәһадәтимдән сонра пешман олуб бир-биринизи гынајаҹагсыныз. Елә буна ҝөрә дә мүһарибәјә башламаздан әввәл ҝөрмәк истәдијиниз ишин һаггында дүшүнүн. Билин ки, мәним архамда Аллаһ дуруб вә мән һеч нәдән горхмурам. Мән бабамын белә бујурдуғуну ешитмишәм: «Дүнја кафирләрә ҹәннәт, мө`минләрә исә зиндандыр». Өлүм бизим үчүн шәһадәтин башланғыҹы, сизин үчүн исә бәдбәхтлијин әввәлидир. Бу дүнја илә о бири дүнјанын арасында бир көрпү вардыр ки, о да өлүмдүр.

Әҝәр сиз мүһарибә етсәниз, биз дә өз әсһаб вә өвладларымызла мүдафиә олунмаға башлајаҹағыг. Әҝәр гәләбә чалсаг, һеч дә бизим үчүн тәзә бир шеј олмаз; әҝәр өлдүрүлсәк, дүнја билир ки, биз мәғлуб олмамышыг.

Ај јазыглар! Елм адамлары Аллаһа сығыныб чалышырлар ки, јолу азмамаг үчүн өзләринә бир чыраг тапсынлар. Мән бу үммәтин чырағыјам. Сиз исә өз чырағынызы сөндүрмәк истәјирсиниз. Киминлә дөјүшдүјүнүзү билирсинизми? Сиз мәнимлә дејил, Аллаһ вә Онун Пејғәмбәри (с) илә дөјүшүрсүнүз».

Һәзрәт Һүсејнин сөзләриндән сонра дүшмән гошунунда чахнашма јаранды. Мүһарибә истәјәнләр ҝөрдүләр ки, әҝәр мүһарибәјә башламасалар, Һүсејн (ә) өз сөзләри илә онларын ордусуну гәфләтдән ајылдыб бүтүн планларыны пуча чыхараҹагдыр. Елә буна ҝөрә дә мүһарибәни башламаг әмрини вердиләр.

Һүсејн (ә) исә белә фәрјад етди: «Еј мәним һөрмәтли сәһабәләрим! Галхын дөјүш вахтыдыр!» Зүһејр вә Һәбиб кими әсһабы имамын мүһарибә әмрини вердијинә ҝөрә севиндиләр. Онлардан һәр бири биринҹи олараг имамын она мүһарибә мејданына ҝетмәк иҹазәси вермәсини истәјирди. Гәмәри Бәни Һашим, Әли Әкбәр, Гасим вә башгалары да дөјүш үчүн һазырлашдылар. Онлар шир кими дүшмәнин үзәринә һәмлә едиб гаршыларына чыханлары һәлак едирдиләр. Һүсејн әлејһиссаламын өзү мисилсиз шүҹаәтлә дөјүшүрдү Ибни Шәһрашубун јаздығына ҝөрә, тәкҹә о һәзрәтин өзү тәхминән ики мин дүшмән әсҝәрини гәтлә јетирмишди.

Һүсејн (ә)-ын әсһабындан вә јахынларындан бириси ҝөзләринин габағында шәһид оланда, даһа гүввәтли, ҝүҹлү вә ирадәли аддымларла ирәлиләјирди. Дүшмән әсҝәрләриндән олан бир нәфәр Ашура ҝүнүнүн һејрәтләндириҹи һадисәләри һаггында белә дејиб: Ашура ҝүнүндә Һүсејн бир шәһид верәндән сонра руһдан дүшмәк әвәзинә, онун сифәтинин даһа ачыг вә даһа парлаг олдуғуну вә даһа да ҝүҹлү ирадә илә дөјүшдүјүнү ҝөрүрдүк.

Фәдакар дөјүшчүләр, аҹ вә сусуз олмаларына бахмајараг, елә иҝидлик вә гәһрәманлыг ҝөстәрирдиләр ки, дүшмән әсҝәрләринин сәркәрдәси олан Ибни Сә`д белә бағырмаг мәҹбуријјәтиндә галды: Әҝәр белә дөјүшсәниз, һамыныз Һүсејн вә онун әсһабынын гылынҹы илә өлдүрүләҹәксиниз. Буна ҝөрә дә тәхминән дөрд мин нәфәр ох атана бирдән ох атмаларыны, гылынҹла дөјүшәнләрә исә бирдән јүрүш етмәләрини әмр етди. Мүһарибә газышды. Һүсејнин әсһабындан һәр бири атдан јерә јыхылыб шәһид оланда белә дејирди:

«Пәрвәрдиҝара! Бу фәдакарлығы биздән гәбул елә!»

Аллаһын саламы сизин пак руһунуза олсун, еј Аллаһын вә Һүсејнин јолу илә ҝедәнләр, еј Гур`ан јолунун дөјүшчүләри. Һүсејн әлејһиссламын өзү дә, јараларындан ган ахмасына бахмајараг, әлләрини ҝөјә галдырыб бујурду: «Еј мәним үмид вә арзуларымын сон нөгтәси олан Аллаһ! Јалныз Сәнә архаланыб, Сәнә үмид бәсләјирәм. Пәрвәрдиҝара! Бу гурбанлары биздән гәбул елә!»

Нәһајәт, Шејх Мүфидин јаздығына ҝөрә, Һүсејн (ә) илә әсһабы 61-ҹи һиҹри илинин Мәһәррәм ајынын ону, шәнбә ҝүнүндә шәһадәт шәрбәтини ичиб, ҝәләҹәк нәсилләрә шәрәф вә иҝидлик дәрси вердиләр.

ҺҮСЕЈН (Ә) НИЈӘ УНУДУЛМУР?

Һүсејн (ә) 56 ил давам едән бәрәкәтли һәјатыны Аллаһ јолунда вә Аллаһа говушмаг үчүн һәср етди. О, дәфәләрлә пијада Аллаһын евини зијарәт етмәјә ҝетмишди.

О, намазы, Аллаһа рази-нијаз етмәји, дуаны даһа чох севәрди. Һәтта өмрүнүн сон ҝеҹәсиндә белә дүшмәнләриндән Аллаһа ибадәт етмәк үчүн мөһләт истәди. Достларындан бириси Һүсејнин ибадәтләри вә онун «әрәфә» дуасы барәсиндә белә дејиб: «Зил-һәҹҹә ајынын 10-ҹу ҝүнү Һүсејн (ә) гызмар Әрәфат чөлүндә Кә`бәјә тәрәф дөнүб үрәјинин дәринликләриндән ҝәлән бу дуаны охуду:

«Пәрвәрдиҝара! Сәни дејиб, Сәнин варлығына шаһидлик едирәм. Мәни Сән јарадыбсан, һәмишә горујубсан вә мәнә мүхтәлиф не`мәтләрдән рузи верибсән. Ирадәсини һеч бир шеј дәјишә билмәјән вә бағышлајаҹағына һеч кәс мане ола билмәјән Аллаһа һәмд олсун.

Еј Аллаһ! Еһтијаҹсызлығы нәфсимдә вә ҹанымда, јәгини көнлүмдә, ихласы әмәлимдә, ишығы ҝөзүмдә вә бәсирәти исә динимдә гәрар вер!»

ҺҮСЕЈН ӘЛЕЈҺИССАЛАМ ДОСТЛАРЫНЫН ХАТИРӘСИНДӘ

Имам Һүсејн әлејһиссаламын нә сарајы, нә бөјүк гошуну, нә дә гуллугчулары вар иди. Һеч вахт евинин гапысыны, залым адамлар кими, халгын үзүнә бағламазды, һеч вахт Пејғәмбәрин һәрәмини онун үчүн бошалтмаздылар.

Әсһабындан олан бир нәфәр онун һаггында белә дејир: Имам Һүсејнин күрәји габарлы иди. Бунун сәбәбини оғлу имам Зејнүл-абидиндән сорушдугда о һәзрәт белә бујурду: «Атам ҝеҹәләр дул арвадларын, јетим ушагларын вә јохсул аиләләрин евләринә кисә ичәрисиндә чөрәк апарарды. Бу габарлар да далына чатдығы һәмин кисәләрин изидир.»

Алимләрдән бири Һүсејн (ә) һаггында белә дејир:

«Биз тарихдә јалныз бир инсани сифәтә ҝөрә сәҹијјәләнән инсанларла гаршылашырыг; бә`зиси шүҹаәт, бә`зиси зөһд, бә`зиси исә сәхавәтинә ҝөрә. Лакин имам Һүсејн әлејһиссалам тәкҹә бир, јахуд бир нечә сифәтә ҝөрә сәҹијјәви шәхсијјәт дејилди. О, бүтүн үстүн сифәтләрә малик иди вә бүтүн инсани дәјәрләри өзүндә ҹәмләшдирмишди».

Бәли, беләдир Мәһәммәд нүбүввәтинин вариси;

Әлинин әдаләт вә иҝидлијинин вариси;

Фатимәнин нәҹиблик вә паклығынын вариси.

О, бүтүн фәзиләтләрин, фәдакарлыгларын символу, јалныз Аллаһа ситајиш вә үлви бир шәкилдә Ону арзуламағын өрнәјидир.

АШУРА ҺАНСЫ ҜҮНДҮР?

Кәрбәла һадисәсинин баш вердији һиҹри 61-ҹи илдә әрәбләрин вә мүсәлманларын ән`әнәси дәјишилди. Һарам ајалардан сајылан, мүһарибә вә адам өлдүрмәјин гадаған олдуғу Ашура ҝүнү һәзрәт Адәмин ән јахшы өвладларындан бириси имам Һүсејн әлејһиссаламын шәһадәт ҝүнүнә, шиәләрин гәм, матәм вә шәһидләрин хатирәсинин гејд олундуғу бир гәмли ҝүнә чеврилди.

Һәзрәт Һүсејн (ә) вә әсһабынын шәһид олмасынын биринҹи илдөнүмүндә минләрлә адам гәбрин әтрафында јығышыб матәм мәрасими кечирдиләр. Бәни Үмәјјә вә Језид һөкумәтинин башланғыҹындан бу ҝүнәдәк, Әһли-бејт достларындан јүз минләрлә инсан матәм вә хатирә мәрасимләри тәшкил едир вә карванлар Кәрбәлаја ҝәлир.

Кәрбәладан узагда јашајанлар исә өз шәһәрләрини Кәрбәлаја чевириб әза мәҹлисләри гурулар.

Мисирдә Фатимиләр Ашура ҝүнүнү матәм ҝүнү е`лан етдиләр. Ҹамаат Үммү Ҝүлсүмүн гәбри әтрафында јығышыб әзадарлыг едир вә нөвһә охујурдулар. Фатимиләрин дөврүндә Мисирдә Ашура ҝүнү рәсми әза вә матәм ҝүнү олараг галырды.

Иранда Мүизүд-дөвлә Дејләми Ашура ҝүнүнү рәсми тә`тил ҝүнү е`лан едиб бүтүн дөвләт гуллугчуларына вә халга әмр етди ки, ишләрини бурахыб јас тутсунлар.

Иран, Ираг, Мисир, Һиндистан вә саир өлкәләрдә әзадарлыг мәрасимләри кечирилдији үчүн мүсәлман халг арасында руһи бир һәрәкәт вә фикир дәјишиклији әмәлә ҝәтирди. Мүсәлманларын бу ҝүнкү һәрәкаты да мәһз онун тә`сирләринин нәтиҹәсидир. Бу мәрасимләрин илдән-илә даһа да зәнҝинләшәрәк ҝениш мигјасда гејд едилмәси халгын доғру јола ҝәлиб, сәһвләрини дүзәлтмәләринә сәбәб олаҹаг вә онларын руһи гүдрәтини чохалдаҹаг, иншаллаһ!

Алимләрдән бири бу барәдә дејир:

«Мәсҹид Пејғәмбәрин әсәридир; әзадарлыг тәкјәләри вә һүсејнијјәләр исә Әһли-бејтин әсәридир шиәләр мәсҹидләрдә Аллаһа ибадәт вә дуа едәр, тәкјәләрдә исә Аллаһ ашигләрини вә Онун јолунун гурбанларынын хатирәсини әзиз тутуб гејд едәрләр.»

Тарих боју һеч бир гүввә Һүсејн јолу илә ҝедән карванларын һәрәкәтинин гаршысыны ала билмәмиш вә бу өзү сүбут етмишдир ки, үстүндүн 13 әср өтмәсинә бахмајараг һәлә дә бу ҹошгун һәрәкәт сөнмәјибдир.

«Һүсејн (ә) вә онун әсһабы белә бир ҝүндә шәһид олдуғу үчүн, артыг Ашура ҝүнүндә шәнлик кечирмәк, шәһәри бәзәмәк вә оруҹ тутмаг һарам олду».

Ибни Кәсир белә јазыр: Һиҹрәтин тәхминән 400-ҹү илиндә Бағдадда Ашура ҝүнү милли матәм ҝүнү е`лан олунду вә халг Һүсејнин сусузлуғуну јад едәрәк күчәләрдә сојуг су вә шәрбәт гојуб сусузлара пајлајырдылар. Ираг әһалиси Пејғәмбәрин вәфат етдији ҝүнүн илдөнүмүндә олдуғу кими, Ашура ҝүнүндә әзадар идиләр.

КӘРБӘЛА ГИЈАМЫНДА КИМ ГӘЛӘБӘ ЧАЛДЫ?

Бир сыра садәлөвһ адамларын Ашура ҝүнүндә Језидин галиб, имам Һүсејн әлејһиссаламын исә мәғлуб олдуғуну ҝүман етмәсинә бахмајараг, тарихи диггәтлә арашдырдыгда мә`лум олур ки, ҝерчәклик тамамилә бунун әксинә имиш. Чүнки гәләбә инсанын дири галыб дүшмәнин өлмәси демәк дејилдир. Гәләбә бундан ибарәтдир ки, инсанын өзү өлсә дә һәдәф, фикир вә идеаллары әбәди олараг јашасын. Мәғлубијјәт исә дөјүш мејданында һәлак олмаг дејил, фикир вә идеалларын мәһв олмасыдыр.

Ашура гијамында Һүсејн (ә) илә онун әсһабы шәһид олдулар, ушаглары әсир дүшдү, вар-дөвләтләри гарәт едилди, лакин имам Һүсејн әлејһиссаламын һәдәфи дири галды. Чүнки онун һәдәфи исламы јајмаг вә зүлмүн гаршысыны алмаг иди. Шүбһәсиз, Һүсејн (ә) өз һәдәфинә чатды. Тарих боју милјонларла инсан бу е`тигад вә һәдәфин бајрагдарына чеврилибләр. Језидин һәдәфи исә мәһв олду. Чүнки онун һәдәфи јалныз имам Һүсејн әлејһиссалам вә онун әсһабыны өлдүрмәкдән ибарәт дејилди; о исламы вә ислам Пејғәмбәринин тә`лимләрини арадан апармаг истәјирди. О, ҝүман едирди ки, имам Һүсејн әлејһиссаламы өлдүрмәклә, ушагларыны әсир етмәклә өз һәдәфинә чата биләр. Лакин билмирди ки, Аллаһ-таала ислам, Гур`ан вә Пејғәмбәрин тә`лимләринин горујуҹусудур. Пејғәмбәрләрә гаршы чыхан, онларла мүһарибә апаран зүлмкарлар тарих боју пејғәмбәрләри өлдүрүб, јахуд сүрҝүн едибләр вә һәмишә ејни бир мәнфур һәдәфи ҝүдүбләр. Лакин онларын һеч бири өз ишиндә мүвәффәгијјәт әлдә едә билмәјиб. Нә Нәмруд мүвәффәг олду, нә Фир`он, нә дә башгалары.

Бундан јахшы гәләбә ола биләрми ки, әсрләр кечдикдән сонра о зүлмкарлардан һеч бир из галмајыб, лакин илаһи пејғәмбәрләр вә дини рәһбәрләр һәмишә ајыг вә инсанпәрвәр адамларын гәлбиндә јашајырлар. Халг онларын хатирәсини һәмишә әзиз тутуб јад едир. Бу ҝүн ҝөрүрүк ки, дини рәһбәрләрин вә әсл гијамчыларын мәзарынын узаг јоллардан, чохлу чәтинликләрә дөзәрәк ҝәлән зијарәтчиләри вардыр ки, ораја ҝәләрәк һөрмәтлә диз чөкүб дуа едирләр.

Лакин зүлмкарларын гәбринин һеч кәс зијарәт етмир, чүнки бир шејләри јохдур ки, кимсәјәдә версинләр.

Кәрбәла фаҹиәсиндән сонра Һүсејнин гәләбә чалмасы вә Језидин мәғлубијјәтә уғрамасынын нишанәләри ашкар олду. Чүнки халг Һүсејнин варисләрини ҝетдикләри һәр јердә севҝи илә гаршылајыр, онларын дүшмәнләринә лә`нәт ҝөндәрирдиләр.

Һәтта өз аиләси арасында кимсә Језидә һөрмәт бәсләмирди, бә`зи јахын адамлары белә она е`тираз едиб, ҝөрдүјү пис әмәлинә ҝөрә ону данлајырдылар.

ИМАМ ҺҮСЕЈН ӘЛЕЈҺИССАЛАМЫН ГЫСА КӘЛАМЛАРЫ

1. Имам Һүсејн әлејһиссалам Ашура ҝүнүндә бујурду: «Ҹамаат дүнја гулудурлар вә динләри дилләриндәдир. Динин онлара зәрәр јетирмәдији вахта гәдәр онун әтрафында доланырлар. Имтаһан вахты ҝәлдикдә исә һәгиги диндарлар азалырлар».

2. О һәзрәт (ә) оғлу Зејнүл-абидинә белә бујурмушду: «Аллаһдан башга һеч бир јардымчысы олмајан кимсәјә зүлм етмәкдән чәкин».

3. Ашура ҝүнүндә видалашдығы заман әһли-әјалына белә бујурду: «Ағламајын, ҝөз јашы төкмәјин. Мәним ҝетмәјимлә сизин дәрд вә мүсибәтләриниз гуртармајаҹаг. Бу, сизин нараһатчылыг вә гәм-кәдәринизин башланғыҹыдыр. Өзүнүзү мөһкәм сахлајын вә билин ки, Аллаһ сизи горујур. Мәндән сонра дүшмәнин гаршысына чыхдығыныз заман сизин дәјәринизи азалдан сөзләр данышмајын».

4. Ән пис адам ахирәтини дүнјасына сатан шәхсдир.

5. Һеч бир јахшы иши халгын тә`рифләмәси үчүн ҝөрмә вә утандығын үчүн ону бурахма.

6. Аллаһа гул оланлар, башгасына гул олмазлар.

7. Гардашым имам Һәсәнин ҝөрдүјү ишләр Аллаһын әмрилә олдуғу кими, мәним дә ҝөрдүјүм ишләр Аллаһ әмриләдир.

8. Сәни пешман едән вә үзр истәмәјә мәҹбур едән сөзләри демәкдән чәкин.

жүктеу/скачать 0.78 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: