Жаратылыстану факультеті

Лекция №3

Бейорганикалық қосылыстар сыныптары арасындағы генетикалық байланыс:

( Ca, K,Mg) ( Al,Zn, Be) ( CL, F,S )

Оттегі О2 мен өзара әсерлескенде оксидтер пайда етеді

Негізгі Амфотер Қышқылды

( К₂О, Са О) ( Al₂O₃,ZnO) ( Cl₂O₇,SO₃)

Cумен Н2О өзара әсерлескенде оксидтер, гидроксидтер түзеді.

(KOH, Ca (OH)₂) ( Al (OH)₃, Zn( OH)₂) (HСlO₄,H₂SO₄)

Қыщқыл және негіздер өзара әсерлескенде тұз түзіледі

тұздар орто тұз тұз

Қышқыл формуласы	Қышқыл аталуы	Қышқыл қалдығы формуласы	Қышқыл қалдығы аталуы
HCl	Хлор сутекті (тұз)	-Сl	Хлорид
HOCl	Гиппохлорит	-СlO	Гипохлорит
HClO2	Хлорит	-ClO 2	Хлорит
HClO3	Хлорат	-ClO 3	Хлорат
HClO4	Перхлорат (хлор)	-СlO 4	Перхлорат
HI	Иод сутекті	-I	Иодид
H2SO4	Күкірт	=S04	Сульфат
H2SO3	Күкіртті	=SO3	Сульфит
H2S 2O3	Тиосульфат	=S2 O3	Тиосульфат
H2CO3	Көмір	=СО3	Карбонат
Н2SiO3	Кремний	=SiO3	Силикат
Н3 РО4	Фосфор	=РО4	Фосфат
Н3 РО3	Фосфорлы	=РО3	Фосфит
НВч	Бром сутекті	-Вч	Бромид
Н2S	Күкірт сутекті	=S	Сульфид
Н2Se	Селен сутекті	=Se	Селенид
НNO3	Азот	-NO3	Нитрат
НNO2	Азотты	-NO2	Нитрит
НF	Фтор сутекті (плавик)	-F	Фторид
Н3АSO4	Ортоарсенат	=АSO4	Арсенат
Н3SвО3	Сурмалы	=SвО3	Стивиат
Н2СчО4	Хром	=СчО4	Хромат
Н2Сч2О7	Биохромат	=Сч2О7	Бихромат
НМnО4	Марганец (перманганат)	-MnO4	Перманганат
Н2МnО4	Марганецті	=МnО4	Манганат
СН3СООН	Сірке	-СН3СОО	Ацетат
НСN	Циан	-СN	Цианид
Н3ВО3	Бор	-ВО3	Борат
Н2В4О7	Тетрабор	=В4О7	Тетраборат
НVO3	Ванадий	-VO3	Ванадат

Глоссарий.

Амфотерлік (Амфотерность) – заттың әрі қышқылдық әрі негіздік қасиеттерді көрсетуі.

Атом- Барлық химиялық қасиеттерін сақтай алатын химиялық элементтің ең кішкентай бөлігі.

Валенттік ( валентность )- Атомның химиялық байланыстарды түзе алатын қабілеті. Басқа атомдармен жасалған байланыс саны валенттік санын көрсетеді.

Гидроксотұздар ( негізгі тұздар ) – негіздердің –ОН топтарын нейтралдау реакцияларында толық алмастырмағанда пайда болатын өнім ( қосылыс).

Гидротұздар ( қышқыл тұздар ) – қышқылдардың Н ⁺ катиондарын нейтралдау реакцияларында толық алмастырмағанда пайда болатын өнім (қосылыс) .

Қышқыл- ертінділерде сутегі Н ⁺ катионын донорлық жасайтын зат.

Молекула – бір түрлі немесе бірнеше түрлі атомдардан тұратын заттың барлық негізгі химиялық қасиеттерін жинақтаған ең кішкентай бөлігі.

Моль – N_A түзілімдік бірліктерден құралған заттың мөлшері.

Оксид – Заттың оттегімен қосылысы.

Негіз ( основание ) – ертіндіде гидроксотоп – ОН доноры бола алатын зат.

Тұздар ( соли ) – қышқыл және негіздің өзара әсерінен пайда болатын зат.

Тотығу дәрежесі ( степень окисления ) – молекуладағы атомның шартты заряды.

Химиялық элемент- бір түрлі ядролық зарядқа ие болған атомдардың бір түрі.