Жүлын нервтері Жұлын нервтері — nn

Жұлын нервтері — nn. spinales — дененің миотомдарына (миомерлеріне) сәйкес орналасады, әрбір нервке оған жататын тері учаскесі (дерматом) сәйкес келеді.

Адамда 31 жүп жүлын иерві бар, атап айтқанда 8 жүп мойыв'

12 жүп кекірек, 5 жүп бел, 5 жүп сегізкөз және 1 жүп қүиымшак. нервтері. Әрбір жүлын нерві жүлыннан екі түбірмен шығады: артқы (сезімтал) және алдыңғы (козғалыс) тубірлері. Екі түбір омыртқааралык тесік арқылы омыртқа өзегінен шығатын бір сабауға — truncus n. spinalis — қосылады. Қосылатын жердің жанында және одан сәл артқа карай арткы түбір — түйІН — ganglion spinale —түзеді, оған алдықгы қозғалыо түбірі қатыс-пайды. Екі түбірдіц қосылуыныц нэтижесіиде жүлын нервтері аралас нервтерге айналады: оларда жүлыи түйіндері клеткала-рынан сезімтал (афферентті) талшықтар, алдынғы мүиіз клет-каларынан қозғалыс (эфферентті) талшыктары, сондай-ақ бү-йір мүйіздерінен жүлыннан алдыцғы түбір қүрамында шыға-тын вегетативтІ талшықтар болады.

Вегетативті талшыктар артқы түбірде де болады. Түбірлер врқылы анималь нертверге келетін вегетативті талшықтар трофика, тамыр қозғалткыш және т. с. с проқестерді қамта-масыз етеді.

ӘрбІр жүлын нерві омыртқааралық тесіктен шыққанда мио-томнық екі бөлігіне (дорсальды және вентральды) сәйкес екі тармакка бөлінеді:

1. 
   миотомның дорсальды бөлігінен дамитын арқәнын аутох-
   тонды бүлшықеттері мен оны жабатын тері үшін арткы — ramus
   dorsalis — тармағы;
   
2. 
   түлғаның вентральды қабырғасы мен миотомдардын вен­
   тральды бөліктерінеи дамитын қол-аяқтар үшін алдыңғы тар-
   мак — ramus ventralis.
   

3. 
   ішкі мүшелер мен тамырларды нервтендіру үшін — еимпа-
   тикалык, сабауға қосылатын тармақтар — rr. communicantes.
   
4. 
   жүлын кабықтарын нервтендіру үшін омыртқааралык те-
   сік аркылы кері өтетін — г. menmgeus.
   

1.Кузенбаева Ә. Адам анатомиясы. - Алматы,2001.

2.Рақышев А.Р. Адам анатомиясы. - А., 1991.

3.Курепина М. М., Воккен Г.Г. Атлас по анатомии человека. - М., 1979.

4.Привес. М.Г. Анатомия человека. - М., 1974

5.Иваницкий М.Ф. Анатомия человека. -

М., 1985.

6.Сапин Б.Р., Билич Г.Л. Анатомия человека. - М., 1989.

7.Керимбаев Б.М. Анатомия человека. - А., 1992

8. Р.Д. Синельников.Медицина. М.,1973 г.

Атлас анатомии человека. 1-3 том

Қосымша әдебиеттер:

9..Анатомия человека в 2-х томах. / Под.ред. М.Р. Сапина. - 1987.

10.Леви А., Сикевиц Ф. Структура и функция клетки. М., Мир. - 1971.

11.Альбертс Б. и др. Молекулярная биология клетки. - 1987. Т.1-5.

1. 
   Ми, ми бөлімдері, құрылысы, қызметі.
   
2. 
   Ми нервтері, саны,пайда болу жолы, жабдықтайтын жерлері.
   

Ми — епсерһаіоп — бассүйек қуысында орналаскан және пі-шіні жалпы алғанда бассүйек қуысының формасына сәйкес ке-леді. Оньщ жоғары латеральды немесе дорсальды беті бассуйек күмбезіне сәйкесдөнес, алтөменгі беті немесе ми негізі біршама жалпайған, тегіс емес. Мидын. үш ірі бөлігін ажыратуға бола-ды: үлкен ми — cerebrum, мишық — cerebellum, және ми саба-уы — truncus encephalicus. Мидын ең көп бөлігін үлкен ми сы-ңарлары алып жатады, одан кейінгі үлкені мишык, калған ша-малы бөлігін ми сабауы кұрайды;

Үлкен ми сыңарларының жоғарғы латеральды беті. Екі мл сыңәры бір-бірінен сагиттальды бағытта өтетін саңылау — fis-sura longitudinalis cerebri — аркылы бөлінеді. Ми сыңарлары бойлық сацылаудың терецінде езара дәнекермеи, сүйеледі де-немен — corpus callosum-мен және басқа соның астында жатқан қүрылымдармен байланысқан. Сүйелді дененін. алдынғы жа-ғында бойлық саңылау өтеді де, ол арт жагында, ми сьшарла-рының артқы бөліктерін олардың астында жаткан мишыктан бөлетін, көлденең ми саңылауыыа — fissura transversa cerebri — жалғасады.

Үлкен ми сыңарларының томенгі беті. Мидың төменгі беті-нен — fades inferior cerebri — үлкен ми сьщарлары мен мишык-тың теменгі жағы ғана емес, сонымен бірге ми сабауының бүкіл төменгі беті, сондай-ақ мидан шығатын нервтер де көрінеді (5-сурет).

Мидың төменгі бетінія алдыңғы бөлімі ми сынарларынын. мавдай бөліктерінен тұрады. Маидай бөліктерінін. төменгі бе-тінде иіс сезу буылтықтары — bulbi olfactorii — байқалады, оларға мұрын куьісынан тор сүйектің— lamina cribrosa — те-сіктері арқылы бассүйек нервтерінін. I жұбын, иіс сезу нервте-рін — nn. olfactorii — түзетін жіңішке нерв жіптері — fila oUac-toria — өтеді.

Әдетте миды ми сауытынан алғанда бүл жіптер — bulbus olfactorius-тен үзіліп бөлінеді. Иіс сезу буылтыктары арт жақ-ка жүріп, иіс сезу жолына — tractus olfactorii-ға жалғасады. Иіс сезу жолыныц артқы бөлімі жуандап, кеңейеді де иіс сезу үш бұрышын (trigonum olfactorium) құрайды. Оның артында,

алдыңғы тесіктелген зат — substantia perforata anterior ласкан. Оның тесіктері арқылы миға тамырлар өтеді

Алдынғы тесіктелген заттар ортасындағы кеңістікте «X» әрі-« пішщдес көру айқаспасы — chiasma opticum — жатады лиазманың жоғарғы бетінен — tissura longitudinalis cerebri —

-едәуір терек аякшааралык шұкыршақ — fossa ^rpedunculans — орналасады, ол бүйірлерінен бүйір ми аякшалары — pedunculi cerebri — деп аталатын екі жуан білік тә-різді тузіліспен шектелген. Шұкыршақ тубі тамырларға арнал-ған тесіктермен торланған, сондықтан арткьг шұрқ тесікті зат — substantia perforata posterior — деп аталады. Онын. касында, екі ми аяқшасының медиальды жиегінің жүлгесінен III жүп көз қимылдатқыш нерв — n. oculomotorius — шығады. Ми аяқшала-ры буйірнен бассүйек нервтерінін ен, жіңішкесі — шығыршыкты нерв — n. trochlearis (IV жұп)—көрінеді, алайда ол ми емес, оның дорсальды жағынан, жоғарғы ми желкенінен шыгады. Ми аяқшаларының артында жуан көлденен курылым — көпір (pons) жатады, ол буйір жақтарына карай жіцішкеріп ми-шыққа барады. КөпІрдің мишыққа ең жақын бүйір бөліктерІ мишықтың ортадғы аяқшалары — pedunculi cerebellares me-dii — дсп аталады; олар мен меншікті көпірдін шекарасынан екі жағыпан V жуп — үшкіл нерв — п. trigeminus — шығады. Көпір-дің артыпда сопакша ми — medulla oblangata — жатады; оны-мен 'КөпІрдІң артқы жиегі әрасында, орталык сызықтың буйір жақтарында VI жұп — әкетуші нервтін, — п. abducens — басы көрінеді, одан әрілеу бүйір жағында мишықтын ортакғы аяқ-тарыпын артқьі жиегінін екі яіағыиан катар тағы екі нерз шы-ғады: VII жүп — бет нерві — n. facialis және VIII жұп — n. vestilnilocochlearis.

Соппқша мпд[,щ пирамидасы мен олипасы арасынан XII жүп — тіласты нервініц — n. hypoglossus — тубірлері шығлды. IX, X және XI жүптардын — n. glossopharyngeus, n. vagus және п. accesorius (жоғары бөлігІ) түбірлері оливаныи артындағы жүлгеден улығады. XI жуптың төменгі талшыктары жүлыииың мойын бөлігіпем шығады.

Мидың жеке бөліктері

Бұрын айтылғандай, ми құрсақта даму негізіңде құйрык жа-ғынаи бастап, мынадай ретпен орналасатын бөлімдерғе бөлі-

неді:

1. 
   Rhombencephalon — ромб тәрізді немесе артқы ми, ол:
   а) myelencephalon-нан, сопақша ми және ә) metencephalon-нан,
   меншікті артқы мидан тұрады;
   
2. 
   mesencephalon — ортаңғы ми;
   
3. 
   prosencephalon — алдыңғы ми, ол: a) diencephalon — ара-
   лык ми және ә) telencephalon — соңғы миға бөлінеді.
   

Бұл бөлімдерден басқа rhombencephaion мен ортанғы ми арасында мойнақ — isthmus rhombencephali — болады. Кіші ми-ды — cerebellum, үлкен миды — cerebrum, ажыратады.

Сопақша ми

Сопакша ми — myelencephalon, medulla oblangata, жұлын' нық ми сабауына тікелей жалғасы және ромб тәріздІ ми-дың бөлігі болып табылады. Онда жұлын мен мидың бастапқы бөлімі кұрылыстарыньщ белгілері ұштасқан, сондықтан оның myelencephalon деген атауы осыған байланысты, буылтык, тә-різді жоғарғы кеңейген ұшы көпірмен шектеседі, ал төменгі ше-карасы мойын нервтерінін, I жұбынъщ түбірлері шығатын жер немесе шүйде сүйектің үлкен тесігі

1. Сопакша мидың алдыңғы (вентральды) бетінде орталык

Қарапайым омыртқалыларда пирамидалар болмайды, ол хсаңа кыртыс дами бастағанда пайда болады. Сондыктан олар адамда күшті дамыған, өйткені пирамида талшықтары ең жоға-ры дамыған улкен мн қыртысын бассүйек нервтерімен және жұ-лыннын. алдыңғы мүйіздерімен байланыстырады.

Пирамидадан латеральды сопакша дөңес — олива — oliva — жатады, ол пирамидадан жүлгеше — sulcus anterolateralis — аркылы бөлінген.

2. Сопакша мидыц арткы (дорсальды) бетінде жұлынньщ
аттас жүлгесінің тікелей жалғасы — sulcus medianus posterior
созылып жатады. Оның бүйір жақтарында артқы жіпшелер жа­
тады. Олар латеральды жактарыиан онша күшті дамымаған
sulcus posteriolateralis аркылы шектелген. Артқы жіпшелер жо-
ғары қарай ажыраса, ромб тәрізді шұкыршағын көмкеретін
мишыктың төменгі аяқшаларының — pedunculi cerebellares
inferiores — кұрамына еніп, мишыкка келедІ. ӘрбІр арткы жіп-
ше аралық жүлге арқылы медиальды — fasciculus gracilis және
латеральды — fasciculus cuneatus — бөліктерге бөлІнедІ.

Ромб тәрізді шұкыршактың төменгі бұрышында жів.ішке жә-не сына тәрізді шоғырлар томпайып түрады (tuberculum graci-lum және tuberculum cuneatum). Бүлар аттас сур зат ядролары-нан — nucleus gracilis — және nucleus xuneatus-тен пайда бол-Ран. Аталған ядроларда арткы жіпшелерде өтетін жүлыннын. Жоғары көтерілетін талшыктары аякталады. Sulci postero-lateralis et anterolateralis арасында жататын сопакша ми-дьщ латеральды беті бүйір жіпшеге сәйкес келеді. Оливаның артындағы sulcus posterolateralis-тен бассүйек нервтерінін XI, X жәпе, IX жұптары шығады. Ромб тэрізді шүкыршактын, тө-менгі белігі сопакша мидын. кұрамына кіреді.

Сопақша мидың Ішкі қүрылысы. Сопакша ми тепе-тендік пен есту мүшелерінің дамуына, сондай-ақ тыныс алу мен кан айна-лысына қатысы бар желбезек аппаратына байланысты пайда болды. Сондықтан онда сүр заттың тепе-тендікке, химыл-коз-ғалыстарды үйлестіруге, сол синқты зат алмасу, тыиыс алу және қан айналысын реттеуге катысы бар ядролары орна-ласкан.

1. 
   Nucleus olivaris — оливанын, ядросы, онын медиальды жа-
   ғы ашық (hilus) пішіні сүр заттын иілген пластиикасы турізді,
   олпванын сырт жагынаи томпаюына себеп болады. Ол машык-
   тын тісті ядросымен байланыскач. Ол аралык теие-тендік ядро­
   сы болып табылады (тағы да nucleus olivaris accesorius medialis
   кездеседі), Сопдықтан адамда жаксы дамыған, себебі тік жүру
   үшін жетілген тепе-тендік аппараты кажет.
   
2. 
   Нерв талшықтарының айкаса өрілуі мен олардын арасып-^:
   да жататын нерв клеткаларынан түзілетін торлы күрылым—
   lormatio reticularis.
   
3. 
   Желбезек аппараты туындылары мен ішкі мүшелерді
   нервтендіруге катысы бар төменгі бассүйек первтерпііи (XII-¹-
   IX) төрт жүбыиын, ядролары.
   
4. 
   Кезеген нервтіц ядроларымен баиланыскан тыиыс алу мен
   кан айналысынын өмірлік мақызды орталыктары. Сондыктан
   да сопакша ми зақымданғанда адам өліп кетуі мүмкін.
   

Қысқа жолдарға сұр заттып, жеке ядроларын өзар;) бамла-ныстыратын, сондай-ақ сопакша ми ядроларын мидын. көрші бө-лімдерімен косатын нерв талшыктарының шоғырлары «атады. Олардын ішінен tractus olivocerebellaris пен оливааралык кабат-тан дорсальды жататын — fasciculus longihsdinalis medialis-ті атап көрсетуге болады.

Сопақша мидын ен басты түзілістерінін. топоғрафиялық езара катынастарын оливалар денхейінле жасалған көлденең кесіндіден көруге болады. Тіласты және кезеген нервтер ядро-ларынан шығатын түбірлер сопақша миды екі жағында (арткы, бүйір және алдынғы) аймакка бөледі. Арткы аймақта — арткы жіпше ядролары мен мишыктын төменгі аякшалары, бүйір ан-макта — оливанын ядролары мен formattorelicularis және ал- пирамидалар жатады.
Артқы ми

Metencephalon екі бөліктен: вентральды — көпірден жэне дор­сальды — мишықтан түрады.

Қөпір — pons — ми негізі жағынан қарағанда арткы жағын-да сопакша мидын, жоғарғы шетімен, алдыңгы жағынан ми аяқ-шаларымен шектесетін жуан ак түстІ түзіліс. КөпірдІн. латераль-ды шекарасы үшкіл және бет нерв түбірлері аркылы жасан-ды жүргізілетін сызық — linea trigeminofacialis — болып табы­лады. Осы сызықтан латеральды екі жағында мишыкка батып түратын ортанғы мншық аякшалары — pedunciili cerebellares medii — орналасады. Көпірдін дорсальды беті сырт жағынан кө-рінбейді, өйткені ромб тәрізді шүкыршақтың жоғарғы бөлігін (IV қарыншанын, түбін) түзе, мишыктын астында жасырынып жатады. Кепірдің вентральды беті талшықты, талшықтар жал-пы алғанда келденен, жүріп₁ pedunculi cerebellaris medii-re ка­рай бағыт алады. Вентральды беттін ортақғы сызығы бойымен жайпақ жүлге — sulcus basilaris — өтеді, онда a. basilaris жа­тады.

Көпірдің ішкі қүрылысы. Қөпірдің көлденең кесінділерінеи онық үлкен алдынғы немесе вентральды бөліктерінен (pars ven-tralis pontis) жоне кішілеу дорсальды беліктен (pars dorsalts pontis) түратынын көруге болады. Олардын арасындағы шекара ретінде талшыктары есту жолына жататын келденен, талшықтар-дың калың қабаты — трапеция тәрізді дене — corpus trapezoi-deum болады. Трапеция торізді дене аймағында есту жолына катысы бар ядро — nucleus dorsalis corporis trapezoidei — орна­ласады. Pars ventralis күрамында бойлық және көлденен тал­шыктар бар, олардын арасында сүр заттын меншікті ядролары — nuclea pontis — шашырап жатады.

Бойлық талшыктар пирамидалык жолдарға — fibrae cortico-pontini — жатады, ол жолдар көпірдін. меншікті ядроларымеи байланыскан, ол ядролардан мншық қыртысына баратын келде-нсц талшыктар — tractus pontocerebellaris — басталады. ӨткІз-гіш жолдардын бүкіл бүл жүйесІ көпір аркылы үлкен ми сықар-ларын мишык кыртысымен байланыстырады. Үлкен ми кыртысы неғүрлым күштірек дамыған болса, көпір мен мишык та соғүр-лым күшті дамиды. Қепір адамда күшті дамыған, бүл онын ми күрылысыньщ өзіне тон белгісі болып табылады. Pars dor­salis күрамында сопакша мидын. дэл осындай күрылымныц жал-ғасы болып табылатын formatio reticularis pontis жатады, ал торлы күрылым үстінде ромб тәрізді шүқыршактын, түбі жата­ды (Ол жерде VIII—V жүп бассүйск нервтері бар).

ке созылады, медиальды ілмекте сопакша мидын. жоғары

көтерілетін жолдары — tractus bulbothalamicus — айкасады.

Мишық

Мишық жануардық қозғалып орын ауыстыру тәсілдерінің өзгеруіне сәйкес филогенез барысында 3 даму кезеңінен өтті.

Мишық еқ бірінші дөңгелекауыздыларда, жыланбалықтарда, көлденең пластинка турінде пайда болды. Қарапайым омыртқа-лыларда (балықтарда) құртка сәйкес келетін құлақша тәрізді бөліктер — archicerebellum мен сыңар дене — paleocerebellum бөлінеді, жорғалаушылар мен кұстарда денесі күшті дамып, ал құлақша тәрізді бөліктер рудименттік күйге келеді. Мишық сыңарлары сүткоректілерде ғана пайда болады (neocerebelfum). Адамда тік жүруіне және еңбек ету кезінде қолдық үстау-қармау қозғалыстарының жетілуіне байланысты мишык сыңар-лары барынша дамиды.

Мишық үлкен ми сынарларынық шүйде бөліктерінің астын-да, көпір мен сопақша мидан дорсальды, артқы бассүйек шү-қыршағында жатады. Онын көлемді бүйір бөліктерін иемесе сы-ңарларын— chemispheria cerebelli — және олардын арасында орналаскан жіңішке бөлігін қүртты — vermis — ажыратады.

Мишықтың алдыңғы жиегінде ми сабауынын, жанаса жаткан бөлігін қамтитын алдыңғы ойық бар. Артқы жиегінде сыңарлар-ды бір-бірінен бөлетін тар артқы ойық орналасқан.

Мишық беті оның қыртысын күрайтыя сүр зат қабатымен жабылған, бүл бетте бір-бірінен жүлгешелермен — Hssurae cere­belli — бөлінген тар катпарлар, мишық жапырақшалары — folia cerebelli — түзіледі. Олардың ішіндегі ең тереці — fissura һогі-zontalis мишықтық артқы жиегімен өтіп, сыңарлардың жоғарғы бетін — fades superior — төменгі бетінен — fades interior — бе-ліп тұрады. Мишықтьщ бүкіл беті горнзонтальды және басқа ірі жүлгелер аркылы бірнеше бөліктерге — lobuli cerebelli — бөлі-неді. Олардың ішінде ең окшауланған, әрбір сыңардың төменг! бетінде ортаңғы мишық аяқшасының артында орналасқан кіш-кентай бөлік—түлым — flocculus бар. Құрттың түлыммен бай-ланысқан бөлігі — nodulus — түйіншек деп аталады. Ол екеуі жіаішке жолақша (аякша)—pedunculus floculi — арқылы бір-бірімен байланысқан, жіңішке жолакша медиальды жақка ка­рай жүқа жарты ай тәрізді пластинкаға — төменгі ми желкені-не — velum medullare inferius — ауысады.

Мишықтың ішкі құрылысы. Мишык қабатында ақ заттың ара­сында сүр заттың жүп ядролары жатады. Ортанғы сызыктың бүйір жақтарында мишық шатырға — fastigium — батып тур-ран жерде, ең медиальды ядро — шатыр ядросы — nucleus fasti-gii — жатады. Одан латеральды шар тәрізді ядро — nucleus glo-bosus, ал одан да латеральдылау тығын тәрізді ядро — nucleus emboliformis — орналасады. Жартышардын ортасында олива ядросына үксас, иірімді пластинка тәрізді тісті ядро — nucleus dentatus — жатады (14-сурет). Онын, олива ядросымен үқсасты-ғы кездейсок емес, өйткені екі ядро да еткізгіш жолдармен fibrae olivocerebellares арқылы 'байланысқан да, бір ядроның иірімі екінші ядроныц иіріміне тура келеді. Сөйтіп, екі ядро да тепе-тендік қызметін аткаруға катысады.

Аталған мишық ядроларыныд филогенездік жастары әр түр-лі: nuleus fastigii вестибулярлық аппаратпен байланысты ми-шықтың еқ көне бөліғіне — flocculus-ке {archicerebellum)—жа­тады; nuclei emboliformis et globosus тулғаньщ козғалыстарына байланысты пайда болған — ескі бөлігіне — paieocerebellum-re жатады; nucleus dentatus — қол-аяқтармен козғалып жү-руге байланысты дамыған ең жаңа — neocerebellum — бөлігіне жатады. Сондықтан осы бөліктердік біреуі зақымданғанда қоз-ғалыс қызметінің филогенездің әр түрлі кезеңіне сәйкес келетін түрлі жақтары бүзылады, атап айтқанда: флоккулонодулярлық жүйе мен оның шатыр ядролары зақымданғанда дененің тепе-теңдігі бұзылады. Курт пен оған сәйкес тығын және шар

1. 
   Жоғарғы мишық аяқшалары — pedunculi cerebellares supe­
   riores.
   
2. 
   Олармен мишық арасында керілген жоғарғы ми желкені —
   velum medullare superius, ол ортаңғы ми қақпағы пластинкасы
   _төбешіктерінін арасындағы ортаңғы жүлгешеге бекидІ;
   
3. 
   Үшбүрышты ілмек — tvigonum lemnici, ол латеральды іл-
   мектін — lemniscus latcralis — есту талшықтары жолынан пайда
   болады. Бүл ушбүрыш сүр түсті, алғы жағынан төменгі тебешік-
   тін түтқасымен, арт жағынан — мишықтың жоғарғы аяқшасы-
   мен және латеральды жағынан — ми аяқшасымен шектелген. Ми
   аякшасы мойнақ пен ортанғы мидан айқын білінетін жүлгемен —
   sulcus lateralis mesencephati — бөлініп тұрады. Мойнақтың іші-
   не карай ортацғы мида су күбырға айналатын IV қарыншаның
   жоғарғы шеті еніп түрады.
   

Қарыншанын, түбі немесе негізі ромб пішінді, сопақша ми мен көпірдің артқы бетіне батыңқы көрінеді. Сондыктан оны ромб тәрізді шүқыршақ — fossa rhomboidea — деп атайды. Ромб тәрізді шұқыршақтың артқы төменгІ бүрышына жүлыннын. орта-лық өзегі ашылады, ал алғы жоғарғы бұрышында қарынша су-құбырымен қатынасады. Онық латеральды бүрыштары екі қал-та — recessus lateralis ventriculi quarti — түрінде түйық аяқта-лады

]Мишықтың ақ заты кесіндісінде әрбір катпарға сәйкес келе-

1. 
   Төменгі аяқшалар — pedunsuli cerebellares infenores (co-
   пақша миға барады). Олардың құрамында мишыққа сопақша
   мидың артқы жіпшелері ядроларынан — tractus spinocerebellaris
   posterior, fibrae arcuatae externae және оливадан— fibrae olivo-
   cerebcllares барады. Алғашқы екі жол кұртша мен сыңарлар
   қыртысында аяқталады. Сонымен қатар бул жерден nucleus fas-
   tigii-де аяқталат.ын вестибулярлық нерв ядроларынан талшык-
   тар өтеді. Барлық осы талшықтардык арқасында мишык, вести-
   булярлық аппарат пен проприоцептивті алаңнан импульстар
   алады, сол себепті ол мидың басқа бөліктерінін, козғалыс қыз-
   метін автоматты тузетіп отыратын проприоцептивті сезімталдық
   ядросына айналады. Төменгі аяқшалар қүрамында да төмен ту-
   сетін жолдар бар, олар кері бағытта өтеді. Мишық, атап айтқан-
   да: nucleus fastigii-ден латеральды вестибулярлық ядроға, ал
   одан — жұлынның алдыңғы муйіздеріне — tractus vestibuiospi-
   nalis — барады. Мишык, осы жол арқылы жұлынға эсер етедІ.
   
2. 
   Ортаңғы аяқшалар — pedunculi cerebellares medii. Олар-
   дың қурамында нерв талшықтары көпір ядроларынан мишық
   қыртысына барады. КөпІр ядроларында пайда болатын мишық
   қыртысына өткізгіш жолдар — tractus pontocerebellaris — қиы-
   лыстан кейінгі көпір ядроларында аяқталатын қыртыс-көпір
   жолдарының жалғасы болып табылады. Бул жолдар үлкен ми
   қыртысымеи байланыстырады, үлкен ми неғұрлым дамыған бол-
   са, көпір мен мишық сыңарарынық соғұрлым дамуы осымен тү-
   сіндіріледі. Мұндай жағдай адамда байқалады.