«Жеміс-көкөніс шаруашылығы, химия және өсімдік қорғау» кафедрасы



Pdf көрінісі
бет100/176
Дата02.01.2022
өлшемі1.62 Mb.
#453664
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   176
Tagibaev Sharap-negizderi

Жұмысты орындау әдістемесі 
Дайын  шарап  бөтелкеге  құйылғаннан  кейін  белгілі  уақытта  өзінің 
кристалды  мөлдірлігін  сақтау  керек  (құюға  тұрақты болу  керек).  Шараптың 
мөлдірлігін тұрақты сақтау уақытты, шараптың кепілдік сақталу мерзімі деп 
атайды.  Шараптың  лайлануы  оның  бұзылғанының  белгісі  болғандықтан, 
тұрақты және жоғары мөлдірлік шараптың жоғары сапалығының көрсеткіші 
болып есептеледі. 
Барлық  өңделген  шараптар  құюға  төзімді  болу  керек,  себебі  бөтелкеге 
құйғаннан  кейін  лайланып  кетсе  ол  өндірістің  қосымша    шығыны  болып 
есептеледі.  Шараптың  құюға  тұрақтылығын  сынау  технологиялық 
бақылаудың ең негізгі элемент болып табылады.  


106 
 
Көп  жағдайда  дайын  шараптар  ақуыз,  полисахарид,  фенолды  заттар, 
шарап  тастары  тұнбаға  түсуінің  сонымен  қатар  микроорганизімдер  көбею 
нәтижесінде  лайланып  кетеді.  Сондықтан  шараптың  құюға  тұрақтылығын 
анықтау ушын, ең бірінші шараптың осы лайлану түрлерін зерттеу керек. 
Көлемі  250  мл  шарап  үлгісін  екі  қатарлы  фильтр  қағазы  бар  Бюхнера 
воронкасынан  өткізіп  фильтрлейді.  Өте  мөлдір  таза  фильтрленген  шарапты 
сынауға жібереміз. 
Белоктық  лайлануын  тексеру.  100  мл  конусты  колбаға  50  мл  шарап 
құяды да, оның үстіне 0,5 мл спирттік танин ерітіндісін қосады. 15 минуттан 
кейін  коллбаны  70
0
С  суда  қыздырады  да  осы  температурада  10  минут 
ұстайды.  Бөлме  температурасына  салқындатқаннан  кейін  шарапты 
нефелометрлейді.  Лайлануы  бақылаудағы  шараппен  салыстырғанда  төмен 
болатын болса шарапты құюға төзімді шарап деп есептейді.     
Бақылау  жүргізгеннен  кейін  шараптың  лайлануы  көбейіп  кетсе  ол 
қосымша өңдеуді және кеңірек зерттеуді талап етеді. 
Полисахаридтік  лайлануды  тексеру.  300  мл  конусты  колбаға  50  мл 
шарапты  өлшеп  құяды,  үстіне  150  мл  ректификат-спиртін  құяды.  Колбаны 
шайқайды  және  тұнба  түскенше  қойып  қояды.  Колбаның  ішінде  тұнбаны 
және  50  мл  сұйықты  қалдырып,  тұнып  мөлдірленген  сұйықты  бөліп  құйып 
алады.  Тұнбаны  шайқап  Бюхнер  воронкасында  үш  қатарлы  фильтр  арқылы 
фильтрлейді.  (Екі  қабат  фильтр  қағазы  жоғарғы  бір  қабаты  нейлон  фильтр 
матасы).  Сүзілген  сұйықтықты  құйып  алып,  фильтрдегі  тұнбаны  үш  рет  25 
мл  60%-ік  спирт  ерітіндісімен  шайып  алады.  Нейлонды  фильтрде  қалған 
тұнбаны конусты колбаға ауыстырады, 100мл дистилденген ыстық су құйып 
шайқайды  және  бөлме  температурасына  салқындатады.  Содан  кейін  10мл 
сұйықтықты  100мл–ік  өлшеуіш  колбасына  ауыстырып  белгіге  дейін 
дистилденген сумен толтырады.  
Алынған 
сұйықтықтың 

мл 
көлемін 
пробиркаға 
құяды, 
микропипетканың көмегімен 0,05 мл 50%-ық фенолдың су ерітіндісін қосады 
және  жайлап  өлшегіш  цилиндырынан  оған  5  мл  концентрленген  сульфат 
қышқылын қосады.  
Сонымен  бірге  осы  операцияны,  бақылауға  алынған  сұйықтықтың 
орнына,  2 мл дистилденген суды алып қаталап жұргізу керек. 30 минуттан 
кейін  фотоэлектроколориметрде  екі  үлгінің  (шараптың  және  дистилденген 
судың) түсінің интенсивтілігін өлшейді Ү= 490 нм-ге реттеп  қалыңдығы 10 
мм  кюветте.  Полисахарид  концентрациясын  мына  формула  бойынша 
есептейді: 
С = (Е – Е
1
) х 0,85 х1000 
бұл жерде С – полисахарид концентрациясы, г/л; Е- негізгі үлгінің оптикалық 
тығыздығы;  Е
1
-  бақылау  қосындысының  оптикалық  тығыздығы;  0,85  – 
коэффициент. 
Асханалық шарапта полисахаридтер мөлшері 200 мг/л, ал күшті шарапта 
150 мг/л аспаса, бұл құюға төзімді шарап деп есептеледі. 


107 
 
Полифенолды  лайлануын  тексеру.  20  мл  шарапты  100  мл  конусты 
колбаға  құяды  да  су  моншасында  көлемі  орталанғанша  қайнатады. 
Салқындатқаннан  кейін  қалған  шарапты  алдыңғы  көлемге  дейін  сумен 
толықтырады. Оған 0,5г натрий хлоридын қосып араластырады да келесі күні 
нефелометрлейді.  Егер  бақылаудағы  шараппен  (алғашқы  қайнатылмаған) 
салыстырғанда  оның  лайлану  көлемі  көп  болса,  ол  құюға  төзімді  еместігін 
білдіреді. 
Кристаллды  лайлануын  бақылау.  Пробиркаға  10  мл  шарап  құяды  да, 
оған  бірнеше  кристалл  шарап  тастарын  қосады  және  (-3)  -  (-4)
0
С 
температурада 1-2 тәулік тоңазытқышқа салып қояды. Егер шарап осы уақыт 
бойы  таза  мөлдірлігін  сақтап  тұнба  түспей  тұрса,  онда  ол  құюға 
тұрақтылығын білдіреді. 
Биологиялық  лайлануын  бақылау.  Фильтрленбеген  10мл  шарапты 
ротордың 
3000 
айналым/мин 
айналу 
жылдамдығында 

минут 
центрифугирлейды.  Центрифуганың  пробиркасын  ақырын  еңкейтіп  8мл 
шарап  құйып  алады,  ал  қалғанынан  қыздырылған  сым  ілмегімен  әйнектің 
бетіне бір тамшы тамызып бетін жабынды әйнекпен жабады. Препаратты 600 
рет  үлкейтілген  микроскоппен  қарайды.  Егер  шарапта  10  көрініс  алаңында 
орта  есеппен    1-2  жасушадан  артық  байқалмаса,  онда  шарапты  құюға 
жіберуге болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   176




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет